به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت به نقل از شانا، بیژن زنگنه از جمله شخصیت های شناخته شده در جهان انرژی است و در دوره هشت سال وزارت او، ایران توانست در تعاملی سازنده با اعضای اوپک و اجرای سیاست همگرایی و همسویی منافع، سبب ثبات در بازار نفت و بهبود نسبی شرایط به نفع کشورهای صادرکننده نفت شود، اکنون نیز به نظر می رسد با اتکا به این تجربه، وی بتواند نظر مثبت اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز را جلب کرده و راه را برای احراز دبیرکلی این مجمع از سوی ایران هموار کند.
ایران به عنوان یکی از دارندگان ذخایر بزرگ گازی جهان و با درک تحولات بازار انرژی و لزوم انسجام در بازارهای آتی گاز، در سال ١٣٧٩ با ارائه پیشنهاد ایجاد «مجمع کشورهای صادرکننده گاز» ابتکار عمل در تحولات جهان گاز را در اختیار گرفت.
این مجمع نوپا در سال های اولیه شکل گیری به صورت غیررسمی فعالیت می کرد، به طوری که نخستین اجلاس کارشناسان عالی رتبه کشورهای صادرکننده گاز اسفند سال ١٣٧٩ و به دنبال آن نخستین اجلاس وزیران این مجمع در تهران، برگزار شد.
فعالیت این مجمع به تدریج افزایش یافت و با امضای اساسنامه آن در دی ١٣٨٧ در مسکو، پایتخت روسیه، این سازمان به طور رسمی «مجمع کشورهای صادرکننده گاز» نام گذاری و مسیر فعالیت های آتی این مجمع روشن‌تر و هموارتر شد؛ در این نشست همچنین، دوحه، پایتخت قطر، به عنوان مقر دائم دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده گاز انتخاب شد.
با بررسی های همه جانبه و رایزنی با مجامع انرژی یکی از اهداف اصلی این مجمع، تبادل نظر، تجربه و اطلاعات میان کشورهای صادرکننده گاز در مورد مسائل مختلف از جمله بررسی ساختار بازار گاز، طرح های توسعه میدان های گاز، چگونگی صادرات گاز، تجاری سازی و آزاد سازی تجارت گاز طبیعی و چارچوب های قراردادی برای اجرای پروژه های گازی تعیین شده است.
از دیگر دستاوردهای نشست های وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز، تعیین دبیرکلی آن و انتصاب لئونید بوخانوفسکی از روسیه به عنوان دبیرکلی این مجمع بود؛ انتخاب نخستین دبیر کل مجمع کشورهای صادر کننده گاز، دستور جلسه نهمین نشست وزارتی این مجمع در ١٨ آذر ١٣٨٨ در دوحه قطر بود.
دوره دبیر کلی مجمع کشورهای صادرکننده گاز دو ساله است و می تواند دو سال دیگر نیز تمدید شود؛ به همین منظور با توجه به این که دوره دبیر کلی جی یی سی اف تا پایان سال جاری میلادی به پایان می رسد، کشورهای عضو این مجمع در پانزدهمین نشست خود در تهران درباره انتخاب دبیر کل جدید جی یی سی اف تصمیم گیری خواهند کرد.
ایران به عنوان رئیس کنونی اجلاس وزرای جی یی سی اف هم اکنون به همه کشورهای عضو اعلام کرده است، چنانچه مایلند می توانند کاندیداهای خود را برای احراز پست دبیرکلی جی یی سی اف معرفی کنند.
با توجه به این که بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران هم اکنون ریاست مجمع کشورهای صادرکننده گاز را در اختیار دارد و روی کار آمدن وی به عنوان وزیر جدید نفت ایران با نشست ماه نوامبر جی یی سی اف در تهران همزمان شده است، این فرصت خوبی برای مهندس زنگنه است تا بتواند زمینه سازی لازم برای احراز پست دبیرکلی را انجام دهد، زیرا از جمله ویژگی های بارز وی، برخورداری از سال ها تجربه و تخصص های مرتبط با صنعت نفت و گاز ایران است، وی که به لقب شیخ الوزرای جمهوری اسلامی ایران معروف است، پیشینه و سوابق درخشانی در صنعت نفت و گاز دارد و به طور حتم می تواند با قدرت لابی و نفوذی که دارد فرصت های بیشتری بیشتری را در اختیار ایران قرار دهد تا تاثیر مناسبی را بر بازار جهان انرژی داشته باشد.
به طور حتم زنگنه از فرصت های باقیمانده تا نوامبر آینده استفاده خواهد کرد و با توجه به منابع سرشار ذخایر نفت و گاز در ایران، به نظر می رسد که بتواند بعد از روسیه پست دبیرکلی جی یی سی اف را در اختیار بگیرد.
با توجه به این که روسیه هم اکنون پست دبیر کلی جی یی سی اف را به عهده دارد و ایران که در گزارش آماری سال ٢٠١٢ شرکت بی پی با پیشی گرفتن از روسیه در صدر فهرست بزرگ ترین دارنده ذخایر گازی جهان قرار گرفته است، می تواند در کنار دیگر رقبا شانس خود را برای احراز این پست به بوته آزمایش بگذارد. به نظر می رسد با توجه به تجربه ابتکار عمل تاسیس مجمع کشورهای صادرکننده گاز که از سوی ایران صورت گرفت، در شرایط فعلی نیز می تواند با ابتکار عمل شانس بیشتری برای احراز این پست داشته باشد.
ایران به عنوان بنیانگذار مجمع کشورهای صادرکننده گاز، تاکنون به طور فعال در جلسات کارشناسی و وزارتی این مجمع شرکت کرده و نقش محوری در تصمیم گیری های آن ایفا کرده است، به همین منظور ایران با احراز پست دبیر کلی جی یی سی اف می تواند در کوران تحریم ها، تاثیرگذاری مناسبی را بر بازار جهان انرژی داشته باشد.
به یقین همکاری کشورهای تولیدکننده گاز در سطح منطقه ای یا بین المللی، می تواند آثار مثبتی داشته باشد؛ ضمن آن که تبادل‌نظر درباره مشکلات مشترک و تبادل اطلاعات و دانش فنی در این زمینه می تواند به انسجام و تقویت پایه های مجمع کشورهای صادرکننده گاز بینجامد.
پانزدهمین اجلاس وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز نیز در سوم نوامبر آینده (١٢ آبان) در تهران برگزار خواهد شد.
اعضای مجمع صادرکنندگان گاز ٤٢ درصد از تولید گاز جهان، ٧٠ درصد از ذخایر گازی جهان، ٣٨ درصد از انتقال گاز با خط لوله و ٨٥ درصد از تجارت گاز طبیعی مایع شده (ال ان جی) را در اختیار دارند.
١٣ کشور الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، ونزوئلا ، امارات متحده عربی و عمان از اعضای این مجمع جهانی به شمار می روند.
هلند، قزاقستان و نروژ نیز به عنوان عضو ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز مطرح هستند که عراق نیز به تازگی به این جمع پیوسته است.
