**سالی که تحریم های آمریکا علیه ایران به اوج خود رسید.
معاون اول رئیس جمهوری می گوید «هنوز نتوانسته ایم به مردم بگوییم که چه فشارهایی بر اصلی ترین منبع درآمدی کشور وارد شده است. حتی دوستان شفیق و نزدیک ایران هم از خرید رسمی نفت ما امتناع کردند و بالغ بر 100 میلیارد دلار درآمد نفتی به واسطه تحریم از دست رفت».
در پایان دوران ریاست جمهوری ترامپ که هر آنچه در چنته داشت برای در تنگنا قرار دادن صنعت نفت ایران به کار بست، حتی وزیر نفت، تعدادی از مدیران ارشد وزارت نفت و چند شرکت تابعه این وزارتخانه از سوی وزارت خزانه داری آمریکا در فهرست تحریم ها قرار گرفتند. صادرات نفت ایران هرگز صفر نشد، اما در رویارویی با شدیدترین تحریم ها به طور قابل توجه ای کاهش یافت.
**سالی که تداوم شیوع کرونا، روزهای سخت، دلهره آور و نفس گیری رقم زد.
آمارهای رسمی از جان باختن بیش از 61 هزار تن از هموطنان مان به دلیل ابتلا به این بیماری حکایت دارد. صنعت نفت هم با از دست دادن عزیزانی از خانواده خود، خارج از این ورطه نبوده است. شیوع این بیماری، شرایط کسب وکار را بسیار تحت تاثیر قرار داد و روند اجرای طرح ها و پروژه های صنعت نفت هم به طور طبیعی از این شرایط متاثر شد. با این حال در سالی که گذشت، با هدف به حداقل رساندن تبعات شیوع کرونا و مقابله با آن، الزام هایی از جمله رعایت حداکثری پروتکل های بهداشتی، کاهش تردد در مناطق عملیاتی، کاهش حضور فیزیکی نیروهای کاری بخش ستادی، برگزاری رزمایش های مقابله ای و ایفای مسئولیت های اجتماعی، به طور مستمر و طی نشست های منظم و متعدد در سطح شرکت های تابعه وزارت نفت پیگیری شد. سفید بودن وضع مناطق عملیاتی صنعت نفت، حاصل همین ضابطه مندی بوده است. نمایشگاه نفت هم بر خلاف روال معمول که در اردیبهشت ماه برگزار می شد، به دلیل رعایت پروتکل های بهداشتی تا بهبود نسبی اوضاع به تعویق افتاد و سرانجام سوم تا ششم بهمن برگزار شد.
**سالی که صنعت نفت چهره های درخشانی از دست داد.
«حسین کاظم پور اردبیلی»، سیاستمدار، دیپلمات، مدیر اجرایی و نماینده ایران در هیئت عامل اوپک که تقریبا از نیمه اردیبهشت ماه امسال به دلیل خونریزی مغزی به کما رفته بود، بامداد بیست وهفتم اردیبهشت دار فانی را وداع گفت. پاییز امسال هم در صنعت نفت با درگذشت دو چهره نامدار و گرانمایه دیگر آغاز شد؛ «سیدامیر بدخشان» و «همایون مطیعی». بهمن ماه هم «حسن بیگی»، از مدیران باسابقه صنعت پتروشیمی کشور دعوت حق را لبیک گفت. راهشان پررهرو.
**سالی که بازار نفت نوسان های زیادی را تجربه کرد.
از بیستم آوریل 2020 (یکم اردیبهشت ماه) که نفت خام دبلیوتی آی با قیمت منفی 37 دلار و 63 سنت به ازای هر بشکه بسته شد و «دوشنبه سیاه» رقم خورد، تا بیستم ژانویه (یکم بهمن ماه) که مراسم تحلیف ریاست جمهوری بایدن برگزار شد و با کنار رفتن ترامپ، دنیا یک نفس راحت کشید و در ایران هم امیدواری ها نسبت به احیای برجام و بازگشت به بازار نفت افزایش یافت.
از رکود اقتصادی ناشی از شیوع کرونا و تشدید کاهش تقاضای نفت، تا اوپک که کاهش سطح تولید به کمترین میزان را طی دو دهه اخیر تجربه کرد و با همراهی غیراوپکی ها، به ایفای نقشی سازنده در ایجاد ثبات در بازار پرداخت.
