به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت، از جمله اقداماتی که طی سال‌های اخیر در راستای توسعه این مشاغل صورت گرفته اعطای تسهیلات و اختصاص بودجه به آنها بوده. از طرفی مسئولان و حامیان این دسته از مشاغل برای بازاریابی محصولات خانگی سعی کرده‌اند به شیوه‌های مختلف مانند استارت‌آپ‌ها و فضای مجازی روی بیاورند. با این حال بازاریابی به گفته بسیاری از شاغلان مشاغل خانگی کماکان بزرگ‌ترین مشکل آنهاست و موانعی باعث شده مشاغل خانگی به بازار دسترسی نداشته باشند.
درآمدزایی از گذشته تا حال از مسیرهای مختلفی گذشته که یکی از این مسیرها مشاغل خانگی است. طرفداران مشاغل خانگی و کاسبان آن با حداقل امکانات و سرمایه موجود شروع کرده و به مرور با مشاغل خارج از محیط خانه ارتباط برقرار کرده‌اند. طبق بررسی‌های موجود و براساس آنچه از ظرفیت‌های اشتغالزایی کشور مشاهده می‌شود توجه به مشاغل خانگی و توسعه آن مزیت‌های فراوانی دارد و از آنجایی که تناسب بیشتری با فرهنگ کار کشور ما می‌تواند داشته باشد باید تحت حمایت مسئولان، نهادهاهای مرتبط با کار و مدافعان کار و کارآفرینی در کشور باشد با این حال نرخ اشتغال در مشاغل خانگی کشور کم و حدود 11 درصد است و این در حالیست که نرخ اشتغال مشاغل خانگی در بسیاری از کشورها مثل ایتالیا و اسپانیا 25 تا 40 درصد است. براساس آنچه از وضعیت اینگونه مشاغل در سایر کشورها مشاهده می‌شود کشوری مانند ایتالیا برای کاهش بیکاری در مناطق کمتر توسعه‌یافته خود، سیاست ایجاد و توسعه کسب‌وکارهای کوچک و خانگی را در پیش گرفته و توانسته با حمایت از تولیدات کفش و کیف چرم و اعمال تخفیفات مالیاتی برای واحدهای تولیدی خود، نرخ بیکاری را از 22 درصد به 12 درصد کاهش دهد. همچنین کشوری مثل تایوان بیش از 80 درصد از اقتصاد خود را مدیون مشاغل خانگی است. در استرالیا نیز 6 تا 7 درصد افراد شاغل در بخش کسب‌وکارهای خانگی، اشتغال دارند. این عده به‌طور متوسط سالانه بیش از 80 هزار دلار فروش دارند که پس از کسر مالیات حدود 25 درصد سود می‌برند.
در حال حاضر در کشور بیش از 400 رشته از مشاغل خانگی شناسایی شده که خود نشان از اهمیت و ظرفیت توسعه این مشاغل دارد. به باور کارشناسان اینگونه مشاغل به‌ویژه در مناطق محروم یا شهرهایی که نرخ بیکاری بالایی دارد بستر مناسبی برای ایجاد شغل است. این نوع کسب‌وکارها به هزینه چندانی نیاز ندارند، مکان و جای مشخصی نمی‌خواهند و جمعیت خانواده و اعضای آن نیز صاحبان آن را از استخدام نیروی خارجی بی‌نیاز می‌کند. از طرفی اینگونه مشاغل برای آن دسته از افرادی که به هر دلیلی نمی‌توانند خارج از حوزه خانه مشغول به کار شوند ظرفیت مناسبی برای اشتغالزایی است. با این حال آنچه در باب اینگونه مشاغل و فعالان آن می‌توان مطرح کرد عدم دسترسی این دسته از مشاغل به بازار یا مشکلات آنها در بحث بازاریابی است.
عدم وجود مدل مناسب توسعه مشاغل خانگی دارای بازار
سیداحمد قاسمی، استاد دانشگاه در این رابطه می‌گوید مشاغل خانگی در ایران مشکلاتی دارند که از جمله آن عدم بهره‌گیری از فرصت‌های حجیم مشاغل نو در جهان که دقیقا با محوریت مشاغل خانگی طراحی شده‌اند و عدم وجود مدل مناسب توسعه مشاغل خانگی دارای بازار مشخص و تضمین شده در کشور و عدم وجود نوع مدیریت تولید در ایران مبتنی بر پروژه است این باعث می‌شود که تولید یک کالا یا خدمات را به بخش‌های ریزتری تقسیم کرده و پس از اجرای آن در قالب مشاغل خانگی نسبت به تجمیع و ارزابی ان توسط سیستم‌های مدیریت پروژه اقدام می‌شود.
وی توضیح می‌دهد البته به آن باید نقش یک بخش اقتصادی بزرگ در کشور به نام دولت که بیش از 90 درصد اقتصاد و کسبوکار را در خود متمرکز کرده و هیچ تمایلی و البته دانشی را برای واگذاری کارها به بخش‌های دیگر به‌ویژه حوزه مشاغل خانگی را ندارد، اضافه کرد.
عدم توجه به نیازهای بازار
قاسم به توضیح مهم‌ترین موانع دسترسی مشاغل خانگی به بازار پرداخته و می‌گوید: مشکل بازار درباره محصولات اعم از کالا و خدمات درباره همه بخش‌های اقتصادی اعم از مشاغل خرد یا سایر بخش‌ها به چند بخش زیر برمی‌گردد 1- عدم توجه به نیازهای بازار برای تولید کالا و خدمات 2- عدم توجه به تنوع در تولید 3- عدم توجه به کاربری‌ها و نیازهای مصرف‌کنندگان و شیوه‌های بهره‌برداری از آنها 4- عدم وجود شبکه مناسب برای حمایت از قیمت تمام شده و کاهش آن 5- عدم توجه به برند‌سازی و استانداردهای مرتبط با تولید 6- عدم توجه به کیفیت و نحوه دسترسی به کالا و خدمات آن که این موارد در زمینه مشاغل خانگی نیز صدق می‌کند.
براساس قانون و آنچه در بند «5» ماده «7» قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی مصوب 22 /2 /89 مجلس شورای اسلامی و ماده «9» دستورالعمل اجرایی مربوطه مصوب 23 /8 /89 ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی شاغلین کسبوکار خانگی اعم از مستقل، آمده این دسته از مشاغل مشمـول مقـررات بیمه صـاحبان حـرف و مشاغل آزاد قـرار گرفته‌اند.
ثمانه نادری
