«بیمه از نقش و جایگاه ارزشمند حفاظت از ثروت های انسانی و مادی در کشور برخوردار است، در حالی که طبق نظر کارشناسان صنعت بیمه بیشتر شهروندان ایرانی اطلاعات مختصری هم درباره بیمه ندارند.
اطلاعات ناکافی از انواع و مزایای بیمه ها در نهایت منجر به استقبال کم از این صنعت می شود و علاوه بر زیان اقتصادی شهروندان در صورت بروز حادثه به اقتصاد این صنعت نیز آسیب می زند.
یکی از مشاغل پرخطری که سالانه جان تعداد زیادی از کارگران را می گیرد، مشاغل ساختمانی و مربوط به کارگرانی است که در زمینه ساخت وساز فعالیت می کنند. برخی ها معتقدند استفاده از مزایا و تعهدات بیمه تامین اجتماعی برای جبران خسارت های واردشده به این بخش از بیمه شدگان کافی است و نیازی به استفاده از بیمه های دیگر نیست، این در حالی است که استفاده از مزایای بیمه ساختمان که نام اصلی آن بیمه مسئولیت کارفرما در قبال کارکنان ساختمانی است، نقش حائزاهمیتی در جبران خسارات وارده به کارکنان دارد.
این بیمه در تمام مراحل ساخت وساز یک ساختمان تعهدات لازم برای جبران خسارت را به کارفرما می دهد. این بیمه از مرحله گودبرداری گرفته تا نازک کاری را پوشش می دهد. در حقیقت این بیمه نامه به کارفرمایان این تعهد را می دهد که در صورت بروز هر گونه مشکل برای کارکنان و صدمات ناشی از کار، جبران خسارت کرده و تمام هزینه های درمان و ضرر و زیان کارکنان را پرداخت کند. طبق قانون هر کارفرمایی که مشغول ساخت وساز است باید قبل از شروع پروژه جدید اقدام به بیمه کردن تمامی کارکنان کند.
گذشته از نقش این بیمه نامه در جبران خسارات هنگام کار، بنا و ساختمان در حال ساخت نیز می تواند از تسهیلات این بیمه نامه بهره ببرد.
باتوجه به اینکه مرحله اجرا، پرمخاطره ترین مرحله از دوره عمرانی طرح است، صنعت بیمه، نقش تعیین کننده ای در حفاظت از سرمایه های به کار گرفته در طرح ها دارد. بر این اساس بیمه حسب منشأ بروز خسارت که می تواند عملیات موضوع پیمان یا حوادث طبیعی، سرقت، آتش سوزی و مانند آن باشد، طبق قرارداد جبران خسارت خواهد کرد.
بیمه نامه دیگری که در حوزه ساختمان وجود دارد، بیمه مهندسی عیوب اساسی و پنهان ساختمان است. این بیمه نامه هرگونه خسارت وارده به سازه های اصلی و جانبی ساختمان ناشی از طراحی اشتباه ازجمله موارد خلاف استانداردها، مغایر با قوانین و مقررات، انجام محاسبات نادرست و... را دربر می گیرد. همچنین مواد یا مصالح معیوب و اجرای نادرست کار مانند اجرای ضعیف یا نادرست توسط پیمانکار یا مجری در بخش های استراکچرال، مکانیکال یا الکترونیکال را دربر می گیرد. این موارد طبق اعتبار بیمه نامه به بیمه گر اعلام شده و درصورت بروز هر یک از موارد، مورد خسارت را تحت پوشش قرار می دهد.
بیمه نامه اجباری کیفیت ساختمان از دیگر بیمه های این بخش است که مواردی را برای دفع خطرات احتمالی ناشی از ساخت وساز پوشش می دهد.
مدت این بیمه 10 سال از تاریخ تکمیل کار یا صدور گواهی پایان کار کلی ساختمان توسط شهرداری با تایید بازرس فنی بیمه است. البته صدور بیمه نامه همزمان با شروع فعالیت ساخت وساز است، اما تاریخ شروع پوشش بیمه ای، سرمایه قطعی بیمه نامه و حق بیمه قطعی براساس گزارش بازرس فنی بیمه گر طی الحاقیه به بیمه گذار ابلاغ خواهد شد. این بیمه نامه، بیمه سازه های ساختمان شامل پی، اسکلت، سقف و سفت کاری را برای 10 سال پوشش می دهد. همچنین جبران آسیب های احتمالی وارده به نمای ساختمان و عایق های رطوبتی برای 5 سال و در نهایت تجهیزات و تأسیسات مکانیکی و تأسیسات برقی، آسانسورها برای 3 سال را متعهد می شود.
بسیاری از بیمه نامه های مرسوم در دنیا برای حفظ کیفیت ساختمان در ایران اجباری نیست؛ بنابراین لازم است سیاست گذار در راستای حفظ سلامت شهروندان و همچنین حفظ ایمنی بنا برای اجباری کردن این بیمه نامه اقداماتی سریع و شایسته انجام دهد. تجربه نشان داده اگر این بیمه ها سدی در مقابل خطرات احتمالی نباشند به دلیل هزینه بالای بیمه، سازندگان از تهیه بیمه نامه سرباز می زنند که این موضوع عواقب جبران ناپذیری برای مالکان ساختمان و همچنین شهروندان به همراه خواهد داشت.
در آخر توصیه من به عنوان عضو کوچکی از صنعت بیمه این است که بیمه نامه های ذیل اجباری شود:
- بیمه مسئولیت مدنی ناشی از اجرای عملیات ساختمانی در قبال اشخاص ثالث
- بیمه مسئولیت مدنی سازندگان ابنیه، مقابل کارگران ساختمانی
- بیمه تضمین کیفیت ساختمان»