به درگذشت زکی یمانی هم باید اشاره کرد؛ مردی که بیش از 2 دهه سابقه حضور در سمت وزیر نفت عربستان را در کارنامه داشت و زمانی از او به عنوان معمار سیاست های انرژی این کشور یاد می شد.
**سالی که اگرچه کوران کرونا و تشدید تحریم ها، عرصه را بر صنعت نفت تنگ کرد اما با وجود همه مشکلات، با همت و غیرت کارکنان این صنعت، روند تولید، توزیع و فروش نفت و فراورده های نفتی لحظه ای متوقف نشد.
**سالی که مصرف گاز طبیعی در فصول سرد به نحو چشمگیری افزایش یافت، اما بخش خانگی با وقفه ای در تامین گاز روبه رو نشد، ظرفیت پالایش گاز به بیش از یک میلیارد مترمکعب رسید و رکوردهای تازه ای در فراورش و انتقال گاز ثبت شد. بهره برداری از طرح های گازرسانی هم ادامه یافت.
**سالی که رکورد صادرات فراورده های نفتی در اوج تحریم شکسته شد به طوری که ایران، امروز به عنوان بزرگترین صادرکننده بنزین در سطح منطقه مطرح است. تنها در 30 مهرماه امسال، معاملات روزانه بورس انرژی ایران با معامله موفق محموله صادراتی 22 میلیون بشکه ای بنزین رکورد زد و آذرماه بود که بلومبرگ در گزارشی نوشت «حرکت ناوگان نفتکش های حامل سوخت ایران به ونزوئلا ناظران بین المللی را شگفت زده کرده است». چند خط لوله مهم انتقال فرآورده های نفتی نیز به بهره برداری رسید.
**سالی که بهره برداری از پتروشیمی های کاوه، کیمیای پارس خاورمیانه، لردگان، هگمتانه، بوشهر (فاز نخست)، ایلام (فاز دوم)، پتروپالایش کنگان و طرح عظیم پالایش بیدبلند خلیج فارس، فهرست دستاوردهای صنعت پتروشیمی را بلندتر کرد. عملیات اجرایی طرح های پتروشیمی اسلام آباد غرب و کیان هم آغاز شد. رئیس جمهوری بارها عنوان کرده «صنعت پتروشیمی در تحریم ها یاری دهنده کشور بوده است».
**سالی که شرکت ملی نفت ایران در شرایطی کاملا نابرابر از حیث فشار تحریم ها توانست با ثبت 4.7 میلیارد بشکه معادل نفت ذخیره هیدروکربوری قابل استحصال یعنی حدود یک چهارم مجموع اکتشاف های جهان (در سال 2019)، رتبه نخست اکتشاف های نفت و گاز دنیا را به خود اختصاص دهد.
**سالی که میدان نفتی، مشترک و پیچیده آذر با ظرفیت تولید روزانه 65 هزار بشکه نفت با اتکا به ظرفیت های ایرانی به بهره برداری رسید، عملیات اجرایی توسعه فاز 11 پارس جنوبی آغاز شد، چند سکوی نفتی (فروزان، سلمان، هندیجان) در خلیج فارس نصب شد، ارسال نفت سنتزی از طریق بهرگان به پالایشگاه های شمالی کلید خورد، پیوند صنعت و دانشگاه در اجرای پروژه های ازدیاد برداشت میدان های نفت و گاز تقویت شد، بیشتر بسته های قراردادی طرح نگهداشت و افزایش تولید نفت تعیین تکلیف شدند و طرح ملی و راهبردی انتقال نفت خام گوره به جاسک، با شتابی قابل توجه پیش رفت. همین حالا شمارش معکوس برای بهره برداری از فاز نخست این طرح آغاز شده است.
**سال 99 با همه تلخی ها و شیرینی ها رو به پایان است. کرونا و تحریم همچنان پابرجاست و آینده هم قابل پیش بینی نیست، اما مگر نه اینکه بهار یعنی هیچ زمستانی نمی ماند و باید به فرداهای سبزتر امیدوار بود؟ صدای خسرو آواز ایران هنوز طنین انداز است:
اگرچه دل ها پرخون است
شکوه شادی افزون است
بهارتان مبارک
هانیه موحد
