بانک و صنعت به نقل از روابط عمومی بیمه حافظ، به سراغ عبدالرسول عطایی، مدیرعامل بیمه حافظ رفتیم تا نظرات وی را در مورد این مبحث به عنوان یکی از مدیران فعال در صنعت بیمه جویا شویم. متن زیر حاصل گفت و گوی "نشریه اخبار مالی" با وی است:
تعریف شما از ریسک در صنعت بیمه چیست؟
ریسک که کلا معنی آن خطر است ولی در حوزه صنعت بیمه که می آید با توجه به اینکه ریسک ها و خود شرکت های بیمه به عنوان مجموعه ای که درصد ریسک پذیریشان بایستی بالا باشد و بتوانند در حوزه هایی که برای مجموعه ریسک وجود ندارند، ریسک ها را پوشش بدهند. در بیمه تعاریفی خاص از آن می شود که باید به آن توجه کرد.
در واقع وجه مشترک تمام فعالیت ها و در ذات هر تصمیم گیری انسان ویا سازمان در دوره فعالیت خودش ریسک ایجاد می شود و به دنبال آن باید مدیریت ریسک را تعریف کرد.
مدیریت ریسک یعنی شناسایی، ارزیابی و کنترل واقعی خطرات و حوزه های مختلف. همچنین حوزه بیمه های اموال، مسئولیت، منابع انسانی می تواند در مدیریت ریسک وجود داشته باشد.
وقتی که ما در مدیریت کاربردهایی مثل برنامه ریزی ، سازماندهی ، فرماندهی کنترل داریم، مدیریت ریسک در همه این حوزه ها هم می تواند در زمینه اداره کردن خطرات محسوب شود؛ به عبارتی که می توانیم بگوییم که در تمامی سطوح و حوزه های سازمانی حضور دارد و اهداف هر سازمانی را ریسک ها می توانند تحت تاثیر قرار دهند. اهدافی که در مدیریت ریسک وجود دارد، اهداف مالی و اقتصادی، اهداف استراتژیک و راهبردی، اهداف عملیاتی، اهداف ایمنی و امنیتی را شامل می شود و همچنین اهداف در حوزه های مسئولیت های اجتماعی و محیط زیست مشخص است. بالاخره در حوزه مدیریتی ریسک بایستی در حوزه مالی درآمد را تعریف کنیم و صرفه جویی خوبی داشته باشیم. هزینه ها را کاهش دهیم و با انتخاب بهترین ابزارها بتوانیم حوزه های مالی و اقتصادی را مدیریت کنیم و ریسک را پوشش دهیم.
به نظر شما مهمترین چالش های مدیریت ریسک در صنعت بیمه ایران شامل کدام موارد می شود؟
ما باید در حوزه مدیریت ریسک در بیمه یک مفهوم و نگرش کلی سیستمی کلی داشته باشیم که متاسفانه از این منظر می توان این حس را به وجود آورد و احساس کرد که ما در حوزه بیمه بایستی به بحث نگرش سیستم به مدیریت ریسک توجه ویژه ای داشته باشیم .علاوه بر آن چون خودمان مدیریت ریسک ها را می خریم، به عبارتی بقیه ریسک های مردم را هم به دنبالش داریم. علاوه بر اینکه ما بایستی جرات بر ریسک پذیری خطر را داشته باشیم تا بتوانیم از وضعیت تحلیل ریسک ها کنترل وارزیابی هماهنگی های لازم را انجام دهیم.
وضعیت فرهنگ سازی در بحث مدیریت ریسک را در کشور چگونه ارزیابی می کنید؟
متاسفانه در حوزه ریسک این بحث وجود دارد که چرا مردم در حوزه بیمه های زندگی خیلی ورود نمی کنند، به نظر می رسد یکی از دلایلی که ما در بحث بیمه و بخصوص بیمه های زندگی مردم خیلی ورود پیدا نمی کنند این است که درصد ریسک پذیری مردم ما زیاد است.
به عبارتی معمولا می توانم بگوییم اگر اتفاقی مثل سیل و زلزله بیفتد حتما تهران نیست، حتما یک استان دیگر است. اگر بناست تصادفی بشود ما نیستیم و یکی دیگر باید تصادف کند و اگر قرار است این اتفاق در یکی از نقاط کشورمان بیفتد مال ما نیست یا اینکه بعضی از مواقع می گوییم حالا که این اتفاق برای ما نیفتاده و همه این ها ناشی از این است که در حوزه فرهنگ سازی متاسفانه نتوانستیم این گونه که باید و شاید ریسک و خطرات را جا بندازیم و براساس آن مردم هم با یک فرهنگ سازی خیلی خوب این کار را انجام بدهند.
لذا بدلیل اینکه درجه ریسک پذیری ما بالا است، فرهنگ سازی ما هم در بحث بیمه هم کم است ولی شرکت های بیمه که در راس آنها خودشان بانی و مبدع بحث مدیریت ریسک هستند، باید بتوانند با تبلیغات هر چه بیشتر با توجه به اتفاقات ناگواری که دارد رخ می افتد، بتواند بحث ریسک را بیشتر برای مردم شاخص کرده و از طرفی شرکت های بیمه هم با انتخاب ریسک های خوب مدیریت ریسک بخصوص در اوضاع خطرات مردم را با این قضیه آشنا کنند.
