به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت به نقل از روابط عمومی اتاق تهران، در دوازدهمین نشست کمیسیون انرژی و محیط‌زیست اتاق تهران موضوع کارت انرژی و بهینه‌سازی مصرف سوخت بار دیگر مورد بحث و بررسی فعالان بخش‌خصوصی قرار گرفت. کارت انرژی و جایگزینی آن با کارت سوخت، راهکاری است که دست‌کم طی دو سال گذشته از سوی اتاق بازرگانی تهران و کمیسیون انرژی این اتاق به عنوان یکی از راه‌حل‌های بهینه مدیریت سوخت و توزیع عادلانه یارانه‌ها مطرح شده‌است.
در این نشست شهرام رضایی، مدیر برنامه‌ریزی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، حضور یافت و درباره طرح مطالعاتی خود برای ساماندهی به مصرف سوخت سخن گفت.
کشف میادین نفتی جدید در امارات
اما پیش از ورود اعضای کمیسیون به مباحث مربوط به کارت انرژی و توزیع عادلانه یارانه‌ها، رییس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق تهران برخی اخبار و اتفاقات حوزه نفت و انرژی طی روزهای گذشته را تحلیل کرد.
رضا پدیدار به گزارش اخیر شورای عالی نفت امارات اشاره کرد که از کشفیات جدید این امیرنشین در حوزه نفت و گاز خبر می‌دهد و گفت: بر اساس این گزارش، کشفیات جدید در امارات شامل 7 میلیارد بشکه نفت خام و 58 تریلیون مترمکعب گاز است که در مجموع میزان ذخایر نفت و گاز این کشور را به 105 میلیارد بشکه می‌رساند و امارات در رده ششم دارندگان ذخایر انرژی جهان قرار می‌گیرد.
به گفته وی، امارات در حال حاضر روزانه 3 میلیون و 160 هزار بشکه نفت و 10 میلیارد و 500 میلیون فوت مکعب گاز تولید می‌کند. پدیدار سپس، تولید نفت عربستان طی ماه گذشته میلادی و بر اساس آمارها، 9.8 میلیون بشکه در روز اعلام کرد و یادآور شد که با این حساب، تولید نفت اوپک در مجموع به 29 میلیون و 710 هزار بشکه در روز رسیده است.
رئیس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق تهران در ادامه، از افزایش واردات نفت خام چین در ماه گذشته میلادی خبر داد که به گفته وی و بر اساس آمار منتشر شده، به 10 میلیون و 720 هزار بشکه رسیده است. او سپس به سرانجام قرارداد فاز 11 پارس جنوبی پس از خروج چین از این پروژه طی چند ماه گذشته، اشاره کرد و گفت: قرارداد این فاز از پارس جنوبی به طور کامل به شرکت پتروپارس منتقل شد.
ساخت پالایشگاه گران شده است
رضا پدیدار در ادامه به گزارشی تطبیقی از وضعیت ساخت پالایشگاه‌ها در جهان اشاره کرد که بر اساس این گزارش، هزینه ساخت این واحدهای تولیدی افزایش پیدا کرده است. او افزود: داده‌های این گزارش نشان می‌دهد که برای هر بشکه تصفیه نفت خام حداقل 20 هزار دلار در یک پالایشگاه متعارف باید سرمایه‌گذاری کرد.
ارزآوری یک میلیارد دلاری بخش خصوصی برای دولت
رییس کمیسیون انرژی اتاق تهران سپس به آمار اخیر بورس انرژی اشاره کرد که بر اساس آن، طی کمتر از چهار ماه اخیر، بیش از 2.7 میلیارد لیتر فرآورده نفتی توسط بخش خصوصی صادر شده که بیش از یک میلیارد دلار ارزآوری برای دولت به همراه داشته است.
وی سپس به گفته اخیر مدیر هماهنگی و نظارت بر تولید شرکت ملی گاز ایران مبنی بر افزایش توان دریافت و پالایش گاز در پالایشگاه‌های سراسر کشور به 900 میلیون مترمکعب اشاره کرد و گفت: به این آمار باید با تردید نگاه کرد چرا که بر اساس آخرین گزارشی که توسط کمیسیون انرژی اتاق تهران صحت‌سنجی نیز شده است، در این فرآیند 750 میلیون مترمکعب محقق شده و رقم 900 میلیون مترمکعب عجیب و ناباور است.
