به گزارش بانک و صنعت به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی؛ براساس بخشنامه شماره 02/161486 به تاریخ 1402/07/08 صادره از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران «ضوابط بهره برداری از دستگاه های خودپرداز اختصاصی و دستگاه های خودپرداز غیر نقدی در نظام پرداخت کشور» به شبکه بانکی ابلاغ شد .
براین اساس ، موضوع بررسی «مخاطرات ابزار پذیرش کیوسک (cashless)» و «خودپرداز خصوصی» در دستور کار جلسات 220 و 221 کمیسیون ابزارهای پرداخت و تسویه قرار گرفته و وفق مواد (11) و (14) قانون پولی و بانکی کشور و در راستای نیل به هدف «حفظ ارزش پول و موازنه پرداخت ها و تسهیل مبادلات بازرگانی» مندرج در بند (ب) ماده (10) قانون مزبور و به منظور اجرای مطلوب احکام مندرج در قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مؤدیان مصوب 1398و آیین نامه اجرایی ماده (14) الحاقی قانون مبارزه با پولشویی، «ضوابط بهره برداری از دستگاه های خودپرداز اختصاصی و دستگاه های خودپرداز غیرنقدی در نظام پرداخت» مصوب 20/03/1402 ابلاغ می شود. بدیهی است مفاد مستند «الزامات بهره برداری امن از دستگاه های خودپرداز» همچنان لازم الاجرا بوده و التزام به آن به قوت خود باقیست.
گفتنی است ؛ پیش از این، طی بخشنامه شماره 152884/95 مورخ 16/5/1396 اداره نظام های پرداخت، با موضوع ضرورت نظارت بانک ها بر خودپردازهای واگذار شده به اشخاص حقیقی طرف قرارداد، نظارت دقیق بر نحوه عملکرد آن دستگاه ها و رصد موارد مشکوک در حالت صادرکنندگی ابلاغ شده بود.
همچنین شرح نحوه نصب و پشتیبانی از تمامی دستگاه های خودپرداز خارج از شعبه، طی مستند «الزامات بهره برداری امن از دستگاه های خودپرداز» منضم به بخشنامه شماره 417730/95 مورخ 25/12/95 اداره نظام های پرداخت، در دستور کار بانک ها و مؤسسات اعتباری قرار گرفته است. لیکن از آنجا که افزایش دامنه ارائه دستگاه های خودپرداز با عناوینی نظیر خودگران، خصوصی و ... و عدم اعتبارسنجی اشخاص قبل از واگذاری دستگاه، به همراه اجرای ناصحیح وظایف پشتیبانی دستگاه در زمینه پول¬گذاری و حصول اطمینان از امنیت آن، ریسک شهرت قابل ملاحظه و مخاطراتی نظیر عدم رعایت قوانین و مقررات پیش گفت را بوجود آورده است؛ موضوع «بررسی وضعیت خودپردازهای خصوصی» در کنار مخاطرات ناشی از بهره برداری سوء از دستگاه های کیوسک بانکی در دستور کار کمیسیون ابزارهای پرداخت و تسویه این بانک قرار گرفت.
از اینرو به جهت حفظ یکپارچکی و ایجاد وحدت رویه در نحوه تدوین چارچوب فنی و کسب و کاری برای ساماندهی نحوه بهره برداری از دستگاه های خودپرداز خصوصی(خودگردان) و غیر نقدی (کیوسک)، معاونت فناوری های نوین رصد و بررسی تخلفات و ملاحظات مرتبط با نحوه به کار گیری دستگاه های خودپرداز غیرنقدی (کیوسک) را نیز که منجر به عدول برخی بانک ها و مؤسسات اعتباری از مفاد بخشنامه شماره 313664/97 مورخ 07/09/1397 این بانک شده بود، در دستور کار قرار داد و ضمن ارسال مکاتبه شماره 321406/01 مورخ 28/12/1401 با موضوع «پیشگیری از سوء استفاده از ابزار پذیرش کیوسک بانکی و انواع دستگاه های Cashless به هر روش ممکن»، مخاطرات شناسایی شده در این حوزه را نیز هم زمان با دستور «بررسی وضعیت دستگاه های خودپرداز خصوصی» در جلسات کمیسیون ابزارهای پرداخت و تسویه، مطرح و در راستای تصحیح رویه های نامطلوب شناسایی شده، ضمن ارسال مکاتبات متعدد درخصوص رصد تخلفاتی نظیر «تغییر نوع تراکنش» و «انجام تبلیغ گسترده در خصوص معافیت مالیاتی کسب و کارهای مالک دستگاههای کیوسک» نسبت به بروز تبعات انتظامی و حقوقی ناشی از اتخاذ تصمیماتی از این دست به مؤسسات متخلف تذکر داده شد.
