خطر انحلال در کمین اوپک است؟

به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت، سیدمهدی حسینی درباره آخرین وضعیت و تغییر و تحولات رخ داده در بازار نفت جهان، اظهار کرد: یکی از عواملی که در این دوران در بازار نفت تاثیر بسیاری گذاشته، موضوع کروناست، رشد اقتصادی کشورهای بزرگ مصرف کننده و به طور کلی رشد اقتصادی دنیا در پی شیوع این ویروس تحت الشعاع قرار گرفته و این مساله آسیب زیادی را به دنیا وارد کرده است.

وی افزود: بر اساس پیش بینی ها در سال 2020 یعنی امسال، رشد اقتصادی حدود 3.5 درصد تخمین زده شده اما شرایط اکنون تغییر کرده و این یعنی رشد 3.5 درصد منفی خواهد بود و سال بعد از این میزان نیز کمتر خواهد شد؛ بنابراین علاوه بر اینکه رشد 3.5 درصد وجود نخواهد داشت، بلکه 3.5 درصد هم رشد منفی صورت خواهد گرفت.

این کارشناس ارشد حوزه انرژی با اشاره به تاثیر این موضوع در بازار نفت، اظهار کرد: احتمالا این موضوع موجب خواهد شد 3 تا 3.5 میلیون بشکه حتی شاید 4 میلیون بشکه تقاضا در بازار نفت کاهش یابد البته این موضوع مسائل جانبی هم دارد که دیگر به آن اشاره ای نخواهیم کرد.

حسینی تاکید کرد: زمانی که چهار میلیون از تقاضا کاسته شده، میزان عرضه نیز بیش از آنچه فکر میکردیم افزایش پیدا کرده است، سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که چه کسانی این کار را انجام می دهند؟ آیا اوپک این کار را می کند یا تولید کنندگان غیر اوپک؟ اولا من معتقدم که اوپک نقش بسیار سازنده ای در کنترل و مدیریت بازار نفت از گذشته تاکنون داشته و نقش تعیین کننده ای در ثبات بازار نفت ایفا کرده و در این بین نیز موفق بوده است.

وی با اشاره به اقدامات اوپک در مدیریت بازار نفت، گفت: از سال 1986 میلادی که شوک سوم نفتی را شاهد بودیم و ناگهان قیمت های نفت از 40 دلار به زیر هشت دلار رسید، اوپک توانست بازار را مدیریت کند و بازار را به تعادل برساند سپس جنگ نفت را در اوایل دهه 90 تجربه کردیم و بعد از آن حمله آمریکا به عراق و افزایش قیمت ها از سال 2005 به بعد و سپس تحریم ها و همه مشکلات و چالش هایی که در سال های اخیر بازار نفت را تهدید می کرد، به واسطه اوپک مدیریت شد.

به گفته این کارشناس، اتفاقات بسیار گوناگونی طی این سال ها رقم خورد و مسوولیت تعادل بازار نفت که نسبت به همه این حوادث حساس بود، بر عهده اوپک گذاشته شد و اوپک نیز به خوبی توانست این مساله را مدیریت کند و ثبات نسبی را به بازار برگرداند.

حسینی با تاکید بر اینکه در دهه اخیر بازیگران جدیدی وارد بازار نفت شدند که این مسوولیت را احساس نمی کنند، گفت: یکی از این بازیگران آمریکاست؛ این کشور در سال 92 در حدود 1.5 میلیون بشکه تولید شل داشت اما امروز تولید شل به هشت میلیون بشکه افزایش یافته است، یعنی یک رشد سریع در نفت شل اتفاق افتاد و امروز آمریکا 14 میلون بشکه نفت تولید می کند.

وی افزود:  علی رغم اینکه این کشور حدود 20 میلیون مصرف دارد ولی برای اینکه در بازار حضور داشته باشد، بخشی از تولید خود را صادر می کند و در بخش گاز نیز سیاست این کشور همین است، علی رغم اینکه با خط لوله حدود 80 میلیون متر مکعب در روز از کانادا گاز وارد می کند اما 60 میلیون به مکزیک صادرات دارد.

این کارشناس با بیان اینکه آمریکا گازهای شل را به ال ان جی تبدیل و حتی به خاورمیانه کشورهای همسایه ما همچون کویت و عمارات صادر می کند، اظهار کرد: هدف این کشور این است که در بازار گاز نیز مطرح باشد، بنابراین امروز آمریکا یکی از بازیگران اصلی این بازار است بدون اینکه مسوولتی را بپذیرد و در این راستا قدم بردارد.

حسینی با بیان اینکه روس ها نیز توانسته اند میزان تولید خود را تا 11 میلیون بشکه افزایش دهند و این کشور نیز خود را به یکی دیگر از بازیگران اصلی این میدان تبدیل کرده است، تصریح کرد: تولید روس ها و آمریکایی ها معادل 25 بشکه می شود که این میزان نزدیک به تولید کل اوپک است یعنی همین دو کشور کل تولید اوپک که نزدیک 28 میلیون بشکه است را تولید می کنند.

وی افزود: هدف این دو کشور این است که عربستان را نیز همسو با خود کننند و از این طریق بتوانند بازار نفت را بدست آورند و تسلط اوپک را کاهش دهند. در واقع اوپک 28 میلیون بشکه تولید می کند که از این میزان 10 میلیون بشکه مربوط به عربستان است و این کشور نقش اساسی در اوپک دارد که اگر عربستان از اوپک خارج شود، اوپک بسیار ضعیف خواهد شد و دیگر تاثیرگذار نخواهد بود.

