به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت ، کاهش ارزش ریال در برابر دلار در ماه‌های گذشته باعث شده که قدرت خرید کالاهای وارداتی برای ایرانیها کاهش پیدا کند. علاوه بر کالاهای وارداتی، بسیاری از اقلام تولیدی در داخل هم با توجیه به مقرون صرفه نبودن تولید یا گران شدن عوامل تولید، گران شده است. با این اوصاف دولت برای حمایت از مصرف کننده داخلی 25 قلم کالا را به عنوان اقلام اساسی در لیست کالاهای مورد حمایت خود اعلام کرد؛ کالاهایی که مشمول تخصیص ارز یارانهای میشوند.
این تفاوت نرخ دلار در ایران و کشورهای همسایه سبب شده که خرید کالاهای یارانهای از ایران برای کشورهای همسایه جذاب شود. در این زمینه وحید شقاقی شهری عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی، با اشاره به اعلام نرخ 4200 تومانی برای دولت توسط دولت در ماه‌های گذشته گفت که اختصاص دلار یارانهای به همه کالاهای وارداتی موجب ایجاد بسیاری از سوء استفاده‌ها شده است.
شقاقی شهری با اشاره به اعلام جدید دولت مبنی بر حمایت ارزی از 25 قلم کالای اساسی اظهار کرد: با این وجود در حال حاضر هم در مناطق مرزی و مناطق آزاد، برخی از همسایگان ما وارد بازارهای ما شده و عملا کل مواد غذایی را از مغازه‌ها خرید میکنند. شما تصور کنید یک عراقی با یک دلار به اندازه 11 هزار تومان با خودش کالا می‌برد. در مناطق مرزی مشترک با ارمنستان، آذربایجان و افغانستان هم این اتفاق در حال رخ دادن است.
این استاد دانشگاه در توضیح آنچه که آن را "یارانه ارز دزدی" می‌نامید، گفت: این دقیقا مصداق دزدیدن یارانه ارزی مردم ایران توسط کشورهای همسایه است. اتباع بیگانه می‌آیند و دلار خود را در بازار آزاد به قیمت 10 هزار تومان می‌فروشند و سپس کالایی را که با دلار 4200 تومانی وارد شده، از بازار ایران می‌خرند. اگر این روند ادامه پیدا کند، حتی می‌تواند باعث کمبود جدی کالا و اقلام مصرفی در مناطق مرزی شود.
او با بیان اینکه در حال حاضر این اتفاق به صورت خرد و توسط توریست‌ها اتفاق می‌افتد، احتمال داد که در مراحل بعدی، مواد غذایی حتی به صورت عمده از کشور خارج شود که در آن صورت می‌تواند باعث ایجاد مسائل جدی شود.
شقاقی شهری همچنین با تاکید بر اینکه سیستم قبلی اعطای یارانه ارزی به بازار موجب ایجاد سوء استفاده‌هایی شده است، گفت: بهترین گزینه این است که دولت، بازار ارز را آزاد اعلام کند و در عوض حمایت‌های یارانهای را از پنج دهک پایین درآمدی تا 200 هزار تومان بیشتر کند و از سوی دیگر به جای اعطای یارانه ارزی به اقلام اساسی، شرکت‌های بازرگانی وزارت صنعت اقلام اساسی را وارد کرده و در قالب کارت‌های اعتباری بین شهروندان توزیع کنند.
گفتنی است، یکی از عواملی که باعث استقبال اقتصاددان‌ها از بسته جدید ارزی شد، همین واقعی شدن نرخ ارز در بازار است. این مساله به تنهایی باعث شد که ثبت سفارشها برای واردات به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند؛ موضوعی که به گفته بعضی از کارشناسان، به خاطر از بین رفتن منافذ رانتی بود که به خاطر دلار 4200 تومانی در اقتصاد به وجود آمده بود.
