به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت , اقتصاد مقاومتی با تکیه بر توانمندی های ملی به منظور رفع نیازهای داخلی، تعامل بهتر و بدون وابستگی با دنیای خارج است به گونه ای که نوسان های اقتصاد جهانی و روابط بین الملل نتواند به اقتصاد ملی کشور لطمه بزند.
نظام اقتصادی ایران سرشار از استعدادهای معنوی، مادی، ذخایر و منابع غنی و متنوع، زیرساخت های گسترده و برخوردار از نیروی انسانی متعهد و کارآمد به شمار می رود. از این رو در صورت استفاده از یک الگوی اقتصادی بومی و علمی برآمده از فرهنگ انقلابی و اسلامی که همان اقتصاد مقاومتی محسوب می شود، می توان بر مشکل های اقتصادی غلبه کرد و با تدوین این الگو و عمل به آن در جهانی که خطرها و نا امنی های ناشی از تحول های خارج از اختیار همچون بحران های مالی، اقتصادی، سیاسی و ... در آن رو به افزایش است، کشور می تواند با حفظ دستاوردهای خود در زمینه های مختلف، تداوم پیشرفت، تحقق آرمان ها و اصول قانون اساسی و سند چشم‌انداز 20 ساله، اقتصادی متکی به دانش و فناوری، عدالت بنیان، درون زا و برون گرا، پویا و پیشرو را محقق سازد و الگویی الهام بخش از نظام اقتصادی اسلامی را به وجود آورد.
تقویت عوامل تولید، توانمندسازی نیروی کار، بسترسازی برای رقابت میان منطقه ها و استان ها و استفاده از تمام ظرفیت های جغرافیایی در این راستا مهم و مفید است. از این رو «محور قراردادن رشد بهره وری در اقتصاد با تقویت عوامل تولید، توانمندسازی نیروی کار، تقویتِ رقابت پذیری اقتصاد، ایجاد بستر رقابت میان منطقه ها و استان ها و به کارگیری ظرفیت و قابلیت های متنوع در جغرافیای مزیت های مناطق کشور» موضوعی بود که آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری در بند سوم سیاست های اقتصاد مقاومتی بر آن تاکید کرده اند.
پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به سبب حایز اهیمت بودن اقتصاد کشور و نقش اساسی رقابت پذیری، توانمندسازی نیروی انسانی و استفاده از قابلیت های متنوع در جغرافیای مناطق کشور در اقتصاد مقاومتی با «کامران ندری» عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع) به گفت و گو پرداخت.
تقویت انگیزه کار مولد عامل حرکت در زمینه بهره وری و رسیدن به اقتصاد مقاومتی است
ندری درباره محور قراردادن رشد بهره وری در اقتصاد با تقویت عوامل تولید گفت: برای حرکت کردن در زمینه بهره وری و به تبع آن دستیابی به اقتصاد مقاومتی، نخست باید ساختارهای اقتصاد به گونه ای طراحی شود که به جای فعالیت های رانت جویانه انگیزه کار مولد در افراد تقویت شود؛ یعنی مردم باید به این نتیجه برسند که می توانند از کار مولد درآمد بیشتری به دست آورند تا این که بخواهند از تولید دیگران کسب درآمد کنند. برای نمونه پدیده ای به نام واسطه گری در اقتصاد نمی تواند کار مولد ایجاد کند و حتی ارزش افزوده ای که حاصل می شود در حدی نیست که بتواند تورم را از نقطه ای به نقطه دیگر جابجا کند.
بنابراین برای واسطه گر درآمد حاصل می شود اما کار مولدی در اقتصاد به وجود نمی آید. از این رو با نگاهی کلان به اقتصاد وقتی مشاهده شود که تعداد زیادی از افراد جامعه به دنبال این گونه فرصت ها هستند و در مجموع میزان کار انجام شده بر تعداد افرادی که توانایی انجام کار دارند، تقسیم شود این نتیجه به دست می آید که بهره وری در اقتصاد بسیار پایین است؛ چرا که انگیزه کار مولد در افراد وجود ندارد. در نتیجه برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی باید واسطه گری در اقتصاد کاهش پیدا کند.
ترمیم ساختارهای اساسی باعث ایجاد انگیزه تولید و گام برداشتن در مسیر اقتصاد مقاومتی می شود
عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار داشت: برای گام برداشتن در مسیر اقتصاد مقاومتی و ایجاد کار مولد باید ساختارهای اساسی که باعث ایجاد انگیزه تولید می شود، ترمیم کرد. برای مثال در زمینه کشاورزی وقتی بازاری برای فروش محصول به وسیله شخص تولید کننده وجود نداشته باشد و کشاورز نتواند از تولید خود بهره کافی ببرد و تمام سود محصول نصیب واسطه(یعنی شخصی که کمترین نقش را در تولید کالا داشته است) شود کشاورز به عنوان مولد انگیزه خود را برای کار و تولید بیشتر از دست می دهد. پس مشاهده می شود که سطح بهره وری در اقتصاد پایین می آید. از این رو برای ارتقای بهره وری در این زمینه باید ساختارهای مربوط به امر کشاورزی نیز به گونه ای بازبینی و اصلاح شود که سهم تولید کنندگان از قیمت فروش کالای خود افزایش پیدا کند و در نتیجه انگیزه کافی برای فعالیت و تولید بیشتر و به تبع آن دستیابی به خودکفایی در زمینه محصول های کشاورزی اقتصاد مقاومتی ایجاد شود.
