به گزارش بانک و صنعت، در لایحه بودجه 1400، دولت در راستای توسعه زیرساخت های ریلی، اعتبارات نسبتاً مناسبی برای برخی پروژه های با اولویت بالاتر پیشنهاد داده است.
از مهمترین پروژه هایی که از ردیف اعتبار در لایحه بودجه 1400 برخوردارند، قطار برقی تهران-مشهد، قطار سریع السیر تهران-قم-اصفهان و همچنین متروی تهران-لاریجان-آمل با اعتبار 6 هزار میلیارد تومانی است که در سال های اخیر با انتقاد گسترده کارشناسان صنعت ریلی مواجه بوده و به پروژه پر حاشیه مشهور شده است.
چرا احداث پروژه راه آهن برقی تهران-آمل-لاریجان، خسران بزرگی برای اقتصاد کشور است؟
در قانون بودجه سال 97 نیز بیش از 6.4 هزار میلیارد تومان برای اجرای پروژه ریلی و غیر اقتصادی تهران-آمل در نظر گرفته شده بود که با این مبلغ می شد یک پنجم پروژه های ریلی مهم را با صورت وضعیت و هزینه های ساخت و احداث خطوط ریلی در آن سال، اجرا کرد.
بر اساس برآوردی که در این مصوبه از سوی شرکت ساخت اعلام شده، هزینه هر کیلومتر خط آهن تهران - آمل 53 میلیارد تومان محاسبه شده بود.
این در حالی است که آنگونه که مسئولان شرکت ساخت و توسعه اعلام کرده بودند، هزینه احداث خط آهن در دشت و کوهستان در همان سال، بین 3 تا 9 میلیارد تومان- برای هر کیلومتر ریل گذاری- هزینه در بر داشته است.
با این حساب هزینه هر یک کیلومتر خط آهن رودهن- آمل-لاریجان 14 تا 17 برابر هزینه احداث یک کیلومتر راه آهن چابهار زاهدان است. با این تفاوت که راه آهن مسافری تهران- آمل می تواند حداکثر روزانه 5 هزار نفر را در بهترین حالت (در صورت تأمین مالی خرید ریل باس و استفاده حداکثری از ظرفیت این خط و استقبال مسافران) جا به جا کند.
با این حال شرکت ساخت و توسعه هیچ گزارشی از تخصیص یا عدم تخصیص این رقم در بودجه سنواتی سال های قبل و نیز میزان پیشرفت این پروژه منتشر نکرده است.
تخصیص بودجه به پروژه گران و بی فایده؛ در لایحه 1400
در لایحه بودجه سال آتی (1400)، رقم در نظر گرفته شده، 6 هزار و 18 میلیارد تومان است که اندکی بیش از 50 میلیون تومان به ازای هر یک کیلومتر، هزینه ساخت خط آهن در نظر گرفته شده است.
با فرض تکمیل احداث این پروژه ظرف یک سال و عدم نیاز به منابع مالی جدید برای تکمیل این خط آهن و همچنین با احتساب هر فقره بلیت قطار برقی تهران-آمل (مثلاً) 50 هزار تومان، سالانه 91 میلیارد تومان این خط آهن از محل بلیت فروشی درآمد خواهد داشت.
اگر هزینه بلیت و جمعیت مسافران این خط ثابت باشد، 66 سال طول می کشد تا صرفاً از محل بلیت فروشی، هزینه احداث این پروژه مستهلک شود! اما اگر سالی 20 درصد به نرخ بلیت و 50 درصد به جمعیت استفاده کنندگان، افزوده شود، این دوره زمانی به حدود یک سوم (کمی بیش از 22 سال) کاهش خواهد یافت.
این در حالی است که خط آهن چابهار-زاهدان به گفته مدیران شرکت ساخت، حدود 10 هزار میلیارد تومان هزینه احداث آن خواهد بود که تا تا پایان سال آینده، این خط تکمیل می شود و می تواند سالانه 7.5 میلیون تن بار (ظرف بازه زمانی 5 ساله) اعم از ترانزیتی، وارداتی و صادراتی به خود جذب کند.
