به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت به نقل از روابط عمومی بانک قرض الحسنه مهر ایران، اکبری در گفت وگویی که مشروح آن را در ادامه می خوانید نسبت به آینده بانکداری قرض الحسنه در کشور ابراز امیدواری کرده و اظهار می کند: اکنون ابتدای راه است و تصور می کنم تا چهار سال آینده شرایط به گونه ای شود که متقاضی دریافت وام قرض الحسنه فوری و ضروری، خیلی راحت می تواند با مراجعه به بانک های قرض الحسنه آن را دریافت کند.
بانک مهر ایران چه اقدامات بهداشتی برای جلوگیری از شیوع بیماری کرونا انجام داد؟
در شعب بانک سعی کرده ایم فاصله اجتماعی را به خوبی رعایت کنیم. همچنین امکانات بهداشتی را برای شعب در نظر گرفتیم و ساعات کاری را متناسب با شرایط تغییر دادیم. معتقدم این بیماری بخشی نیست و هر کسی باید در حوزه خود اقداماتی انجام دهد تا در حقیقت به نظام سلامت کشور کمک کرده باشد. بانک مهر ایران نیز در همین مسیر حرکت کرده است. بانک کمک هایی را در حوزه مسئولیت های اجتماعی انجام داد و تعدادی اقلام بهداشتی را به دو بیمارستان در تهران و رشت اهدا کردیم. کمک هایی را نیز در مراحل بعدی انجام خواهیم داد.
همچنین در حال تعریف تسهیلاتی هستیم تا به کارکنان بیمارستان هایی پرداخت شود که درگیر بیماران کرونایی بوده اند. برنامه داریم که این تسهیلات قرض الحسنه به دست جامعه هدف مشخصی برسد.
بانک مهر ایران طرحی به عنوان کالاکارت را اجرا می کند. به نظرتان این خدمت چقدر می تواند در جهت کاهش تبعات اقتصادی کرونا مؤثر باشد و اینکه تصور می کنید آیا کالاکارت بتواند تا حدی جای خالی کارت اعتباری در شبکه بانکی کشور را پر کند؟
توجه به کالای ایرانی در بانک مهر ایران همواره به صورت جدی وجود داشته است. ایده این طرح نیز از همین نگرش نشئت گرفت. هدف این بود که با منابع بانک بتوانیم تقاضا را تقویت کرده و از کالای ایرانی حمایت کنیم. نکته دیگر اینکه بانک مهر ایران به این صورت اداره می شود که عده ای پول خود را در حسابشان سپرده می کنند تا عده ای دیگر از آن بهره مند شوند. به این نتیجه رسیدیم باید کاری کنیم که خود تولیدکننده و فروشنده نیز در اعطای تقاضای قرض الحسنه نقش آفرینی کند. در طرح کالاکارت، خریدار را به فروشنده متصل می کنیم. انگار خود فروشنده دارد به خریدار، تسهیلات قرض الحسنه می دهد.
در این طرح کالا به صورت اقساطی فروخته می شود، با این تفاوت که خیال فروشنده بابت وصول مطالبات خود راحت است؛ زیرا بانک بین او و خریدار قرار گرفته و وصول مطالبات را تضمین می کند. بانک مهر ایران در آینده بیشتر بر این اساس عمل می کند؛ زیرا باید مردم را به سمتی سوق دهیم که خودشان به یکدیگر قرض دهند و بانک نقش واسطه قرض الحسنه را بازی کند. نمی توان از مردم خواهش کرد که سپرده های خود را با سود صفر درصد نزد بانک بگذارند و سپس ما آن را در چارچوب تسهیلات قرض الحسنه به عده ای پرداخت کنیم. بنا داریم خود مردم را به یکدیگر متصل کنیم، با این شرایط که بانک نقطه اتصال و تضمین کننده بازپرداخت تسهیلات باشد. اگر چنین اتفاقی رخ دهد، تسهیلات قرض الحسنه واقعی در کشور رونق می گیرد.
باتوجه به شرایط موجود به این نتیجه رسیدیم پول را برای همان مصرفی که فرد نیاز دارد به وی بدهیم، یعنی خرید کالا یا خدمت. فلسفه تسهیلات گرفتن مردم یکی از این دو مورد است. خدمت و کالا نیز از سوی افرادی فروخته می شود. حال بانک در میان این دو قرار گرفته و کار را تسهیل می کند. اکنون در خیلی از جاها فروش اقساطی وجود دارد، اما نرخ سود آن 16 تا 18 درصد است. بانک مهر ایران منابع قرض الحسنه را در قالب کالاکارت و با کارمزد تنها چهار درصد در اختیار خریدار کالا قرار می دهد.