این کارشناس ارشد حوزه انرژی افزود: جنگ نفتی که اخیرا راه افتاد، عدم توافقی بود که در داخل اوپک پلاس در اجلاس گذشته اتفاق افتاد و نگذاشتند که تصمیم اوپک اجرایی شود. حتی تمدید توافق سال 2018 با مخالفت روسیه و برخی از اعضای اوپک پلاس مواجه شد و بلافاصله جنگ نفت را به راه انداختند، عربستان نیز وارد این بازی شد و به روسیه اعلام کرد که شما تنها نیستید و تولید را از 10 میلیون بشکه با کمک ذخایر به 12 میلیون رساند و قیمت ها را تا زیر 20 دلار کاهش دادند.

حسینی با بیان اینکه سیاست روسیه در این رابطه ابزاری است تا بتواند وارد مذاکره و توافق با آمریکا شود، اظهار کرد: باتوجه به اینکه نفت شل آمریکا گران است و از 35 تا 70 دلار هزینه تولید نفت این کشور می شود و اگر قیمت نفت زیر این اعداد باشد، نفت شل زمین می خورد و روسیه می تواند از این مساله استفاده کند و به دلیل اینکه سیاست روسیه نیز روی همین موضوع پایه گذاری شده و می‌تواند برای خود منفعت بدست آورد.

وی با تاکید بر اینکه پاشنه آشیل آمریکایی ها قیمت بسیار پایین است، تصریح کرد:  در آمریکا قیمت های 60 تا 70 دلار قیمت های حداقل است و هرچه کمتر باشد شل آمریکا به زمین می خورد. روس ها می دانستند که اگر جنگ نفت به راه بیندازند، آمریکایی ها چون به شدت از قیمت های پایین آسیب می بینند، حاضرند به روسیه امتیاز بدهند و آن ها را در یکسری مسائل که می تواند مسائل سیاسی، منطقه یا هر موضوع دیگری باشد شریک کنند.

این کارشناس ارشد حوزه انرژی تاکید کرد: ترامپ چند وقت پیش اعلام کرد که اوپک یک عنصر غیر قانونی است و به نظر می رسد که قصد فروپاشی آن را دارد؛ بنابر این اگر قرار است که آمریکا اوپک را به زمین بزند و بازار را بدست بیاورد، با توجه به اینکه روسیه از این شرایط اطلاع داشت، باید آمریکا را با قیمت های پایین به میز مذاکره میاورد تا به آن ها امتیاز دهد و از این فرصت استفاده کرد.

حسینی گفت: من معتقدم که سناریو این است که یا اوپک منحل شود و یا یک اوپک بسیار ضعیف وجود داشته باشد. کشورهای عربی عضو اوپک مثل کویت و امارات نیز دنباله روهای عربستان هستند، بنابراین اوپک با اعضایی چون الجزایر، لیبی و اکوادور که تولید بسیار کمی دارند، نمی تواند در بازار نقش ایفا کند و کنترل بازار به دست کشورهایی می افتد که بیشترین نفت را تولید می کنند.

وی با بیان اینکه از نظر روسیه، آمریکا و عربستان این یک فرصت طلایی است، اظهار کرد: این سه کشور در مجموع 35 میلیون بشکه تولید دارند که حدود هفت میلیون بیش از تولید امروز اوپک است بنابر این سناریو آن ها چندان دور از ذهن نیست.

این کارشناس ادامه داد: در اینجا این سوال مطرح می شود که آیا این مساله به نفع ما است یا خیر؟ باتوجه به اینکه ایران اکنون صادرکننده بزرگی نیست، قیمت های بالاتر اگرچه تا حدودی به درآمد کشور کمک می کند اما نمی تواند تاثیر بسزایی در روند سیاست ها داشته باشد.

حسینی با بیان اینکه بهتر بود کاهش قیمت ها بیشتر ادامه داشته باشد، گفت: باتجه به اینکه آمریکا نمی توانست قیمت های پایین را تحمل کند، معلوم بود که قیمت ها بازمی‌گردد اما ای کاش این روند طول می کشید چون این مساله موجب می شد تا شل آمریکا به زمین بخورد و یک جایی برای معامله حتی ایران با این کشور در مورد تحریم ها باز می شد اما این مساله محقق نیافت.

وی تصریح کرد: قیمت بالا موجب افزایش درامد می شود اما در درازمدت اگر قرار باشد اوپک از این بازی به معنای واقعی خارج شود و آمریکا و برخی اعضای جی 20 روسیه و عربستان سکان بازار را بدست بگیرند، طبیعتا خیلی به نفع ما نخواهد شد.

این کارشناس ارشد حوزه انرژی اظهار کرد: سال گذشته و زمانی که تحریم ها مطرح شد، تئوری کاهش قیمت ها مطرح کردم و در آن زمان میزان تولید ایران نسبتا بالا بود و قدرت کافی برای اعمال این مساله را داشت اما این موضوع تحقق نیافت کاری که اکنون روسیه پیش گرفته و در آن موفق نیز بوده است.

وی با بیان اینکه برنامه ای که اکنون نیز برای کاهش تولید در نظر گرفته شده با نقش عمده اوپک است، گفت: گروه جی 20 همچنان در حال بحث هستند، آمریکایی ها و روس ها در مجموع از پنج میلیون صحبت می کنند و می‌بینیم که باز هم بهبود شرایط به دست اوپک افتاده است.

به گفته وی در مجموع معتقدم که یک بازی تدارک دیده شده و در درازمدت قیمت ها بازمی‌گردد اما چون ایران صادر کننده بزرگی نیست تاثیر چندانی برای ما نخواهد داشت اما روند فعلی موجب خواهد شد تا اوپک در آینده ضعیف شود.