آیا صنعت بیمه برای پوشش ریسک های نوظهور در کسب و کارها از آمادگی لازم برخوردار هستند؟
بدیهی است با توجه به نرخ شکنی و ارزان فروشی که در صنعت بیمه وجود دارد و عدم مدیریت ریسک در انتخاب ریسک های مناسب ممکن است بخش سوددهی و سهام داری در شرکت هایی تحت تاثیر قرار گیرد. ولی با نظارت هایی که بیمه مرکزی دارد می کند، محدودیت هایی که برای شرکت های بیمه به عنوان ریسک ها دارد انجام می دهد، افق و چشم انداز خوبی برای صنعت کشور می توان دید و انشاء الله روز به روز هم بهتر بشود.
حوزه فناوری اطلاعات چگونه می تواند به مدیریت ریسک کمک کند؟
طبیعی است حوزه فن آوری اطلاعات یکی از ابزارهای اساسی برای به روز شدن و شناخت حوزه و وضعیت کلی هر شرکتی رسیدگی و دسترسی به اطلاعات شرکت ها است. بنابراین فناوری اطلاعات در حوزه ریسک می تواند به ما کمک کند که در انتخاب ریسک های مناسب حتی در حوزه شبکه فروشمان انتخاب مدیران، انتخاب شبکه فروش و نمایندگانی که کمترین ریسک را بر ما وارد کردند انتخاب کند. در واقع فناوری اطلاعات می تواند نقش بزرگی را در به روز رسانی رشد فعالیت سیستم ها و لحظه به لحظه کنترل کردن موضوع داشته باشد. همچنین می تواند در انتخاب ریسک های مناسب، اهداف عملیات یا پیگیری اهداف عملیاتی در حوزه ریسک ها در مواجه با بحران ها کمک کند. در سازمان یقینا این ساختار و زیرساختار خیلی به ما کمک کند ونقش اساسی که می تواند داشته باشد. اگر ما بخواهیم در حوزه علمی خوب مدیریت کنیم، حتما باید از این ابزارها برای مقصود استفاده کنیم.
به سطح و توانایی اکچوئری در صنعت بیمه کشور نسبت به این تخصص درجهان معاصر چه امتیازی از 1 تا 100 می دهید و برای ارتقاء این دانش در صنعت بیمه چه فعالیت هایی باید به عمل بیاید؟
امتیاز صنعت بیمه ایران در زمینه فعالیت های اکچوئری تقریبا زیر 50 است وروی این حوزه خیلی باید کار شود. بایستی شناسایی، انواع و اقسام ریسک ها، آشنایی با همه آن حوزه ها به نفع مطلوب و اهداف راهبردی که می تواند این قضیه ایجاد کند را براساس ریسک را به نحو مطلوب در حوزه های سازمان شرکت و کشور ایجاد کرد.
مهمترین موانع ارتقاء سطح اکچوئری در صنعت بیمه در انواع بیمه نامه ها چه مواردی شامل می شود و راهکار شما برای از میان برداشتن آن چیست؟
مهمترین مشکل در مسائل اکچوئری متاسفانه عدم رقابت صحیح بین شرکت های بیمه است که نمی تواند باعث رشد محاسبات فنی و اکچوئری در صنعت شود.
اولویت نخست صنعت بیمه کشور پس از برجام چه بوده و در حال حاضر چه اولویت هایی پیش روی صنعت بیمه کشور به عنوان یک رویکرد کلی قرار دارد؟
در بخش برجام خوشبختانه ما تا قبل از اینکه برجام اجرایی شود، تدابیر خوبی را در حوزه انتخاب ریسک ها، پذیرش ریسک ها و... در دولت برای پوشش ریسک ها انجام شد. ما کمترین زیان را در بخش برجام داشتیم که می دانیم که دولت این کار را انجام داد و تدابیر خوبی اندیشیده وبیمه مرکزی استقبال خوبی از آنها کرده بود. ولی طبیعی است که بعد از برجام هم باید از فرصت ها به نحو مطلوب استفاده شود و در رابطه دو طرفه هم باید بتوانیم با یک نگاه جهانی به بیمه رشد و ارتقاء فنی و علمی را در کشور داشته باشیم. نکته ای که در این میان مغفول مانده و هنوز راجع به آن فکری نشده این است که ما هم باید بتوانیم بخشی از ریسک های دنیا را برداریم و از این مسیر تعاملات بیشتری با شرکت های بیمه خارج از کشور داشته باشیم.
چشم انداز شما از صنعت بیمه کشور در سال های آتی چگونه است، این چشم انداز دارای چه ویژگی هایی باید باشد؟
30شرکت بیمه در کشور فعال است بعضی از شرکت ها ورود به حوزه های جدید کرده اند که چشم انداز آینده چشم انداز خوبی خواهد است و ترکیب بیمه مرکزی به عنوان مقام ناظر در همه شرکت های بیمه خیلی خوب است و برای آینده افق روشن را می توان دید.
