به گزارش بانک و صنعت به نقل ازروابط عمومی بیمه تعاون، بعد از ابلاغ آیین نامه 78 در سال 93 و سپس تلاش برای اجرایی شدن این آیین نامه طی سال های 96 تا 98 در نهایت شرکتهای بیمه موظف شدند در صورتهای مالی یادداشت اکچوئران را نیز بیاورند؛ اما به واسطه اینکه اغلب شرکتهای بیمه قادر به درک ریسکهای مرتبط نیستند از چند مورد، استقبال نشد و تنها به صورت مسئله پرداختند تا مسئله به صورت واقعی خود را به نمایش بگذارد. آنها معتقدند نهادهای مسئول باید پای به میدان بگذارند. در این میزگرد مهدی نمن الحسینی، مدیر کل پذیرش مؤسسات و دفاتر بیمه ای؛ امیر صفری، مدیر کل نظارت بر شرکتهای بیمه و هماهنگی امور استانها؛ یونس مظلومی، مدیرعامل بیمه تعاون؛ امیر تیمور پاینده و مریم تیموریان، اکچوئران رسمی حوزه بیمه شرکت و تحلیل آمارهای خود را ارائه کردند.
قسمت دوم از پی می آید:
نمن الحسینی: آیین نامه برای خارج شدن از این مسیر، راه حلی ارائه کرده است. طبق ماده 8 آیین نامه 78، اکچوئر رسمی بیمه موظف است گزارش های خود را در چارچوب استانداردهای حرفه ای که بیمه مرکزی ابلاغ می نماید تهیه کند؛ بنابراین یک مسئله تهیه گزارش های اکچوئر است. بیمه مرکزی باید چارچوب استانداردهای گزارشگری را تهیه کند و در اختیار اکچوئر قرار دهد تا اکچوئران گزارش خود را در آن چارچوب تهیه کنند. در این زمینه بیمه مرکزی پروژه ای را تعریف کرده است و مأموریت و رسالتی را به پژوهشکده بیمه واگذار کرده است مبنی بر اینکه استانداردهای گزارشگری تدوین و در اختیار اکچوئر رسمی گذاشته شود تا مانند سایر کشورها، گزارش های خود را در آن چارچوب تهیه کند. آقای دکتر صفری می توانند اشاره کنند که این استانداردها به کجا رسیده است و در چه وضعیتی قرار دارد؛ بنابراین بیمه مرکزی باید تکلیف استانداردهای حرفه ای گزارشگری را مشخص کند.
در مورد گزارش اکچوئران رسمی، در ماده 9 آیین نامه 78 آمده است در صورتی که بررسی های اکچوئر رسمی نشان دهد که مؤسسه بیمه نمی تواند به تعهدات خود عمل کند و ادامه فعالیت مؤسسه به زیان بیمه شدگان باشد موظف است موضوع را به بیمه مرکزی گزارش کند. ما 33 شرکت بیمه داریم آیا اشخاصی که اکچوئران رسمی این شرکت ها بودند با بررسی هایی که انجام داده اند به این نقطه رسیدند یا نرسیدند یا در گزارش های خود به آن اشاره کردند یا نکردند؟ بخش های نظارتی بیمه مرکزی در مورد گزارشات اکچوئران رسمی 33 شرکت بیمه چه اقدامی انجام دادند؟
آیین نامه 78 در ماده دیگری بیان می کند که بیمه مرکزی با توجه به گزارش اکچوئر رسمی در چارچوب قوانین و مقررات، اقدامات اصلاحی را به مؤسسه بیمه ابلاغ کند. اما از بین 33 شرکت بیمه در صنعت چه تعداد از آنها نیاز به اقدامات اصلاحی داشتند و به کدام ها ابلاغ شد؟ آیا در گزارش اکچوئر رسمی آنها آمده است؟ آیا بیمه مرکزی ابلاغ کرده است؟ اکچوئران رسمی در قبال صحت گزارشات خود مسئول هستند.
* بخش های دخیل در بیمه مرکزی در این موضوع کدام بخش ها هستند؟
نمن الحسینی: من نظر کارشناسی ام را بیان کردم. ما از بُعد پذیرش به تعدادی اکچوئر پروانه دادیم بالاخره برای شروع باید از جایی آغاز کنیم. آیا باید آنقدر صبر کنیم تا تعداد اکچوئران به 33 نفر برسند و بعد برخورداری هر شرکت بیمه از یک اکچوئر رسمی الزام را ایجاد کنیم یا همین الان که تعداد آنها 20 نفر هستند امکان اجرای آیین نامه فراهم است؟ فراموش نکنیم تکامل تدریجی است و اگر منتظر ابلاغ استانداردهای گزارشگری و وجود تعداد بیشتری اکچوئر رسمی می ماندیم هیچ گاه نمی توانستیم شروع فعالیت حرفه اکچوئر رسمی را استارت بزنیم. اعتقاد داریم برخی از مشکلات و نواقص در مسیر اجرا حل می شود.