بودجه 99 نفتی است
عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در بخش دیگری از سخنانش، بودجه سال 99 دولت را برخلاف آنچه که از سوی دولتمردان بیان شده، کاملا نفتی دانست و افزود: بر اساس سند بودجه سال آینده، درآمدهای نفتی معادل 48 هزار میلیارد تومان برآورده شده و تا سقف 40 هزار میلیارد تومان دولت تهاتر بدهی در برابر نفت خام را پیش‌بینی کرده است. از این رو، بودجه سال 99 کاملا بوی نفت می‌دهد.
پدیدار مهم‌ترین منابع درآمدی بودجه سال آینده را درآمدهای مالیاتی عنوان کرد که به گفته وی، رقم آن معادل 15 میلیارد دلار خواهد بود که از توان و ظرفیت اقتصاد کشور خارج است.
پدیدار سپس به برخی پیش‌بینی‌ها و احتمالات از وضعیت اقتصاد جهان در سال 2020 اشاره کرد که بر این اساس، مصرف نفت خام در جهان بیش از تولید خواهد بود و بر طبق آمارهای ارائه شده، مصرف نفت خام در جهان از 96 میلیون بشکه به 105 میلیون بشکه خواهد رسید.
به گفته وی، افزایش واردات نفت خام چین این پیش‌بینی را تایید می‌کند چرا که در حال حاضر این کشور تنها از عربستان روزانه 1.98 میلیون بشکه نفت خام وارد می‌کند، این در حالی است که گزارش آژانس بین‌المللی انرژی نشان می‌دهد که رشد تقاضای جهانی نفت بین یک تا 1.5 میلیون بشکه در روز خواهد بود.
یارانه برای همه با کارت انرژی
در ادامه این نشست، موضوع کارت انرژی به بحث گذاشته شد. در این رابطه، نرسی قربان از کارشناسان نفت و انرژی در سخنانی، تناقضات پیش آمده میان کارت سوخت و عدالت اجتماعی را پس از گذشت چندین سال از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، حل ناشده بیان کرد و گفت: در حال حاضر بسیاری از دستگاه‌های مربوطه و مدیران دولتی نیز بر این باورند که بهتر بود که با اعطای کارت انرژی به همه مردم، یارانه به همه تخصیص داده می‌شد و با استفاده از این کارت انرژی هزینه‌های مربوط به انرژی ماهانه خود را پرداخت کنند.
وی افزود: در حال حاضر، کارت سوخت که در دست مردم است این قابلیت را دارد که دولت یارانه را در آن واریز کرده و بتوان با آن سایر هزینه‌های انرژی از جمله آب، برق و گاز خانگی را نیز پرداخت کرد و پول نقدی که تورم‌زا خواهد بود نیز توزیع نشود.
منتفی شدن اجرای آزمایشی کارت انرژی
احمد فضلی، مشاور مدیرعامل و سرپرست اندازه‌گیری و صحه‌گذاری طرح‌های انرژی شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت نیز در سخنانی، با بیان اینکه ایجاد و توزیع کارت انرژی در سال 94 به طور جدی مطرح بود، گفت: این طرح قرار بود به صورت پایلوت در جزیره کیش به اجرا درآید اما بنا به دلایلی منتفی شد.
او سپس، شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت را در شکل‌دهی به بازار اقتصاد انرژی صاحب یک رای دانست و افزود: تصمیمات باید در شورای عالی انرژی اتخاذ شود.
وی در ادامه، با استناد به مطالعات شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت، سهم هزینه‌های بخش انرژی در خانواده‌های فقیر در کشور را 9 تا 10 درصد درآمد آنان عنوان کرد و افزود: این سهم در خانواده‌های ثروتمند در حدود 4 درصد است.
فضلی با بیان اینکه بر اساس آمار، دولت در سال 96 معادل 987 هزار میلیارد تومان یارانه پنهان توزیع کرده است، افزود: به رغم پرداخت این حجم از یارانه، سطح رفاه در کشور تغییری نکرده است، بنابراین سیاست‌های قیمتی بدون مهار تورم پایدار و اثرگذار نیست. آمارها نشان می‌دهد که ایران در رتبه نخست پرداخت یارانه در جهان ایستاده و از این حیث، کشور چین را نیز پشت سر گذاشته‌ایم.
نقش جدید شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت
مشاور مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت در بخش دیگری از سخنانش، با بیان اینکه این شرکت قرار است به محور تجارت سوخت و انرژی میان دولت و بخش خصوصی تبدیل شود، گفت: شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت با استناد به ماده 12 قانون رفع موانع تولید، معادل ذخیره‌ای که در بخش حامل‌های انرژی صورت می‌گیرد، با نرخ فوب خلیج‌فارس طی افق سه تا 10 سال، نفت خام به بخش‌خصوصی واگذار می‌کند و این رویکرد می‌تواند برای بخش خصوصی واقعی جذاب باشد.