درآمد خط آهن چابهار-زاهدان به گفته کارشناسان، رقمی معادل فروش نفت در ایام پیش از تحریم فروش نفت خواهد بود که در سال های اخیر (پیشاترامپ) بسته به قیمت هر بشکه نفت، بین 50 تا 60 میلیارد دلار (حدود 1,500 هزار میلیارد تومان با احتساب هر دلار 25 هزار تومان) بوده است که به معنی بازگشت هزینه احداث خط آهن چابهار-زاهدان در یک دوره زمانی یک ساله است.
خاطرنشان می شود بودجه عمرانی سال جاری 88 هزار میلیارد تومان است و دولت در لایحه بودجه سال آتی، 104 هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی (تملک دارایی های سرمایه ای) پیشنهاد شده است.
پروژه های عمرانی اولویت دار بخش ریلی به این شرح است:
1. راه آهن میانه-اردبیل به طول 175 کیلومتر و با اجرای شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور با اعتبار 6 هزار و 344 میلیارد و 645 میلیون و 500 هزار تومان
2. راه آهن زنجان-تبریز و همدان-سنندج از مسیر بیجار به طول 120 کیلومتر و با اجرای شرکت ساخت و توسعه با اعتبار هزار و 182 میلیارد و 540 میلیون و 200 هزار تومان
3. راه آهن اسلام آباد-ایلام به طول 80 کیلومتر و با اجرای شرکت ساخت با اعتبار 822 میلیون و 672 هزار و 500 تومان
4. راه آهن چابهار-زاهدان به طول 580 کیلومتر با اجرای شرکت ساخت و اعتبار 2 هزار و 284 میلیون و 845 هزار و 300 تومان
5. اتصال سبزوار- بردسکن- خلیل آباد و کاشمر به راه آهن بافق - مشهد به طول 220 کیلومتر و با اجرای شرکت ساخت با اعتبار 2 هزار و 172 میلیارد و 922 میلیون و 800 هزار تومان
6. اتصال دوغارون به شبکه ریلی به طول 200 کیلومتر و با اجرای شرکت ساخت با اعتبار هزار و 878 میلیارد و 146 میلیون و 500 هزار تومان
7. اتصال راه آهن یزد-اقلید به راه آهن اصفهان- شیراز به طول 264 کیلومتر با اجرای شرکت ساخت و اعتبار هزار و 192 میلیارد و 855 میلیون و 110 هزار تومان
8. اتصال سبزوار به شبکه ریلی به طول 45 کیلومتر و با اجرای شرکت ساخت و اعتبار 475 میلیون و 906 هزار تومان
9. اتصال سراب به شبکه ریلی به طول 155 کیلومتر با اجرای شرکت ساخت و اعتبار 778 میلیارد و 977 میلیون تومان
10. اتصال یاسوج به شبکه ریلی به طول 170 کیلومتر با اجرای شرکت ساخت و اعتبار هزار و 615 میلیارد و 295 میلیون تومان
11. احداث آنتن ایستگاه راه آهن جوین-اسفراین-بجنورد-شیروان به طول 170 کیلومتر با اجرای شرکت ساخت و اعتبار هزار و 213 میلیارد و 328 میلیون تومان
12. احداث خط دوم راه آهن تهران-میانه-تبریز به طول 440 کیلومتر و اجرای شرکت راه آهن با اعتبار 881 میلیون و 644 هزار تومان
13. احداث راه آهن تهران - همدان - سنندج به طول 430 کیلومتر با اجرای شرکت ساخت و اعتبار 3 هزار و 291 میلیارد و 287 میلیون تومان
14. احداث راه آهن اراک - خمین- گلپایگان- میمه- اصفهان به طول 165 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار هزار و 569 میلیارد و 233 میلیون تومان
15. احداث راه آهن اصفهان - داران- ازنا به طول 322 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار 3 هزار و 170 میلیارد و 121 میلیون تومان
16. احداث راه آهن بافق - مشهد و راه آهن تربت حیدریه - سنگان - هرات به طول 977 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار 700 میلیون تومان
17. احداث راه آهن حومه ای قزوین - محمدیه به طول 20 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار یک میلیارد و 288 میلیون تومان
18. احداث راه آهن دورود- خرم آباد- اندیمشک و درود - بروجرد - ملایر به طول 394 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار 4 هزار و 23 میلیارد و 353 میلیون تومان
19. احداث راه آهن تهران - لاریجان- آمل به طول 120 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار 6 هزار و 18 میلیارد تومان!
