وی ادامه داد: حدود 50 درصد پایه پولی را بانک ها تشکیل داده اند، 47 درصد دیگر ناشی از بدهی های خارجی و تنها سه درصد ناشی از استقراض دولت از بانک مرکزی است بنابراین اینکه گفته می شود نقدینگی ناشی از کسری بودجه است، صحت ندارد.
میرزایی افزود: آمارها نشان می دهد در دهه 90 بانک های خصوصی در استقراض از بانک مرکزی پیشرو بوده اند. 55 تا 60 درصد بدهی بانک ها به بانک مرکزی ناشی از استقراض بانک های خصوصی بوده که در برخی سال ها به 70 درصد رسیده است.
وی با انتقاد از اینکه چرا بانک مرکزی پول چاپ می کرده و به آنها قرض می داده است؟ گفت: برخی بانک های خصوصی ادعا می کنند که به دولت پول قرض داده و در مقابل از بانک مرکزی استقراض کرده اند اما آمارها این موضوع را تائید نمی کند. بر اساس آمارهای موجود، بانک های خصوصی 90 درصد پولی که به دولت داده اند را از بانک مرکزی قرض گرفته اند. در مقابل بانک های دولتی بیش از آنکه از بانک مرکزی قرض گرفته باشند، به دولت قرض داده اند بنابراین ادعای بانک های خصوصی مبنی بر قرض دادن آنها به دولت صحت ندارد.
میرزایی، خلق نقدینگی را ناشی از سوداگری بانک های خصوصی دانست و افزود: بانک های خصوصی می گویند تسهیلات تکلیفی بر عهده آنهاست درحالی که برخلاف آمار است و صحت ندارد. در سال 98، 77.5 هزار میلیارد تومان استقراض کرده اند ولی رقم تسهیلات تکلیفی آنها صفر بوده است. این سوال مطرح می شود که پول ها و سرمایه های مردم را بانک خصوصی چه می کنند؟ 60 تا 65 درصد سپرده های بانکی در بانک های خصوصی است که عمده مصرف آن در بخش خرید ارز، نگهداری پول نقد و تسهیلات به بخش های خدمات و بازرگانی است.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: 60 درصد تسهیلاتی که بانک های خصوصی داده اند به بخش های خدمات و بازرگانی بوده است درحالی که خدمات در ایران پیشرفته و ناشی از صنایع نیست بلکه دلالی و سفته بازی است.
وی تصریح کرد: در سال 99 حدود 550 هزار میلیارد تومان از سوی بانک های خصوصی به بخش خدمات تسهیلات داده شده که با کل بودجه کشور در سال گذشته برابری می کند.
میرزایی یادآور شد: در سال های 98 و 99 حدود 700 هزار میلیارد تومان پول را بانک های خصوصی نگهداری کرده و وام نداده اند. تنها در سال گذشته این رقم 476 هزار میلیارد تومان بود که در بانک های خصوصی نگهداری شد ولی به عنوان تسهیلات پرداخت نشد که هفت برابر بودجه عمرانی سال گذشته بود.
وی با طرح این پرسش که این پول ها در کجا هزینه شده است؟ ادامه داد: طبیعی است که این مبالغ در جاهایی هزینه می شود که سودآوری داشته باشد از جمله بازار ارز.
این پژوهشگر اقتصادی یادآور شد: پنج بانک خصوصی در سال 97 حدود 30 هزار میلیارد تومان از افزایش نرخ ارز سود کسب کرده اند این رقم در سال 98 به 13 هزار میلیارد تومان و در سال 99 به 60 هزار میلیارد تومان رسیده است؛ این اعداد نشان می دهد چه کسانی پشت جهش های ارزی هستند.
به گفته میرزایی، بانک ها از فعالیت عملیاتی خود زیان ده بوده اند اما زیان خود را از محل تسعیر ارز جبران کرده و سودده شده اند؛ حتی برخی بانک های خصوصی دانشگاه تأسیس می کنند تا کارشناسان آنها به تبلیغ این موضوع بپردازند که سوددهی از محل تسعیر ارز طبیعی است.
وی با انتقاد از پیگیری برخی نمایندگان مجلس برای حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی گفت: در صورت افزایش نرخ ارز کالاهای اساسی، برای بانک ها سود کلان ایجاد می شود.
این کارشناس اقتصادی درباره خصوصی سازی بانک های دولتی گفت: یک بانک دولتی که خصوصی شد، ناگهان 90 درصد تسهیلاتش به تسهیلات مشکوک الوصول تبدیل شد که امکان بازگشت آنها یا وجود ندارد یا بسیار کم است.