در سنوات قبل که الزام نکردیم دانش آموختگان اکچوئری به عنوان اکچوئر داخلی در شرکت های بیمه مشغول به کار بودند و تقاضایی برای اخذ پروانه اکچوئر رسمی وجود نداشت و اکچوئر رسمی در صنعت بیمه جایگاهی نداشت. حتی بالفرض شخصی پروانه اکچوئر رسمی می گرفت، شرکت بیمه تمایلی نداشت با وی قرارداد ببندد و از خدمات وی استفاده کند. بنابراین ما باید توأمان جلو برویم و از جایی آغاز کنیم و به نقطه مطلوب برسیم؛ بنابراین الزام را ایجاد کردیم و برای متقاضیان، پروانه اکچوئر رسمی صادر کردیم و به تدریج تعداد اکچوئران رسمی افزایش یافت و وقتی تعدادشان بیشتر شد باید مستقل باشند و کارمند هیچ کدام از شرکت های بیمه نباشند و قرارداد کاری با هیچ یک از شرکت های بیمه نداشته باشند؛ بنابراین باید در این مرحله به سمت تکامل هر چه بیشتر از جمله ابلاغ استانداردهای گزارشگری، ارتقای توانمندی اکچوئران رسمی و تهیه گزاراشات متقن از سوی اکچوئران رسمی که مبنای عمل شرکت و کمک حال وظایف نظارتی بیمه مرکزی باشد، حرکت کنیم.
با توجه به مطالبی که بیان کردم اکچوئران رسمی الان باید مطالبه گر باشند که اگر شرکت و بیمه مرکزی از من گزارش می خواهند، این گزارش را در کدام چارچوب استاندارد تهیه کنم؟ آیا استانداردی وجود دارد تا من در آن چارچوب گزارش کنم؟
نکته دیگر که بسیار مهم است و به نظرم می توان به عنوان پیشنهاد آن را طرح کرد اینکه بیمه مرکزی باید یک کمیته نظارت بر نرخ داشته باشد تعدادی اکچوئر را استخدام کند تا آنها در آن کمیته مشغول به کار شوند و گزارشات اکچوئران رسمی در زمینه نرخ های شرکت های بیمه به ویژه در قراردادهای بزرگ را کنترل کند.
اگر نظارت بر نرخ شرکت ها اهمیت دارد و نرخ ها باید فنی باشند و اینکه باید رقابت های ناسالم از بین بروند باید بیمه مرکزی کمیته نظارت بر نرخ داشته باشد به ویژه در قراردادهای بزرگ مثل مهندسی و باربری و … . این کمیته حتی قبل از انعقاد قرارداد، نرخ را از شرکت های بیمه بخواهد که بر اساس چه داده ای و چه مدل و چه سابقه خسارتی به این نرخ رسیده اند. اینکه با ضریب خسارت نرخ را تعیین کنیم علمی نیست؛ بنابراین این موضوع حلقه گمشده ای است که نهاد ناظر باید برای آن فکری بیندیشد.
* برای سال 1401 چه برنامه ای دارید؟
نمن الحسینی: در این مورد به عنوان واحد پذیرش اگر به نوعی تقاضایی وجود داشته باشد و متقاضیان واجد شرایط باشند و گواهی قبولی در آزمون های اکچوئری که توسط پژوهشکده برگزار می شود را ارائه کنند، انجام مصاحبه تخصصی با آنان برنامه ریزی می شود و در صورت موفقیت، پروانه فعالیت برای آنان صادر می شود؛ البته انجمن یک سری دوره های آموزشی برگزار کرده و در آینده نیز برگزار خواهد کرد که قطعاً موجب ارتقای توانمندی فعالین این حرفه خواهد شد و کسانی که پروانه فعالیت دارند یا کسانی که قصد دارند پروانه فعالیت دریافت کنند می توانند در این دوره ها شرکت کنند. در این زمینه راهکارهایی نیز به عنوان پیشنهاد در خاتمه عرض خواهم کرد.
