/2022/10/14010801112156.jpg
توضیحات بانک مرکزی در خصوص ابهامات مطرح شده در مورد فرار سرمایه؛
تلقی ارقام خالص حساب سرمایه به عنوان میزان فرار سرمایه نادرست است
هنگامی که اقتصاد با مازاد "حساب جاری" مواجه است، این مازاد در اشکال مختلف و با علامت منفی در "حساب مالی و سرمایه" یا "خالص حساب سرمایه" نمود می یابد. بنابراین، علامت منفی "خالص حساب مالی و سرمایه" یا "خالص حساب سرمایه" نشان دهنده افزایش خالص مطالبات از دنیای خارج است و لذا تلقی ارقام این دو حساب به عنوان فرار سرمایه از کشور کاملاً نادرست است.
به گزارش بانک و صنعت به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی، روزنامه هم میهن و برخی از رسانه ها در روزهای اخیر با استناد به آمار منتشر شده در خصوص خالص حساب سرمایه بانک مرکزی و مقایسه آن با ارقام سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ایران (FDI) طی سالهای 2016 تا 2020 که توسط سازمان توسعه و تجارت سازمان ملل (آنکتاد) منتشر شده، دو نکته را منتشر کرده اند. نکته اول به این موضوع اشاره دارد که طی دوره های مورد بررسی شتاب خروج سرمایه به مراتب بیشتر از ورود سرمایه بوده است و نکته دیگر اینکه مجموع خروج سرمایه در حد فاصل سال های 1380 تا 1400 بالغ بر 200 میلیارد دلار تخمین زده می شود و لذا خروج سرمایه شدت گرفته است.
در خصوص این موضوع ابتدا لازم به اشاره است که ارقام جدول تراز پرداخت ها دارای ماهیت حسابداری بوده و ارقام با علائم مثبت و منفی دارای تعابیر و تفاسیر خاص خود می باشند. در این ارتباط لازم به توضیح است که تراز"حساب جاری" جدول ترازپرداخت ها نشان دهنده خالص مبادلات بین اشخاص مقیم و غیرمقیم روی منابع واقعی (کالاها، خدمات، درآمد و انتقالات جاری) بوده و بخش قابل توجهی از تحولات "حساب مالی و سرمایه" یا "خالص حساب سرمایه" انعکاس مالی رویدادهایی است که در ذیل حساب جاری محقق می گردد. به این ترتیب هنگامی که اقتصاد با مازاد "حساب جاری" مواجه است، این مازاد در اشکال مختلف و با علامت منفی در "حساب مالی و سرمایه" یا "خالص حساب سرمایه" نمود می یابد. بنابراین، علامت منفی "خالص حساب مالی و سرمایه" یا "خالص حساب سرمایه" نشان دهنده افزایش خالص مطالبات از دنیای خارج است و لذا تلقی ارقام این دو حساب به عنوان فرار سرمایه از کشور کاملاً نادرست است.
به علاوه لازم به اشاره است که در گزارشات مربوط به سرمایه گذاری مستقیم خارجی ارائه شده توسط سازمان توسعه و تجارت سازمان ملل (آنکتاد)، تنها ارقام آن بخش از جریانات سرمایه ای اعلام می گردد که مطابق با تعریف سرمایه گذاری مستقیم خارجی می باشند، در حالی که "حساب مالی و سرمایه" جدول ترازپرداخت های خارجی منطبق بر دستورالعمل های صندوق بین المللی پول، طیف وسیع تری از جریانات سرمایه ای شامل «سرمایه گذاری مستقیم خارجی»، «سرمایه گذاری در سبد مالی» و «سایر سرمایه گذاری ها» را نیز شامل می شود. بر این اساس، مقایسه ارقام خالص حساب سرمایه جدول ترازپرداخت ها با ارقام سرمایه گذاری مستقیم خارجی ارائه شده توسط آنکتاد، نادرست است.
در پایان لازم به ذکر است که علی رغم مطرح شدن این موضوع در نشریات و جراید گوناگون به کرات و به اشکال مختلف و پاسخ بانک مرکزی به این مطالب، همچنان برداشت اشتباهی نسبت به علامت منفی "حساب مالی و سرمایه" و "خالص حساب سرمایه" وجود دارد و رقم این حساب ها به عنوان میزان فرار سرمایه از کشور مطرح می گردد که امید می رود، با توجه به شرایط اقتصادی کنونی و حساسیت انتظارات آحاد اقتصادی در خصوص تحولات فضای اقتصاد کلان نسبت به این دست از اخبار، مطرح شدن اینگونه مطالب در نشریات، رسانه ها، پایگاه های خبری و ... با دقت نظر و توجه بیشتری صورت بگیرد.
