به گزارش بانک و صنعت، اسماعیل خاتمی مقدم با اشاره به ارائه آمار مصرف لبنیات از سوی نهاده های مختلف، گفت: به نظر من گزارش های مرکز آمار ایران به واقعیت میزان مصرف لبنیات درکشور نزدیک تر است. لازم به ذکر است که وزارت کشاورزی و تشکل ها سالیانه گزارشی از میزان تولید شیرخام و لبنیات در کشور ارائه می دهند.
وی با اشاره به آمار تولید شیر خام در کشور، گفت: گزارش مرکز آمار کشور میزان تولید را حدود 8 میلیون و 800 هزار تن اعلام می کند این در حالیست که وزارت کشاورزی میزان تولید را بالای 11 میلیون تن می داند که به نظر من به واقعیت نزدیک نیست.
خاتمی بابیان اینکه وزارت کشاورزی سرانه تولید را به عنوان سرانه مصرف اعلام می کند، تصریح کرد: فرمول سرانه مصرف از حاصل جمع واردات به اضافه تولید داخلی منهای صادرات و انبارش استراتژیک تقسیم بر جمعیت، به دست می آید.
این کارشناس رقم واردات لبنیات در کشور را ناچیز خواند و خاطر نشان کرد: مراجعه به سایت گمرک نشان می دهد میزان واردات عدد کم و ناچیزی است در حالیکه صادرات لبنیات بر پایه شیر حدود 800 هزار تا 1 میلیون تن است. البته یک صادرات غیررسمی نیز در این بین وجود دارد که در جایی ثبت نمی شود که به نظر می رسد عدد صادرات از مبادی غیررسمی نیز حول و حوش یک میلیون تن است.
به گفته وی؛ صادرات غیررسمی لبنیات عموما شامل شیرخشک و چربی هایی که تعرفه دارند می شود. همچنین حدود 400 تا 500 هزار تن شیر در قالب محصولات استراتژیک در انبارها دپو شده و حدود 3 درصد از تولید شیرخام کشور ضایعات و مصارف گله است که با جمع جبری این فاکتورها سرانه مصرف زیر 70 کیلو است در حالی که در افق 1404 این عدد 120 کیلو بود؛ لازم به ذکر است که سرانه مصرف لبنیات در دنیا با توجه به آمار فائو، حدود 111 کیلو است.
خاتمی با اشاره به الگوهای افزایش مصرف لبنیات در کشور، افزود: برای افزایش مصرف باید قدرت خرید مردم را بالا ببریم و یا قیمت محصولات را کاهش بدهیم. از سال 89 که هدفمند کردن یارانه ها مطرح شد حدود 2 میلیون تن شیر پاستوریزه یارانه ای خانوار از سبد حمایتی مردم خارج شد.
وی طرح حمایتی دیگر برای افزایش سرانه مصرف شیر را توزیع در مدارس معرفی کرد که قانون مصوبه مجلس را دارد.
وی بابیان اینکه دادن شیر مدارس در کشور با چالش های جدی مواجه شده است، افزود: شیر مدارس مصوبه مجلس است و همه ساله بودجه آن از سوی مجلس تصویب می شود اما از آنجایی که این تخصیص بودجه در نیمه دوم سال داده می شود و از آنجایی که دولت ها در چند سال اخیر در نیمه دوم سال با کسری بودجه مواجه هستند روی خزانه دست می برند و بودجه شیر مدرسه را در محل های دیگر هرینه و مقدار ناچیزی از بودجه تخصیص یافته را در چند استان محدود خرج می کنند.
وی بابیان اینکه سرانه مصرف شیر مدرسه در ایران به سرانه مصرف شیر مدارس در دنیا نزدیک شده بود، افزود: نتوانستیم برتری خود در این بخش را حفظ کنیم و اجرای این طرح در عمل به صفر نزدیک شده است.
خاتمی با اشاره به دستوری نگه داشتن قیمت ها، گفت: قیمت گذاری دستوری متناسب با واقعیت نبود و صنعت نیز در واقع از تولید محصولاتی که مشمول قیمت گذاری دستوری می شدند فاصله گرفت و به سمت محصولات دیگر رفت به عنوان مثال اگر پنیر کم چرب مشمول قیمت گذاری دستوری شده بود کارخانه ها اقدام به تولید پنیر پرچرب و از شمول قیمت گذاری خارج کردند چراکه این قیمت گذاری ها واقعی نبود.
این کارشناس حوزه لبنیات تصریح کرد: تورم در ایران بالاتر از قدرت خرید مردم رشد کرده و این طبیعی است که توان خرید کاهش پیدا کند از سوی دیگر مردم ایران علاقه چندانی به مصرف لبنیات ندارند و فرهنگ تنوع مصرف لبنیات در دنیا در ایران وجود ندارد.
وی ادامه داد: نتیجه این شد که واقعیت های کلان اقتصادی تاثیر خود را در قیمت تمام شده و قدرت خرید مردم گذاشت. همچنین عدم حمایت های اقتصادی از عموم مردم و قشر خاص باعث شد که سرانه مصرف لبنیات در کشور کاهش پیدا کند و لبنیات جایگزین محصولات دیگر شود. میزان مصرف گوشت، پروتئین، لبنیات، حبوبات در کشور کاهش پیدا کرده و مردم با فقر پروتئین مواجه شده اند. از سوی دیگر فشار به مصرف محصولاتی که باید مصرف آن را کاهش می دادیم افزایش پیدا کرد یعنی مصرف نشاسته و روغن.
خاتمی مقدم در پایان تصریح کرد: در بحث امنیت غذایی فاکتورهایی چون قدرت خرید، ایمنی و دسترسی به محصولات مد نظر است که در ایران این 3 بخش با چالش های جدی مواجه شده اند.