فضلی سپس به کارت انرژی اشاره کرد و افزود: شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت نظر موافق روی این کارت دارد به شرط آنکه امکان معامله یارانه موجود در این کارت برای صاحبان آن فراهم شود.
صرفه‌جویی 5 میلیون لیتری بنزین
سجاد برخورداری، عضو انجمن اقتصاددانان و از اعضای هیات علمی دانشگاه تهران، نیز در سخنانی، با تاکید بر اینکه تعیین قیمت حامل‌های انرژی در هر کشوری به نوع ساختار و شرایط اقتصادی آن کشور بستگی دارد، تصریح کرد که موضوع عدالت اجتماعی را نباید با قیمت سوخت و حامل‌های انرژی گره زد. وی افزود: مطالعات ما نشان می‌دهد که هزینه‌های افزایش اخیر قیمت بنزین، بسیار فراتر از منافع آن است.
او افزود: در خوشبینانه‌ترین حالت، با افزایش اخیر نرخ بنزین، روزانه 5 تا 6 میلیون لیتر سوخت ذخیره می‌شود که با نرخ 3 هزار تومان به ازای هر لیتر، تنها 6 هزار میلیارد تومان دست دولت را خواهد گرفت.
تجربه سامانه هوشمند سوخت در ونزوئلا
مدیر برنامه‌ریزی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران نیز در این نشست، با بیان اینکه بر اساس اطلاعات دقیق، در حال حاضر 24 میلیون دستگاه خودرو که 5 میلیون آن موتورسیکلت است، در کشور وجود دارد، گفت: بسیاری از مردم کشور دارای خودرو در انواع آن، نیستند.
شهرام رضایی افزود: تا سال 2040 میلادی در راستای توقف انتشار گازهای گلخانه‌ای در جهان، بسیاری از کارخانه‌های کشور که با سوخت فسیلی به تولید مشغول هستند، باید متوقف شوند و باید پرسید که تاکنون برای ورود به این سال چه کرده‌ایم؟
وی افزود: سازمان ملل متحد به هر پروژه‌ای در کشورها که مبتنی بر کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و سوخت‌های فسیلی باشد، حداقل 10 میلیون دلار پرداخت می‌کند و داده‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر در افغانستان در این رابطه 54 پروژه تعریف شده در حالی که در ایران فقط یک پروژه که متعلق به شرکت ملی گاز است تدوین و تعریف شده است.
وی به تجربه و راه‌حل سامانه هوشمند سوخت که سال 1388 از سوی ایران در ونزوئلا پیاده شد اشاره کرد و افزود: در آن سال‌ها، به دلیل تحریم‌ها کشورهای دیگر به ایران بنزین نمی‌فروختند، بنابراین ما سامانه هوشمند سوخت در ونزوئلا را پیاده‌سازی کردیم با این تعهد که میزان بنزین صرفه‌جویی شده از این طرح به ایران فروخته شود. در آن زمان که چاوز ریاست جمهوری ونزوئلا را در دست داشت، روزانه 20 میلیون لیتر بنزین مازاد در این کشور می‌ماند. این راه‌کار مبتنی بر کارت سوخت هوشمند به این صورت بود که تا مدتی، به هر شهروند ونزوئلایی یک باک بنزین رایگان داده می‌شد.
رضایی با بیان اینکه تا سال 2050 میلادی تنها 7 درصد در دنیا از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده خواهد کرد، گفت: انرژی‌های پاک در کشور رشد نمی‌کند چرا که انرژی فسیلی قیمت پایینی دارد.
رونمایی از طرح کوین‌انرژی
رضایی در ادامه به طرحی اشاره کرد که به گفته وی، از حدود دو سال پیش مطالعه و مراحل آماده‌سازی آن از سوی او انجام شده است. وی در تشریح مفهومی این طرح گفت: بر اساس این طرح، به هر شهروند ایرانی بالای 18 سال اعتباری برای خرید سوخت در بستر بلاکچین می‌تواند اختصاص یابد. محصول و انرژی‌کوین آن نیز وجود دارد و آماده اجراست.
او افزود: این طرح در حال حاضر در تاکسی‌های اینترنتی اسنپ و تپسی و برای رانندگان خودروهای این دو کمپانی اجرا شده است و روی کارت بانکی این افراد و به صورت کوین‌انرژی قابل اجراست.