اکنون فروش اقساطی در کشور بر اساس نرخ های قرض الحسنه صورت نمی گیرد و همه با سودهای بالا این کار را انجام می دهند. این طرح خدماتی از جمله هزینه مدارس غیرانتفاعی و خدمات دندانپزشکی و... را نیز در بر می گیرد. با راه افتادن این خدمت برخی فشارهای مقطعی از روی دوش مردم برداشته می شود و در طول سال تقسیم شود.
این خدمت می تواند هم از تولید داخلی حمایت کند و هم اجازه نمی دهد فشار زیادی به مصرف کننده و خریدار وارد شود و پرداخت پول کالا را قسطی می کند. از سوی دیگر خیال فروشنده را راحت می کنیم که در موعد مقرر به پولش می رسد، زیرا خیلی از فروشندگان از این بابت دغدغه دارند. حتی در برخی موارد بسته به منابعی که در اختیار داشته باشیم، فروشنده را حمایت می کنیم و منابع را پیش از موعد برایش آزاد می کنیم.
اکنون نزدیک به 60 پذیرنده در قالب کالاکارت با بانک مهر ایران همکاری می کنند و داریم این تعداد را به شدت افزایش می دهیم و امیدوارم بتوانیم این عدد را به 2000 پذیرنده برسانیم. متقاضی تسهیلات بدون سپرده کردن پول خود، می تواند از این تسهیلات بهره مند شود و تنها نیاز است که برای بازپرداخت تسهیلات ضمانت دهد و مطمئنم این موضوع تا چند ماه آینده تحقق می یابد. بخش های مختلف مانند خدمات درمانی، بیمه، لوازم خانگی و... را نیز پوشش می دهیم.
بانک مهر ایران در حوزه بانکداری الکترونیکی پیشگام بوده و در سال 1398 نیز خدمات و محصولات مختلفی را ارائه کرده است. آیا برای سال 1399 نیز راه اندازی سامانه یا خدمت خاصی برنامه ریزی شده است؟
بانک مهر ایران به علت اینکه کار بانکداری خرد انجام می دهد و تعداد مشتریان زیادی دارد، نمی تواند خدمات خود را به صورت سنتی ارائه کند. اینکه یک فرد را برای دریافت تسهیلات خرد چند بار به شعبه بیاوریم و از وی مدارک بخواهیم، سخت است. بانک های دیگر در حوزه تسهیلات مشتریان محدودی دارند و فشار کمتری را نسبت به ما متحمل می شوند. شلوغی شعبات بانک روی رضایت مشتریان و کارایی کارکنان بانک اثر می گذارد.
سیاست ما از یک سال و نیم گذشته به این سمت رفته که خدمات بانک با کمترین رفت وآمد و بروکراسی و در عین حال با دقت بیشتری ارائه شود. بهترین راهکار این بوده که خدمات را بر بستر بانکداری الکترونیکی ارائه کنیم. ابتدا باید بایگانی های داخلی خود را تصحیح می کردیم تا بتوانیم خدمات الکترونیکی ارائه کنیم. در این راستا تا حد ممکن کاغذ را از سیستم بایگانی خود کنار گذاشته ایم.
در فاز بعد افتتاح حساب مشتریان را به صورت الکترونیکی و بر روی موبایل تعریف کردیم. در سال 1399 سیاست بانک بر این است که بخشی از فرآیند دریافت تسهیلات را نیز بر بستر موبایل ارائه کنیم. یک سیستم رتبه سنجی در نظام بانکی وجود دارد که اطلاعات آن را از شرکت مربوطه دریافت کرده ایم و در حال مطالعه این موضوع هستیم که در صورت ممکن از مشتریان رتبه A حتی المقدور ضامن هم نخواهیم. زیرا چنین مشتریانی سابقه مثبت خود را در نظام بانکی از بین نمی برند و ریسک اندکی برای بانک دارند.
کسانی که مشتریان پرخطر محسوب شوند، باید به همان صورت سنتی ضمانت ارائه کنند. با این حال مشتریانی که ریسک کمتری دارند، چرا باید هزینه گزافی برای ضمانت ارائه کنند؟ اینکه با تمام مشتریان به یک صورت برخورد شود، اشتباه است. 90 درصد افرادی که تسهیلات بانکی دریافت می کنند، افراد متعهدی هستند. این افراد نباید هزینه 10 درصد دیگر را بدهند. زیرساخت دریافت تسهیلات بر بستر موبایل را آماده کرده ایم. تنها مسئله بحث ضمانت است. اگر این مسئله نیز کنار برود، بخش زیادی از مراجعه به شعبه نیز کاهش پیدا می کند.