20. احداث راه آهن زاهدان -زابل- بیرجند و اتصال آن به راه آهن بافق - مشهد به طول 760 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار 7 هزار و 412 میلیارد و 65 میلیون تومان
21. راه آهن سریع السیر تهران - قم - اصفهان و قم - اراک به طول 405 کیلومتر و اجرای شرکت راه آهن با اعتبار 27 هزار و 441 میلیارد و 465 میلیون تومان
22. احداث راه آهن شیراز - اصفهان به طول 506 کیلومتر با اجرای شرکت راه آهن و اعتبار 890 میلیون تومان
23. احداث راه آهن شیراز - بوشهر و خط آنتنی جهرم به طول 572 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار 5 هزار و 247 میلیارد و 502 میلیون تومان
24. احداث راه آهن غرب کشور و خط آنتنی نهاوند به طول 579 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار 4 هزار و 633 میلیارد و 476 میلیون تومان
25. احداث راه آهن قزوین - رشت - انزلی به طول 218 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت و اعتبار 2 هزار و 511 میلیارد و 429 میلیون تومان
26. احداث راه آهن کرمان - زاهدان به طول 545 کیلومتر و اجرای شرکت راه آهن با اعتبار هزار و 15 میلیارد و 59 میلیون تومان
27. احداث راه آهن گرگان - بجنورد و راه آهن شیروان-مشهد به طول 520 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار 5 هزار و 216 میلیارد و 412 میلیون تومان
28. برقی کردن راه آهن گرمسار - گرگان - اینچه برون به طول 495 کیلومتر و اجرای شرکت راه آهن با اعتبار 13 هزار و 28 میلیارد و 594 میلیون تومان
29. احداث راه آهن گل گهر-نیریز-استهبان-فسا-شیراز و آنتنی داراب-زادمحمود-لار به طول 517 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار 4 هزار و 626 میلیارد و 192 میلیون تومان
30. احداث راه آهن مبارکه - سفید دشت- شهرکرد به طول 90 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار هزار و 700 میلیارد و 962 میلیون تومان
31. احداث راه آهن مراغه - ارومیه به طول 180 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار 732 میلیارد و 694 میلیون تومان
32. احداث قطار حومه ای تهران - ورامین - پیشوا- گرمسار به طول 120 کیلومتر و اجرای شرکت راه آهن با اعتبار 893 میلیارد و 430 میلیون تومان
33. احداث قطار حومه ای تهران _قم و آنتنی فرودگاه امام خمینی و احداث راه آهن کمربندی قم و انتقال و جمع آوری راه آهن از داخل شهر قم به طول 154 کیلومتر و اجرای شرکت راه آهن با اعتبار 408 میلیارد و 161 میلیون تومان
34. احداث محور جدید راه آهن میانه - تبریز به طول 200 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار 2 هزار و 543 میلیارد و 252 میلیون تومان
35. برقی کردن راه آهن تهران - مشهد به طول 975 کیلومتر و اجرای شرکت راه آهن با اعتبار 16 هزار و 511 میلیارد و 576 میلیون تومان
36. مشارکت در احداث راه آهن شیراز - ج هرم- لار- بندر عباس به طول 535 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار 83 میلیارد و 960 میلیون تومان
37. احداث راه آهن دو خطه برقی اصفهان - اهواز و کمک به احداث راه آهن شلمچه- بصره به طول 484 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار 3 هزار و 130 میلیارد تومان
38. احداث راه آهن سیرجان- کرمان به طول 200 کیلومتر با اجرای شرکت راه آهن با اعتبار 708 میلیارد و 337 میلیون تومان
39. احداث راه آهن رشت - آستارا به طول 170 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار 3 هزار و 939 میلیارد و 206 میلیون تومان
40. مطالعه و اجرای راه آهن میاندوآب به سقز به طول 100 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار یک میلیارد و 100 میلیون تومان
41. احداث راه آهن خواف-هرات به طول 65 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار 46 میلیارد و 700 میلیون تومان
42. احداث راه آهن بم -جیرفت به طول 174 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار 3 هزار و 210 میلیارد و 337 میلیون تومان
43. احداث راه آهن ملایر - همدان به طول 96 کیلومتر و اجرای شرکت ساخت با اعتبار 531 میلیارد و 97 میلیون و 700 هزار تومان
مهر