* یکی از چالش ها این است که اکچوئرهای رسمی به عنوان یک صنف و حرفه، تشکل صنفی مستقلی ندارند به همین دلیل شما نمی دانید با چه کسی در حال صحبت هستید تعداد آنها زیاد است و نمی توان با تک تک آنها به صورت مستقیم صحبت کنید. به نظرم مهم ترین کار برای سال آینده ایجاد یک تشکل صنفی اکچوئری است. یک تشکل علمی خیلی خوب است؛ ولی باید قبول کنیم تشکل علمی به دلیل جایگاه حقوقی و میزان توان مالی، نمی تواند اقدام مؤثری انجام دهد
نمن الحسینی: درست است؛ موضوع وجود صنف و ایجاد انجمن صنفی اکچوئران جهت پیگیری منافع صنفی فعالان این حرفه، اهمیت زیادی دارد و برخی از مشکلات فعلی را رفع می کند نهاد ناظر خیلی در ایجاد این تشکل نقش ندارد. ولی اکچوئران می توانند دور هم جمع شوند و انجمن یا کانونی برای خود تشکیل دهند. یکی از موضوعات مهم در این خصوص، جایگاه این حرفه در صنعت بیمه کشور است. می توان بررسی کرد که اکچوئران در بین مشاغل موجود در دنیا از نظر میزان اثرگذاری و حقوق دریافتی در چه رتبه و جایگاهی قرار دارند. وقتی از اکچوئر می خواهید در مورد شش محور کلان اظهارنظر کند و به او 30 میلیون تومان برای یک سال پیشنهاد می کنید چه انتظاری از وی داریم؟ در حالی که یک کارشناس شرکت در ماه حدود 15 میلیون تومان و در سال حدود 200 میلیون تومان برای یک شرکت بیمه هزینه دارد با این دیدگاه نمی توان اکچوئران مناسب و توانمند را به کار گرفت.
بیمه مرکزی در سنوات قبل چند اکچوئر رسمی را جذب کرد؛ ولی یک مشکل بزرگ صنعت بیمه این است که نگاه به اکچوئر و کسی که این دانش و تخصص را دارد با کسی که دارای تحصیلات مدیریت یا اقتصاد یا حتی بیمه است تفاوتی ندارد؛ با این دیدگاه، صنعت بیمه نمی تواند اکچوئران را جذب کند. اگر شرکت بیمه اکچوئر را به عنوان کارشناسی جذب می کند که همتراز با کارشناسان سایر رشته هاست و اموری غیر مرتبط با دانش و تخصص اش به وی محول می کند، باید بداند تداوم همکاری اکچوئر با شرکت بیمه ممکن نیست.
* مسئله این است که شرکت های بیمه نمی دانند چه چیزی به دست می آورند؟ یا آنچه قرار است به دست بیاورند چه ارزشی دارد چه منفعتی به شرکت می رساند و … وقتی نمی دانند چه چیزی به دست می آورند؛ بنابراین هزینه ای را برای آن صرف نمی کنند و بیشتر به انجام وظیفه به شکل صوری بسنده می کنند.
نمن الحسینی: هم اکنون در مورد به کارگیری اکچوئر داخلی در شرکت های بیمه و ضرورت استفاده از آنان اعتقاد و باور نسبی وجود دارد و به رغم اینکه ضوابط بر وجود یک نفر به عنوان اکچوئر داخلی تأکید دارد برخی از شرکت های بیمه بیش از یک نفر و در رشته های مختلف دارای اکچوئر داخلی هستند. در مورد اکچوئر رسمی، سهامداران به عنوان مالکان شرکت حق دارند از وضعیت ریسک های مورد پذیرش، ایفای تعهدات شرکت، کفایت ذخایر، فنی بودن نرخ ها و بسیاری از موضوعات دیگر مطلع باشند؛ بنابراین در مجمع عمومی شرکت مشابه حسابرس و بازرس رسمی نسبت به انتخاب اکچوئر رسمی نیز اقدام می کنند. در حالی که بعضاً مدیران شرکت های بیمه تمایلی به افشای این اطلاعات و پاسخگو بودن در برابر مالکان شرکت ندارند.
* آقای صفری شما از گزارش های اکچوئری نام بردید که از نظر شما مردود بود کمی در این باره صحبت کنید؟
صفری: اولین گزارش اکچوئری را در حوزه زندگی دریافت کردیم؛ اما این گزارش نه از آقای دکتر پاینده و نه از خانم دکتر تیموریان بود.
ما گزارش را دریافت کردیم و گفتیم که این گزارش از نظر ما قبول نیست؛ یعنی اصلاً گزارش را تحویل نگرفتیم. امروز هم مدیر نظارت بر شرکت ها هستم و کاری با گزارش اکچوئران ندارم و نمی دانم آخرین وضعیت آنها چیست.