نتیجه این که اقتصاد مقاومتی با محکم کردن زیرساخت های اجتماعی، اقتصاد و اداری بهتر اجرا می‌شود. اگر به صورت مبنایی به مشکل های اقتصادی جامعه پرداخته نشود مشکل ها ریشه کن نشده و علل و عواملی که مشکل را ایجاد می کنند باقی می ماند. بنابراین زیرساخت ها بسیار اهمیت دارد و باید به جای توجه به واسطه گری به مولد و تولید کننده بودن اهمیت داد.
بسترسازی در زمینه های اجتماعی، اقتصادی، اداری و فرهنگی باعث توانمندسازی نیروی کار می شود
وی درباره ارتباط توانمندسازی نیروی کار با اقتصاد مقاومتی بیان کرد: ایران از نظر نیروی کار و سرمایه فیزیکی جزو کشورهای غنی است ولی به دلیل اختلال در زمینه ها و ساختارهای دیگر اثر این امر هم در اقتصاد به خوبی مشاهده نمی شود در صورتی که باید بسترهای مناسب در زمینه های اجتماعی، اقتصادی، اداری و فرهنگی برای توانمندسازی نیروی کار ایجاد شود تا انگیزه انجام کار مولد برای نیروی انسانی به وجود آید. نیروی کار و سرمایه فیزیکی وقتی که در یک بستر اجتماعی، اجرایی، اداری و نظام پاداش دهی صحیح قرار گیرد به خوبی می توان از این نیروی مولد برای دستیابی به هدف های اقتصاد مقاومتی استفاده کرد. البته نباید از نظر دور داشت که این ایجاد بسترها برای توانمندسازی نیروی کار و استفاده از آن در مسیر اقتصاد مقاومتی وظیفه حاکیمت است.
استاد اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع) در ادامه گفت: برای این که بتوان در جامعه بسترسازی کرد باید مدیران در مرحله نخست با تواضع به این امر واقف شوند که نتوانسته اند در این زمینه خوب عمل کنند و همین تواضع سبب می شود که یا به دنبال یادگیری بروند و یا این که زمینه را برای یادگیری دیگران مهیا کنند و این امر نیز در بخش آموزش اتفاق می افتد از این رو باید به سرمایه گذاری در این بخش دست زد؛ چرا که به جای یاد دادن مهارت بیشتر به سمت مدرک گرایی سوق پیدا کرده است در صورتی که باید با استفاده از آموزش های سطح اول دنیا در حوزه آموزش کشور دست به تحول زد تا از این روش بتوان توانمندسازی نیروهای کار پرداخت و از آنها به روش صحیح در حوزه های مختلف اقتصاد مقاومتی استفاده کرد.
استفاده از نظام اداری تاثیرگذار و نیروی انسانی در جغرافیای مناطق کشور گامی صحیح در جهت اقتصاد مقاومتی است
ندری با اشاره به قابلیت های متنوع در جغرافیای مناطق کشور اظهار داشت: ایران از لحاظ استعدادهای طبیعی و برخورداری از منابع طبیعی و جغرافیایی یکی از غنی ترین کشورهای دنیا است؛ چرا که همه استان های کشور استعدادهای خاص خود و از شرایط خاص جغرافیایی برخوردار هستند. هر چند به دلیل نبود بسترسازی در این مناطق از این استعدادهای طبیعی به خوبی استفاده نمی شود. در صورتی با استفاده از نظام اداری تاثیرگذار و نیروی انسانی در این مناطق جغرافیایی می توان از استعدادهای این استان ها در جهت دستیابی سیاست های اقتصاد مقاومتی گام برداشت. برای نمونه می توان با فرستادن نیروهای انسانی به کشورهای دیگر و یادگیری آموزش های سطح اول دنیا از آنها در این مناطق استفاده کرد.
تقویت رقابت پذیری باعث ایجاد انگیزه برای تولید و حرکت کردن در مسیر اقتصاد مقاومتی می شود
عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع) بیان کرد: ساختار اقتصاد کشور باید بر اساس تقویتِ رقابت پذیری صحیح بنا شود. البته نه بر پایه رقابت انحصار که همان انحصار دولتی و یا شبه دولتی است؛ چرا که این نوع انحصار رقابت را در سطح بازار از میان می برد. تا زمانی که در بازار رقابت وجود نداشته باشد تولید کننده هیچ نگرانی برای بهره وری، نوآوری و خلاقیت ندارد و تولید محصول ها در یک پروسه زمانی بلندمدت هیچ تغییری مثبتی پیدا نخواهد کرد و گاهی مشاهده می شود که این تغییر در جهت منفی اتفاق افتاده است. در صورتی که تقویت رقابت پذیری صحیح انگیزه جامعه را برای خودکفایی در زمینه کالاهای مختلف تقویت می کند و در نتیجه این امر خود به نوعی حرکت کردن در مسیر اقتصاد مقاومتی است.
این اقتصاد دان در پایان گفت: البته نباید فراموش کرد که نوعی انحصار در اقتصاد ایران وجود دارد که باید رقابت را جایگزین این گونه انحصارها کرد که این کار هم به راحتی انجام نمی گیرد. در صورتی که این اصلاحات ساختاری به هر میزان که دیرتر در اقتصاد صورت گیرد هزینه انجام آن نیز بیشتر خواهد شد.
