به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت ؛ مسعود رحیمی در مصاحبه با رادیو اقتصاد گفت : با اجرای این طرح علاوه بر جلوگیری از جعل چک ، اعتبارسنجی جامع تر و کامل تر متقاضیان در زمان صدور هر برگه چک نیز انجام خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه کاربردهای چک به عنوان نوعی از ابزار پرداخت مانند پول است، اظهار داشت : چک نوعی از اوراق بهادار و پول تحریری به شمار می رود چرا که چک نوشته ای است که حکم پول را دارد و صادر کننده ارزش اسمی آن پول را با صدور آن مشخص می‌کند.
رحیمی با ارائه تعریفی از چک ادامه داد: بر اساس ماده 310 قانون تجارت ایران چک نوشته‌ای است که به موجب آن صادرکننده وجوهی را که در نزد محال‌علیه دارد کلاً یا بعضاً مسترد یا به دیگری واگذار می‌نماید.
مدیر اداره معاملات ریالی بانک مرکزی کاربرد های متداول پول را وسیله داد و ستد، ذخیره ارزش و وسیله مقیاس دانست و گفت: این کاربردها در مورد چک نیز اعمال می شود.
وی گفت : آنچه که سبب شده کاربرد چک از کاربرد پول بیشتر باشد این است که پرداخت دین به زمانی دیگر در آینده از طریق صدور چک با تاریخ آتی موکول می‌شود به طوری که این روند در میان مردم نهادینه شده است.
وی همچنین افزود : بخشی از اقتصاد کشور به وسیله بنگاه های کوچک که از چک به عنوان ابزاری برای تامین مالی استفاده می کنند، در گردش است و بانک مرکزی که عالی ترین مقام پولی کشور به شمار می رود موظف است از چک یا همان پول تحریری صیانت کند.
رحیمی اظهار داشت : صیانت از چک شامل دو وجه اصلی است که یک وجه آن صیانت از خود برگه چک را در بر می گیرد در واقع با صیانت از جعل چک جلوگیری می کند.
وی درباره دومین وظیفه بانک مرکزی در عرصه چک خاطرنشان کرد : جلوگیری از کاهش اعتبار چک دومین وظیفه این ارگان برای صیانت از چک بوده که در این راستا در چند سال گذشته برای افزایش اعتبار چک اقدامات موثری به ویژه در عرصه جلوگیری از کاهش اعتبار چک انجام داده است.
مدیر اداره معاملات ریالی بانک مرکزی به نقش بانک مرکزی در اعتبار دهی به چک در دو محور اشاره کرد و ادامه داد : نظارت و کنترل آیین نامه و بخشنامه ای که مربوط به قانون صدور چک و دستورالعمل حساب جاری است ، از نقش های بانک مرکزی بوده به طوری که نوعی محدودیت ها ومحرومیت هایی برای افرادی در نظر گرفته شده که قوانین مورد نظر در عرصه چک را رعایت نکرده اند.
وی نقش دیگر بانک مرکزی را مربوط به راه اندازی سیستم های نظارتی دانست و گفت: نظارت و کنترل از طریق سیستم انجام می شود به طوری که در این بخش بر ثبت درست و به روز اطلاعات نظارت می‌شود و ارائه گزارش های معتبر در دستور کار قرار می گیرد.
رحیمی با بیان اینکه اقدامات مورد نظر از گذشته تاکنون ادامه داشته اما تا جایگاه مطلوب و ایده‌آل ، فاصله بسیار است، افزود: هم اکنون در بانک مرکزی آسیب شناسی صورت گرفته و دو نقطه آسیب پذیر شناسایی شده به طوری که این دو مسئله سبب شده است به اعتبار چک آسیب جدی وارد شود.
وی با اشاره به اینکه ناهماهنگی در ابعاد و شکل ظاهری و جانمایی چک همچنین فقدان ویژگی های امنیتی کارآمد بازدارنده دو آسیبی هستند که موجب کاهش اعتبار چک شده اند، اظهار داشت: با وجود این هر بانکی نوعی دسته چک با ابعاد و ظاهر متفاوت عرضه می‌کند به طوری که هیچ کدام از این بانکها فیلترهای امنیتی مناسبی را در چاپ چک اعمال نمی کنند.
