به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت به نقل از روابط عمومی وزارت راه و شهرسازی؛ هادی حق‌شناس، معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی و عضو هیات عامل سازمان، درخصوص وضعیت مسافر و بارگیری در بنادر جنوب اظهار داشت: در بنادر جنوب پیک سفر به جزایر دیگر یا خارج از کشور سفرهای دو هفته‌ای در تابستان است. این ظرفیت در بنادر جنوب وجود دارد اما در روزهای عادی میزان سفرها کمتر است. یکی از شروط حمل و نقل، بخش مسافر است که توسعه و تقویت گردشگری دریایی جزو برنامه‌های سازمان و بنادر است.
وی افزود: فعلا سفرها در حوزه کشورهای منطقه است اما در مورد سفر دریایی به سایر کشورها یک کشتی با ظرفیت مناسب با حدود 400 مسافر در بندر شهید باهنر وجود دارد که با مالک آن صحبت شد تا اقدام به اضافه کردن دو شناور کند. همانطور که می‌دانید سفرهای دریایی در جنوب در سوار و پیاده شدن بیش از چند ساعت نیست و کشتی‌ها شب‌ها در دریا نمی‌مانند. به همین خاطر دنبال کشتی‌های کروز هستیم که شب‌ها هم بتوانند در دریا بمانند. به جز یک شناور در بندرعباس سازمان بنادر به دیگر شناورها هم تسهیلات می‌دهد تا بتوانند شب در دریا بمانند. قطعا کشتی‌هایی که در شب در دریای عمان و خلیج‌فارس بمانند به جذابیت‌های گردشگری دریایی ایران اضافه می‌کنند.
ایجاد 30 میلیون تن ظرفیت در دریای خزر
حق‌شناس در ادامه با اشاره به وضعیت حمل و نقل دریایی در دریای خزر اظهار داشت: در دریای خزر در چند سال گذشته در بندر انزلی گرفته به عنوان قدیمی‌ترین بندر ایران تا آستارا، نوشهر و امیرآباد که جدیدترین بندر است و همچنین بندر نفتی نکا توانسته‌ایم حدود 30 میلیون تن ظرفیت ایجاد کنیم که الان تقریبا از یک پنجم آن استفاده می‌شود.
وی ادامه داد: در بخش کشتیرانی 40 فروند کشتی ناوگان ملی با پرچم ایران در دریای خزر بوده و مابقی کشتی‌ها مالکان خصوصی دارند که در دریای خزر تردد می‌کنند. از همین رو بیش از 50 درصد بار در خزر توسط ناوگان ملی و با پرچم ایران حمل و بقیه با دیگر کشتی هاست.
این مقام مسئول افزود: وضعیت دریای خزر در بحث جابه‌جایی کالا نسبت به قبل از انقلاب یا دهه اول Hن قابل مقایسه با وضعیت کنونی‌اش نیست. مثلا در سال 53 یا 55 که تنها بندر نوشهر و انزلی را داشتیم تنها 300 هزار تن کالا جابه جا می شد اما در سال 90 که اوج تخلیه و بارگیری بود این عدد تقریبا به 12 میلیون تن رسید و در آینده هم بیشتر خواهد شد. به هرحال کالایی که در آسیای میانه تولید می‌شود مثل چوب، کاغذ و برخی محصولات دیگر ارزان‌تر است و همان طور هم در صادرات یکسری محصولات ایران امتیاز نسبی دارند و قطعا آینده کشتیرانی ایران در خزر پررونق‌تر از قبل خواهد شد.
کمبود 150 هزار دریانورد در 10 سال آینده
هادی حق‌شناس در ادامه با اشاره به فرصت‌های شغلی موجود در صنعت دریایی و اینکه چه برنامه‌ای برای رونق بخشیدن به آن دارند، گفت: در حال حاضر بیش از 120 هزار دریانورد ایرانی در جنوب و شمال کشور وجود دارد. با این حال بخشی از این دریانوردان به استثنا افسران کشتی‌های بالای 3هزار جی‌تی که باید فارغ‌التحصیل دانشکده‌های دریایی باشند تقریبا هیچ لیسانس دریایی بیکار در ایران نداریم. کسانی که در رشته دریانوردی تحصیل می‌کنند بلافاصله جذب می‌شوند و در خطوط کشتیرانی داخلی و خارجی به کار گرفت می‌شوند.
وی ادامه داد: یکی از ظرفیت‌های مهم جهت تربیت نیرو دانشکده دریایی در چابهار است که با یک استاندارد بین المللی شکل گرفته ولی در سال گذشته به دلایل مختلف برخی از سازمان ها نتوانستند دانشجو بورسیه کنند. به همین خاطر در چابهار که محروم است با کمبود دریانورد مواجه هستیم.
