به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت به نقل از شاتا، فرش ماشینی نوعی قالی بافته شده توسط ماشین آلات صنعتی است که پیدایش آن به ابتدای دهه50 شمسی برمیگردد. تولید اولین فرش ماشینی در سال 1349 توسط کارخانجات مخمل و ابریشم کاشان انجام شد. شرکتهای گیلان، پارس و اکباتان، از اولین تولیدکنندگان فرش ماشینی بودند.
صنعت فرش ماشینی در اقتصاد ملی از نظر اشتغال، ارزش افزوده و صادرات اهمیت ویژهای دارد و با توجه به پیشرو بودن صنعت فرش ماشینی در ایران، عموما آخرین تکنولوژیهای بروز دنیا در واحدهای تولیدی فرش ماشینی استفاده میشود.
حداقل ظرفیت اقتصادی سالیانه برای هر واحد صنعتی در تولید فرش ماشینی، 240 هزار متر مربع در سال بوده و متوسط هزینه ایجاد شغل و کارگاه در این صنعت بر اساس اطلاعات سال 1396 به ترتیب 219 و 7805 میلیون تومان است.
بنا بر اعلام مرکز آمار ایران، در سال 1393 سهم صنایع تولید فرش ماشینی و موکت از ارزش افزوده کل صنعت برابر با 0.63 و سهم اشتغال آن معادل 1.4 درصد بوده است.
در طرحهای نیمه تمام این صنعت، استان اصفهان با مقداری حدود 77.3 میلیون مترمربع بالغ بر 80 درصد ظرفیت اسمی مورد انتظار از حدود 95 میلیون مترمربع کل کشور را به خود اختصاص داده است.
71 درصد ظرفیت اسمی واحدهای فعال این صنعت به استان اصفهان و بعد از آن به خراسان رضوی (6 درصد)، یزد (5 درصد) و مازندران (4 درصد)تعلق دارد.
تولید این محصول در سال 1396 برابر با 94 میلیون متر مربع بوده است که نشان از متوسط 68 درصدی راندمان تولید با توجه به ظرفیت موجود است.
65.5 درصد از این محصول در استان اصفهان تولید میشود، همچنین سهم استانهای خراسان رضوی، مازندران و یزد به ترتیب برابر با 12، 8.2 و 5.2 درصد در سال 1395بوده است.
بر اساس اعلام وب سایت Trade Map میزان واردات انواع فرش ماشینی به ایران در سال 2016 برابر 4.3 میلیون دلار بوده، که رتبه 84 را در بین 225 واردکننده داشته است.
همچنین صادرات ایران در همین سال 256 میلیون دلار بوده، که رتبه 5 را در میان 186 صادر کننده به خود اختصاص داده است. کشورهای ترکیه، چین و هند بیشترین میزان صادرات جهانی و کشورهای آمریکا، آلمان و عربستان بیشترین میزان واردات جهانی را به خود اختصاص دادهاند.
بر اساس اطلاعات گمرک جمهوری اسلامی ایران در سالهای 1389 تا 1395، بیشترین ارزش صادرات در سال 1391 با 316 میلیون دلار و کمترین در سال 1390 برابر 177 میلیون دلار بوده است. همچنین بیشترین ارزش واردات در سال 1389 با 19.2 میلیون دلار و کمترین مقدار در سال 1392 با 0.8 میلیون دلار مشاهده شده است.
با توجه به اطلاعات گمرک جمهوری اسلامی عمده صادرات فرش ماشینی ایران در سال 1396 به کشورهای افغانستان و عراق به ارزش 197.4 میلیون دلار و به ترتیب با سهم 35 و 34 درصد از کل 287 میلیون دلار بوده است. بیشترین واردات این محصول نیز از کشور ترکیه با ارزش 2.5 میلیون دلار و سهم 52 درصد از کل 4.8 میلیون دلار بوده است.