به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت ، اکبر کمیجانی روز دوشنبه در کنفرانس ملی اقتصاد مقاومتی و برجام در مرکز مطالعات وزارت امور خارجه اظهار داشت: امروز روابط بانکی در حال گذر از روزهای سخت است و ریسک کشور از منظر طرف های خارجی بهبود یافته و به رتبه 6 از هفت رسیده است و امیدواریم در آینده کمتر هم شود.
وی اظهار داشت: پیش از تحریم ها بانک های بزرگ و متوسط با بانک های ایرانی همکاری می کردند و ذخایر ارزی بانک مرکزی در بانک های کم ریسک و بی ریسک نگهداری می شد اما بعد از برجام این ذخایر در بانک های خاص نگهداری می شود.
قائم مقام بانک مرکزی با بیان اینکه در این مدت اندک بهبود در روابط بانکی حاصل شده است، گفت: بانک های بزرگ در حال آمد و شد هستند و انتظار می رود موانع همکاری ها از بین برود تا بتوان دوباره روابط را از سر گرفت.
کمیجانی اظهار داشت: دو مانع عمده در این مسیر وجود دارد؛ نخست آنکه بانک های بزرگ به دلیل جرایمی که بخاطر روابط گذشته خود با ایران پرداخت کرده اند، هنوز دست به عصا هستند و دیگر آنکه بانک های ما هنوز انطباق لازم را با استانداردهای بین المللی ندارند.
وی افزود: وضعیت خاص ترازنامه بانک ها، پایین بودن سرمایه و انطباق نداشتن با مقررات بانکی ما با استانداردهای بین المللی سبب شده است تا ارتباطات بانکی با بانک های بزرگ پیشرفت چندانی نداشته باشد.
قائم مقام بانک مرکزی ابراز امیدواری کرد، با اجرای برنامه اصلاح نظام بانکی و استانداردهای بین المللی و نیز برنامه افزایش سرمایه بانک ها این روند در آینده بهبود یابد.
وی با اشاره به شرایط زمان تحریم گفت: روشن است پس از پیروزی انقلاب اسلامی خصومت ها از سوی کشورهای مختلف وجود داشته و به شکل های مختلف نظیر جنگ تحمیلی و تحریم ها وضع شد و ما به راحتی دهه های 1360 و 1370 را عاری از تحریم نگذراندیم و از بدو تولد انقلاب تحریم ها با ما بوده است.
کمیجانی افزود: در دهه 80 موضوع فعالیت های انرژی هسته ای ایران مطرح شد با برچسب زنی هایی علیه آن رو به رو بودیم و تحریم هایی علیه کشورمان مطرح شد. در آن زمان توافق های ضمنی انجام شد و می توان گفت موجی از تحریم ها و تهدیدها اعمال شد که به نام مقابله با انرژی هسته ای بود.
قائم مقام بانک مرکزی افزود: در آن زمان تدارک دیده شده بود اما با درایتی که در آن زمان به کار رفت و حمایت رهبری، با آن مقابله شد اما با تغییر دولت و پیگیری های بهانه جویان در خارج از کشور و نیز جهت گیری های داخلی که با دور اندیشی کمی همراه بود، سبب شد تا در نیمه دوم دهه هشتاد پرونده انرژی هسته ای را از آژانس بین المللی انرژی اتمی به شورای امنیت ارجاع دادند و با فضایی که در بین الملل علیه ایران بوجود آوردند، تحریم هایی علیه ایران وضع شد که شرایط سختی را بر ما حاکم کردند.
وی ادامه داد: اگر در گذشته تحریم ها در حوزه نظامی و اقتصادی مطرح بود، در دور جدید تحریم ها؛ صنعت نفت و نظام بانکی و ایجاد محدودیت در روابط بین المللی بانکی را نشانه رفت که هوشمندانه و حساب شده بود.
قائم مقام بانک مرکزی اقتصاد ایران را متاثر از درآمدهای نفتی دانست که سهم بسزایی در درآمدهای کشور دارد و افزود: نظام بانکی نیز نقطه آغاز هر نوع روابط بین الملل است و برای روابط تجاری و سیاسی، نیاز به روابط بانکی دارد.
کمیجانی تاکید کرد: در یک دهه گذشته 80 تا 85 درصد واردات ما از نوع کالاهای واسطه ای، سرمایه ای و مواد اولیه برای صنایع داخلی اعم از مونتاژ و غیرمونتاژ بوده و از این رو این تحریم ها تجارت ایران را هدف قرار دادند تا صنعت و تولید را تحت تاثیر قرار دهند که به تبع آن در نرخ تورم، بیکاری، نرخ ارز و رشد اقتصادی اثرگذار است.
وی یادآور شد: رشد اقتصادی منفی در سال های 1390 و 1391 در واقع تاثیر مستقیم و ناشی از تحریم ها بود و البته علل دیگری هم داشت که به سیاست های اقتصادی داخلی ما باز می گشت که دقیق و کارشناسانه نبود.