همکاری های متعددی نیز بین بانک مهر ایران و سازمان های مختلف برای ارائه تسهیلات به کارکنان سازمان های صورت گرفته است. پیشنهاد شما به مدیران سازمان ها چیست برای اینکه حساب های مختلف خود را به بانک مهر ایران منتقل کنند؟
یکی از سرمایه های اصلی شرکت ها و سازمان ها نیروی انسانی آن هاست. اگر مدیر یک شرکت به این سرمایه توجهی نکند، در درازمدت بازنده است. یکی از کارهایی که همه مدیران باید انجام دهند این است که از کارکنان خود حمایت کنند، به ویژه در شرایط نامطلوب اقتصادی. از سوی دیگر این مدیران نباید و نمی توانند به کارکنان خود کمک بلاعوض ارائه کنند، بلکه باید کارکنان را در زندگی شخصی خود توانمند کنند و اعطای تسهیلات قرض الحسنه بهترین راه است.
شرکت های مختلف می توانند بخشی از گردش پولی خود را از طریق بانک های قرض الحسنه از جمله بانک مهر ایران انجام دهند. شرکت هایی داریم که تا 500 نفر از کارکنان آن ها در نوبت دریافت تسهیلات صندوق های درون سازمانی بوده اند. پس از اینکه با ما قراردادی منعقد کرده اند، نه تنها دیگر صفی ندارند، بلکه به تمام کارکنان متقاضی خود تسهیلات قرض الحسنه ارائه کرده اند و اکنون در حال ارائه این تسهیلات به بازنشستگان سازمان خود هستند. شرکت به جای اینکه خودش یک صندوق ایجاد کند، با یک بانک قرض الحسنه ایجاد هم افزایی کرده است. مسئولیت وصول مطالبات نیز بر عهده بانک است.
در سال های قبل یک بی اعتمادی نسبت به عقد قرض الحسنه وجود داشت که ناشی از دو مسئله بود. یکی رویکرد برخی بانک های تجاری که منابع قرض الحسنه را صرف تسهیلات قرض الحسنه نکردند و دیگر تعدادی از صندوق های قرض الحسنه که نتوانستند از پس ایفای تعهدات خود برآیند. با سیر رشد تعداد مشتریان، تعداد تسهیلات اعطا شده و منابع بانک مهر ایران، چقدر با چالش های حوزه فرهنگ قرض الحسنه در این سال ها مواجه بوده اید؟
پیش از اینکه به بانک مهر ایران بیایم، تصور نمی کردم که عقد قرض الحسنه بتواند تا این حد اثرگذار باشد. از زمانی که در این بانک فعالیتم را آغاز کردم، دیدم چه اتفاقات بزرگی در نظام قرض الحسنه کشور رخ می دهد. سال گذشته به بیش از دو میلیون و 300هزار نفر تسهیلات دادیم. شاید خیلی از مسئولان نیز اهمیت این کار را ندانند. ولی از آنجایی که ما مستقیماً با تسهیلات گیرندگان درگیریم، حس می کنیم که همین تسهیلات خرد تا چه حد مشکلات افراد را برطرف می کند.
نظام بانکی ما معمولاً پول های خرد را جمع کرده و تسهیلات کلان ارائه داده است. کسانی که متقاضی تسهیلات خرد بوده اند، همواره از اینکه نمی توانند تسهیلات بانکی دریافت کنند، ناراضی بوده اند و هجمه ای نسبت به نظام بانکی از سوی این بخش وجود داشته است. خلأیی در نظام بانکی وجود داشته و بانک های قرض الحسنه در حوزه مسئولیت اجتماعی شبکه بانکی فعال شده اند و این خلأ را پر کرده اند. اکنون ابتدای راه است و تصور می کنم تا چهار سال آینده این خلأ به طور کامل برطرف می شود. یعنی کسی که نیاز داشته باشد، وام قرض الحسنه فوری و ضروری دریافت کند، خیلی راحت می تواند با مراجعه به بانک های قرض الحسنه آن را دریافت کند. به تبع آن هجمه ای که پیش از این نسبت به نظام بانکی وجود داشته، به تدریج کاهش می یابد.