معاون امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی افزود: به همین خاطر 15 درصد نیروهای ناوگان ملی ما پرسنل خارجی هستند. از ابتدای انقلاب نگاه ملی این بود که افسران ایرانی باشند اما به دلیل کمبود نیرو خارجی ها در کشتی‌های ما حضور دارند. لازم است که دانشکاه دریایی را تقویت کنیم وشرکت‌هایی که کشتی دارند پای کار باشند و با تقویت دانشگاه‌های دریایی، دانشجو جذب کنند.
وی ادامه داد: با اینحال اگر فرض کنیم چنین اتفاقی نیفتد و بورسیه نشوند، خود داشجویان در مقطع دیپلم اگر این رشته را انتخاب کنند، بازار کار دریایی بازار کار بین المللی است که طبق آمار و برآوردهای بین المللی در 10 سال آینده 150 هزار دریانورد کمبود داریم. به همین خاطر کسانی که وارد این عرصه می‌شوند جذب ناوگان دریایی خواهند شد و بازار بین‌المللی هم برای آنها فراهم است. به همین خاطر توجه به دریانوردی از منظر آموزش عالی برای اقتصاد کشور مفید خواهد بود.
نگاه ویژه به طرح تحول صنعتی دریایی کشور و اقتصاد مقاومتی
حق شناس در مورد طرح تحول صنعتی دریایی کشور و اقتصاد مقاومتی اظهار داشت: براساس برآورد صورت گرفته درخصوص طرح تحول صنعتی دریایی کشور برای 10 سال آینده باید 1500 شناور ساخته شود که این شناورها از شناورهای خدماتی در بنادر ایران هستند که سازمان مالک اغلب این ناوگان است.
وی افزود: در یک تفاهمنامه‌ای با حضور آقای شریعتمداری قرار است سازمان صنایع دریایی 70 شناور که نیاز سازمان بنادر است را بسازند. ما در کشور کشتی‌سازان بزرگی علاوه بر سازمان صنایع دریایی داریم که در جنوب کشور حضور دارند. سازمان بنادر به عنوان متولی اولین قدم را برای تامین این شناورها و کار با این شرکت‌های کشتی‌سازی انجام داد و مابقی دستگاه‌های اجرایی هم باید کمک کنند.
وی ادامه داد: سازمان بنادر و دریانوردی از محل منابع داخلی خود کار ساخت شناورهای خدماتی را به این شرکت‌ها سپرد که امیدواریم در زمان مقرر آنها را تحویل دهند که چه بسا اگر این مساله رخ ندهد و تجربه‌های گذشته را که کشتی‌ها را با 10 تا 15 سال تاخیر به خاطر تحریم‌ها یا نوسانات ارز دوباره شاهد باشیم، این تغییر زمان، توجیه سوددهی و تجارت را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد و طرح تحول را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد. آنقدر نیازهای داخلی ما در این حوزه زیاد است که شرکت‌های صنایع دریایی ایران سال‌ها باید نیازهای ما را تامین کرده و فرصتی برای صادرات پیدا نخواهند کرد هرچند که این موضوع را باید صنایع دریایی ایران پیگیری کند.
چشم انداز سازمان بنادر در افق 1404
حق‌شناس درباره چشم اندازی که در سازمان بنادر و دریانوردی در افق 1404 وجود دارد و اینکه قرار است به چه جایگاهی برسند، گفت: در این خصوص لازم است نکته‌ای را بگویم که ما در بندری مثل چابهار که تنها بندر اقیانوسی ایران است می‌توانیم کشتی‌هایی با 22هزار TEU کانتینر را با کمترین هزینه پذیرا باشیم که آبخور 17 تا 18 متری لازم دارند. این ظرفیت وجود دارد و توانستیم در بندر چابهار ظرفیت را از 2.5 میلیون تن به 8.5 میلیون تن برسانیم و در مکران هم این ظرفیت موجود است.
وی افزود: در بندر شهید رجایی هم فاز سوم توسعه را شروع کردیم و به طول اسکله ها 1400 متر اضافه خواهد شد. این طرح توسعه‌ای به جز جنوب در بنادر شمال هم برای افزایش ظرفیت مدنظر بوده و در دست اقدام است تا در این میان اوگان ملی و کشتی‌هایی که با پرچم ایران در حال حرکت هستند کار را در صادرات و واردات به بهترین شکل پیش ببرند.
