بانک و صنعت؛ رشد صادرات غیرنفتی و کسب درآمد ارزی حاصل از صدور کالاهای ایرانی به بازارهای بین المللی از جمله اهداف مهم برنامه توسعه اقتصادی کشور است، از این رو افزایش صادرات غیرنفتی برای رهایی از وابستگی اقتصاد کشور به نفت، از اهمیت بالایی برخوردار است.از آنجا که الگوی توسعه اقتصادی مبتنی بر صادرات نفتی است، اهمیت صادرات غیرنفتی و نقش آن در توسعه اقتصادی کشور همواره به عنوان یکی از موضوعات مهم و یک عنصر کلیدی مطرح بوده است.
کارشناسان اقتصادی معتقدند: توسعه صادرات غیرنفتی به افزایش تولید و در نتیجه رشد تقاضا برای نیروی کار، ایجاد اشتغال و کاهش بیکاری منجر خواهد شد از این رو اهتمام به صادرات غیرنفتی یکی از مقوله های پیشگیرانه است.به اعتقاد این کارشناسان، در قرن حاضر سیر تکاملی توسعه جوامع و پیشرفت سریع در عرصه فناوری، تاثیر بسزایی بر نحوه زندگی و رشد اقتصادی برجای گذاشته به طوری که این تحولات، ارتباط سریع ملت ها با یکدیگر، عدم وابستگی به اقتصاد بسته، صدور محصولات تولیدی و خدمات مهندسی را اجتناب ناپذیر کرده است.
اقتصاد تک محصولی و ایجاد تنوع در اقلام صادراتی به ویژه توسعه صادرات فرآورده های صنعتی از ضرورت های کشور است با ایجاد تنوع در درآمدهای ارزی و افزایش سهم صادرات غیرنفتی از درآمد مزبور نه تنها شرایط کشور در توسعه صادرات غیرنفتی تقویت می شود بلکه در ارتباط با صادرات و فروش نفت نیز با موضع محکم تری مواجه خواهیم شد.
البته شکی نیست کشوری که اقتصادش بر محور تک محصولی هدایت شود، در تحولات اقتصادی یا بحران های اقتصادی بیشتر مواجه شده و درجه ریسک پذیری این کشور در بحران ها بیشتر خواهد بود.
اتکا به درآمدهای نفتی و تداوم این رویکرد سبب ناپایداری در بهبود شاخص ها و نوسان در رشد اقتصادی خواهد شد به نحوی که کاهش قیمت نفت به عنوان اصلی ترین منبع درآمد دولت، بسیاری از سیاست ها و برنامه ها را با تعویق همراه می سازد.
گرایش دولت و سیاستگذاران کشور در حوزه اقتصادی باید بر کاهش بیشتر وابستگی به درآمدهای نفتی متمرکز باشد; دوره های پررونق درآمدهای نفتی همواره زودگذر و پرافت و خیز بوده و ویژگی اغوا کنندگی این طلای سیاه می تواند به بلای سیاه بدل شود.
بدون تردید مالیات و نظام مالیاتی دارای نقش موثری در روند توسعه وپویایی اقتصادکشور است. مالیات به عنوان یکی از ابزارهای هدایت غیرمستقیم دولت از طریق تأثیر بر فعالیت های بنگاه های اقتصادی می تواند در سیاستگذاری های توسعه صنعتی نقش کلیدی ایفا کند. دولت با تدوین نظام مالیاتی مناسب می تواند بر چگونگی دستیابی به هدف های توسعه ای تأثیر گذارد.
بر طبق تعریف «مالیات وجوهی است که دولت باید برای تامین هزینه های خود از اشخاص کسب نماید» منابع دریافت مالیات نیز عموما مالیات بر درآمد، مالیات بر ارث، حق تمبر، مالیات بر درآمد املاک، مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی و مالیات بر درآمدها است. در عموم کشورهای دنیا و بویژه کشورهای توسعه یافته هزینه های دولت از طریق مالیاتها تامین می شود. پرداخت مالیات توسط شهروندان، آنها را نسبت به اقدامات دولت حساس خواهد نمود. به دیگر سخن مودی مالیاتی چون به سهم خود بخشی از هزینه های دولت را تامین می کند امکان دارد که اقدامات دولت به طور مستقیم و غیرمستقیم در راستای افزایش رفاه عمومی و امنیت اجتماعی مالیات دهنده باشد از طرف دیگر دولت نیز مراقب افکار عمومی است و تلاش دارد تا فعالیت های خود را در چارچوب خواسته مردم توجیه و تبیین نمایدو این به نوعی یک همبستگی بین دولت و ملت پدید می آورد، هرچه منابع درآمدی دولت مستقل از منابع زیرزمینی باشد به همان میزان دولت خودرای و مستقل از اراده واقعی مردم است.
نقش مالیات در درآمدهای عمومی دولتها با توجه به تحولات سریعی که در زمینه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، مالی ، فرهنگی و نظامی صورت گرفته است، بر کسی پوشیده نیست.وصول مالیات به وسیله دولتها دارای سابقه طولانی است. افزایش دائمی مخارج و هزینه های دولت وظایف جدیدی را بر عهده دولتها قرار داده است تا همراه با افزایش هزینه های عمومی ، جهت تأمین احتیاجات مالی و نیز به منظور توسعه اقتصادی و فرهنگی، سیاست های خاصی را در پیش بگیرند که سیاست مالی از جمله مهمترین آن می باشد، سیاست مالی شامل تدابیری است که برای وضع وصول مالیاتها، قرضه ها و انجام مخارج عمومی بکار برده می شود و هم زمان با اقدامات فوق دولت می تواند اهداف متفاوت و گوناگونی از جمله تأثیر بر عوامل تولید، تخصیص منابع، توزیع عادلانه ثروت و درآمد تأمین منابع مالی برای پیشبرد اهداف برنامه های توسعه اقتصادی و فرهنگی، بودجه پنج ساله و سالانه را تعقیب نماید و با توجه به تعریف مالیات ، افراد جامعه باید بخشی از حقوق خود در استفاده از منابع و امکانات متعلق به یک ملت را به بخش دولتی واگذار نماید تا مقامات دولتی از این وجوه و منابع در جهت ارائه کالا و خدمات دولتی، اعمال حاکمیت و استقرار امنیت نمایند. اگرچه نقش و اهمیت مالیات و آثار گوناگون اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی آن بر همگان آشکار است اما سهم دریافتی مالیات نسبت به توان و ظرفیت مالیاتی کشور ناچیز است.
