به گزارش بانک و صنعت، حمید زادبوم در دومین هم اندیشی ملی پیاده سازی راهکارهای مقابله با فقر اقتصادی، به بررسی تاثیر متقابل فقر و توسعه تجارت پرداخت و گفت: در یک جامعه اسلامی، نظام اسلامی باید به فکر رفاه مردم باشد.
وی افزود: ما دو مسیر داریم؛ هم می توانیم در توانمندسازی برای کاهش فقر در جامعه اقدام کنیم و هم نوعی حمایتگری ها را برای کاهش فقر انجام دهیم. همزمان با آدابی که در شریعت اسلامی داریم، در نظام بین الملل در سازمان ملل متحد هم برای توانمندسازی جوامع موضوعاتی دیده شده که به نظر برای کشور ما و برای جامعه اسلامی نیز علاوه بر تمام دستورالعمل هایی که داریم، قابل استفاده است.
زادبوم یکی از راه های توانمندسازی برای کاهش فقر را توسعه و توانمندسازی نیروی انسانی عنوان کرد و با طرح این پرسش که چگونه توسعه تجارت می تواند منجر به کاهش فقر شود؟، گفت: طبیعتا با افزایش فرصت های اقتصادی که در هر کشور به وجود می آید، این افزایش فرصت ها می تواند منجر به کاهش فقر شود. اما این تئوری ها همیشه در همه کشورها و در ساختارهای مختلف جواب های یکسان نمی دهد.
وی با اشاره به اینکه بعد از انقلاب اسلامی چندین مطالعه در جمهوری اسلامی انجام شد، گفت: در بعضی از مطالعه ها ملاحظه می کنیم بعضا توسعه تجارت منجر به افزایش فقر شده است، اما تئوری ها و منطقی که در توسعه تجارت وجود دارد، نشان می دهد که اصولا توسعه تجارت اگر به افزایش فرصت های اقتصادی منجر شود، می تواند کاهش فقر را به دنبال داشته باشد. لذا باید به عوامل مختلفی توجه کرد؛ آیا توسعه تجارت منجر به کاهش فقر می شود؟ پاسخ آن نامعلوم است.
زادبوم افزود: برخی از مطالعات در کشور ما نشان می دهد بعضا آزادسازی های تجاری منجر به افزایش فقر شده است یا تاثیری در کاهش فقر نداشته است، چرا این اتفاق رخ می دهد؟ زیرا در هر جامعه ای متناسب با پارامترهایی که در آن جامعه وجود دارد، می شود کشور و آن جامعه با اقدامات توسعه تجارت، کاهش فقر را به دنبال داشته باشد یا نداشته باشد. اگر توسعه تجارت منجر به افزایش درآمد در جامعه شود، طبیعتا می تواند افزایش توسعه تجارت منجر به کاهش فقر شود. به طور مثال در بخش کشاورزی، اگر کشاورزان کالایی که عرضه می کنند برای خارج از کشور با قیمت های بسیار قابل توجهی باشد طبیعتا بخش کشاورزی می تواند از آن منتفع شود و یک مقدار فقر را در جامعه کشاورزی کاهش دهد اما اگر برنامه ریزی درستی نشده باشد و این افزایش صادرات منجر به کاهش قدرت خرید در داخل کشور شود، ممکن است همان کشاورز آسیب ببیند، لذا برنامه ریزی برای این، به نحوی که از افزایش توسعه صادرات و توسعه تجارت اقشار خاصی منتفع شوند، به برنامه ریزی احتیاج است.
رئیس سازمان توسعه تجارت ایران ادامه داد: از سوی دیگر ممکن است توسعه تجارت و آزادسازی تجاری منجر به کاهش هزینه های خرید مردم و اقشار جامعه شود، لذا اگر افزایش درآمد و کاهش هزینه های خرید به دنبال باشد، طبیعتا می تواند برای توسعه تجارت مفید باشد.
زادبوم با بیان اینکه گاهی واردات می تواند به اقشار آسیب بزند، زیرا وقتی آزادسازی تجاری انجام می دهید علاوه بر اینکه می خواهید صادرات خود را گسترش دهید، ممکن است که درها را برای افزایش واردات باز کنید و آنجا باید طراحی شود، گفت: در سال های پس از انقلاب اسلامی این نکته مورد توجه بوده که همزمان با افزایش صادرات کاری کنیم که واردات به نحوی افزایش پیدا نکند که قیمت کالاهای داخلی برای اقشار ضعیف افزایش پیدا کند، لذا این از نکاتی است که باید در برنامه ریزی توسعه تجارت به آن توجه شود.
رئیس سازمان توسعه تجارت ایران در بخش دیگری یادآور شد: همه ما می دانیم افزایش صادرات و افزایش تجارت منجر به توسعه اقتصادی و کاهش فقر شود، اما توجه کنیم که اگر در کشوری آزادسازی تجاری و افزایش تجارت زیرساخت های خودش را نداشته باشد، این موضوع جز فشار به اقشار ضعیف جامعه چیز دیگری به دنبال ندارد. یعنی اگر در کشوری زیرساخت های تجاری، لجستیک، جاده ها، دروازه های مرزی و حمل و نقل و نظام توزیع درست چیده نشده باشد، نمی توان بهره ای که از توسعه تجارت می خواهید را برای کاهش فقر کسب کنید، لذا باید توجه کرد که آن چیزهایی که برای توسعه تجارت داده می شود، اگر زیر ساخت های درستی را در کشورمان نچیده باشیم باید به این نکته توجه کنیم که مشخص نیست بتوانیم از فواید توسعه تجارت برای کاهش فقر استفاده کنیم. لذا باید همزمان برای استفاده از منافع توسعه تجارت به ساخت زیرساخت های تجاری، لجستیک و حمل و نقل و نظام توزیع توجه کنیم تا بتوانیم از این موضوع استفاده کامل کنیم.
وی با تاکید بر اینکه اثر تجارت بر سطح درآمد اقشار فقیر نمی تواند یکسان باشد و باید این موارد مورد مطالعه قرار گیرد، در بخش دیگری از سخنان خود گفت: همزمان با درخواست افزایش توسعه تجارت و افزایش توسعه اقتصادی به زیرساخت ها توجه شود که بتوانیم از آنها برای کاهش فقر استفاده کنیم و البته همزمان این را برای همه کشورهای اسلامی بخواهیم.