قائم مقام بانک مرکزی افزود: هدف اصلی تحریم ها در تحریم روابط بانکی، ایجاد اخلال در تجارت ایران بود و جز تعداد محدودی از بانک ها که روابط بانکی آنها به طور محدودی اجازه فعالیت داشتند، سیستم بانکی کشور دچار اخلال شد.
وی افزود: البته بانک های محدودی که آزادی محدودی داشتند، در عمل امکان فعالیت آنچنانی نداشتند. شیوه تامین مالی خارجی نیز در دوران تحریم دچار اخلال و یا قطع شد.
کمیجانی به مذاکرات هسته ای در دولت یازدهم اشاره کرد و گفت: نتیجه اولیه این مذاکرات تا پیش از برجام، وضع نشدن تحریم جدید، آزاد شدن بخشی از منابع بلوکه شده ایران، تسویه حساب با سازمان های بین المللی و نیز نقل و انتقل ارز دانشجویی بود.
وی به مذاکرات برجام اشاره کرد و گفت: نتیجه اصلی برجام این بود که همه تحریم های سازمان ملل در عرصه نفتی و بانکی لغو شد که در حقیقت همان تحریم های سازمان مللی بود که شرایط سختی را برای اقتصاد ایران فراهم کرده بود که یکی از آنها هزینه بالای نقل و انتقال وجوه بانکی بود.
قائم مقام بانک مرکزی گفت: در کنار مذاکرات بین المللی اصلاح اقتصادی و بانکی کشور در دولت آغاز شد و یک بسته اصلاحات ارائه شده بود که با مطرح شدن بحث اقتصاد مقاومتی از سوی رهبر معظم انقلاب، سبب شد تا دولت گام بلند خود را برای بهبود فضای کسب و کار بردارد که نتیجه اولیه آن رشد اقتصادی سه درصدی در سال 1393 بود.
وی به آغاز شوک نفتی از فصل پایانی سال 1393 اشاره کرد و گفت: با آغاز سال 1394 کاهش درآمدهای نفتی سبب شد تا با رکود مجدد در اقتصاد مواجه شویم که خوشختانه شدت آن مثل رکود سال های 1390 و 1391 نبود.
کمیجانی گفت: در زمان تحریم ها به خریداران نفت ایران تکلیف شده بود هر 6 ماه 20 درصد از خرید خود کم کنند و آمارها نشان می دهد صادرات به زیر یک میلیون بشکه در روز رسیده بود، اما بعد از برجام این رویه معکوس شد و چند ماه پیش وزارت نفت اعلام کرد تولید نفت به مرز زمان قبل از تحریم نزدیک شده است.
قائم مقام بانک مرکزی به تحریم دلاری ایران که به تحریم های اولیه ایران باز می گردد، اشاره کرد: در گذشته سیستم بانکی قبل از تحریم های سازمان ملل ایفای نقش می کرد اما این تحریم ها سبب شد تا نقل و انتقالات به حداقل برسد.
وی در عین حال، اتکا به داخل را از دستاوردهای تحریم ها برشمرد و گفت: این محدودیت در واردات سبب شد تا به سمت تولید داخل حرکت کنیم.
قائم مقام بانک مرکزی افزود: تحریم های سازمان ملل به طور آرام و تدریجی اعمال شد و طبیعی است که بازگشت به آن زمان بر باشد.
وی گفت: اگر در ماه های قبل برخی مسئولان با ادبیاتی انتقادی صحبت می کردند، به خاطر سیاست های آمریکا بود که با وجود امضای برجام، تحریم هایی را علیه اشخاص و شرکت های ایرانی اعمال کرد.
قائم مقام بانک مرکزی به سیاست های آمریکا بعد از انتخاب ترامپ اشاره کرد و گفت: خوشبختانه آقای عراقچی می گوید حال برجام خوب است و درست است که آمریکا بدعهدی داشته اما آثار پایبند نبودن آن، برایش هزینه داشته است.
وی خواستار آن شد که لغو تحریم های نوع اول هم از سوی وزارت امور خارجه پیگیری شود تا وضعیت مطلوب تری را در آینده داشته باشیم.
کمیجانی ارتباطات کارگزاری، اتصال به سوئیفت، تسهیل پرداخت ها، بهبود رتبه اعتباری کشور، دسترسی به منابع، تامین اسکناس، طلا و فلزات گرانبها، تامین مالی پروژه های اقتصادی کشور، آموزش استانداردهای بین المللی و امکان مشارکت در بازارهای بین المللی را از دستاوردهای برجام ذکر کرد.
قائم مقام بانک مرکزی گفت: در همه این موارد در پیش از تحریم ها ارتباط به سهولت انجام می شد اما با تحریم ها این فرآیند مختل شد.
وی گفت: برای نمونه پیش از تحریم نقل و انتقال ها با سوئیفت به راحتی انجام می شد اما با تحریم ها به تلکس و نمابر روی آوردیم که ممکن بود به مقصد نرسد و منابع از دست برود که باید هیاتی هفته ها مامور پیگیری آن می شد.