مدیر اداره معاملات ریالی بانک مرکزی ادامه داد: اعتبارسنجی متقاضیان دسته چک مبحث دیگری است که مورد توجه این ارگان قرار گرفته به طوری که در گذشته تنها هنگام درخواست دسته چک به متقاضی اعتبارسنجی انجام می شد و این در حالی است که اقداماتی موثر برای ادامه این روند به طور مرتب در زمان صدور هر برگه چک صورت خواهد گرفت.
وی با تاکید بر اینکه هم اکنون طرح "صیاد" که مخفف سامانه صدور یکپارچه الکترونیکی دسته چک بوده با رویکرد جلوگیری از آسیب پذیری چک در بانک مرکزی در حال اجراست، گفت: برای اجرای این طرح در گام نخست باید تمامی چک های صادر شده در بانک های کشور به صورت یکپارچه متحدالشکل باشند به عبارتی دسته چک ها استاندارسازی، جانمایی و موارد نوشتاری، طرح ظاهری، محتوا و ابعاد شکلی به یک صورت ارائه خواهد شد.
رحیمی ادامه داد: ارائه دسته چکهای متحدالشکل و یکپارچه از سوی بانک مرکزی به بانکها طی یک ماه آینده تحقق می یابد و در این راستا بانک ها بر حسب موجودی خود طی چند ماه آینده باید دسته چکهای قبلی خود را به متقاضیان ارائه کنند و از خرداد ماه سال آینده نیز به اجبار باید دسته چک های مورد نظر بانک مرکزی را به متقاضیان تحویل دهند.
وی تنها تفاوت این دسته چک‌ها را لوگو یا نشان آنها بیان کرد و گفت: دسته چکهای موردنظر در هر بانکی که به متقاضی تحویل داده می شود لوگوی همان بانک را نیز دارد.
مدیر اداره معاملات ریالی بانک مرکزی افزود: به منظور یکپارچه سازی دسته چک ها استانداردسازی مولفه های امنیتی برای جلوگیری از جعل چک اعمال خواهد شد.
وی با تاکید بر اینکه امروزه همه مردم با ویژگی های امنیتی اسکناس آشنا هستند، اظهارداشت: این مهم در طرح صیاد درباره چک نیز اعمال خواهد شد به طوری که یکی از عوامل کاهش اعتبار چک فقدان ویژگی های امنیتی و امکان جعل برگه چک است.
رحیمی ادامه داد: متاسفانه هم اکنون چکهای صادر شده برخی از بانکها با نوعی عکس برداری رنگی به راحتی قابل جعل است به طوری که گاهی چک جعل شده به هیچ عنوان وجود خارجی ندارد یا اینکه عکسی از چک مورد نظر بعد از وصول در بانک گرفته شده و با جعل به راحتی نسبت به هزینه آن اقدام می شود و این در حالیست که در طرح صیاد از انجام چنین اقداماتی جلوگیری می‌شود.
مدیر اداره معاملات ریالی بانک مرکزی همچنین گفت: رویکرد دیگر طرح صیاد ؛ تهیه مکانیزمی است که علاوه بر اعتبار سنجی جامع تر و کامل تر متقاضیان در زمان درخواست و تحویل دسته چک در زمان صدور هر برگ چک نیز اعتبار سنجی دارنده دسته چک کامل و جامع انجام شود.
وی افزود: عددی روی برگی چک درج شده است که گیرندگان آن قبل از پذیرش چک می‌توانند با ارسال عدد مورد نظر به سامانه ای در بانک مرکزی در همان لحظه از آخرین وضعیت صادر کننده چک با اطلاع یابند.
رحیمی خاطرنشان کرد: اجرای این طرح تحولی مهم در کاهش نگرانی و دغدغه های مردم در مورد پذیرش چک به شمار می رود ، علاوه براین برای افرادی که چک را وسیله ای جهت سوء استفاده قرار می دهند، زنگ خطری خواهد بود.
وی با بیان اینکه با اجرای صیاد ارتقای شفافیت اطلاعاتی در عرصه چک تحقق خواهد یافت، اظهار داشت: باوجود این ضمن کاهش محسوس ریسک گیرندگان و پذیرندگان چک بر اساس مطالعات انجام شده از سوی بانک مرکزی رفتار دارندگان دسته چک نیز اصلاح خواهد شد.