بیمه مرکزی کمیته ای به نام کمیته «ارزیابی عملکرد کارکنان کلیدی» داریم اگر یکی از کارکنان کلیدی که معاونان فنی شرکت های بیمه هستند یا محاسب فنی یا کسانی که مرتبط با نرخ اگر نرخ بد ارائه دهند وارد کمیته می شوند و تخلف محسوب می شود و نمره منفی به آنها تعلق می گیرد و اگر مجموع نمره های منفی آنها به منفی 30 برسد از صنعت سلب صلاحیت می شوند. بخشی از این تخلفات، تخلف از نرخ است که بدون مجوز نرخ ارائه کرده است نرخ پایین داده است و نرخ شکنی کرده است بنابراین به کمیته می آید و نمره منفی خود را دریافت می کند؛ بنابراین اداره کل ما در جریان است و کنترل و نظارت می کند؛ ولی این امر مشروط به این است که اداره کل زندگی یا غیر زندگی پرونده ای ارجاع دهد نه اینکه خود به خود نرخ کنترل کنیم. بنابراین بخش نظارت بر بیمه های زندگی و غیر زندگی این نرخ ها را کنترل می کنند.
* پس چرا این قدر دامپینگ و نرخ شکنی در بازار وجود دارد؟
صفری: من گفتم که دامپینگ هست شما مخالف آن بودید.
* من نمی گویم دامپینگ نیست شما می گویید همه شرکت های بیمه من می گویم همه این طور نیستند؛ بلکه هفتاد درصد شرکت ها این طور هستند.
صفری: اکچوئران نیز جزو کارکنان صنعت بیمه هستند.
نمن الحسینی: اینکه نرخ ها را در بخش زندگی و غیر زندگی کنترل می کنند چه نتیجه ای حاصل شده است؟
صفری: این به کمیته ما وارد نمی شود اداره کل نظارت بر بیمه های زندگی یا غیر زندگی باید آن را کنترل کند.
بنابراین نرخ ها در این دو اداره نظارت و روی آنها بحث می شود. به نظر من دو نکته کلیدی وجود دارد؛ یکی بحث دستورالعمل اکچوئری و دیگری دیتاهاست که به یکدیگر مرتبط اند.
طبق آیین نامه، بیمه مرکزی باید استانداردهایی را برای فعالیت اکچوئرها و گزارش نویسی تهیه کند. یک الی دو سال پیش این وظیفه را بر عهده اداره کل بیمه های زندگی که من نیز در این بخش حضور داشتم، گذاشتند؛ بنابراین کار را آغاز و شش استاندارد تهیه کردیم و در اختیار بیمه مرکزی قرار دادیم هر کدام از استاندارد ها با یکی از وظایف اکچوئران مرتبط بود. استانداردهای بیمه های غیر زندگی را نیز بر عهده ما در اداره کل بیمه های زندگی قرار دادند.
پس از تهیه استانداردهای زندگی و غیر زندگی از پژوهشکده و انجمن خواستیم تا نظر خود را در مورد آنها اعلام کنند و افرادی را از پژوهشکده و بیمه مرکزی و سندیکا و حتی بیرون از بیمه مرکزی و تعدادی از اکچوئران را دور هم جمع کردیم تا نظر خود را در مورد شش استاندارد ارائه کنند. در آن جلسات دو چالش بسیار مهم داشتیم؛ یکی اینکه اکچوئر در نهایت باید وضعیت شرکت از جمله وضعیت فعلی شرکت و نرخ ها و ذخایر شرکت و وضعیت ریسک را تأیید کند و گزارش او بدون مسئولیت نباشد؛ بنابراین ما تأییدیه اکچوئران را روی نرخ، سیستم ریسک، فرآیندهای شرکت خواستیم و مهم تر از همه اینها اینکه اکچوئران باید دیتای شرکت های بیمه را تأیید کنند. این بسیار مهم است؛ به تعبیر دیگر با الگوگیری از یادداشت حسابرسی خواستیم که اکچوئران نیز دیتای شرکت را تأیید کنند نه اینکه هنگام بازخواست از آنها بگویند که شرکت بیمه دیتای دروغ در اختیار من قرار داده است؛ در حالی که اکچوئر است که باید بگوید که این دیتا قابل قبول است یا قابل قبول نیست. اکچوئران زیر بار این موضوع نمی رفتند و قبول نمی کردند.
وقتی اکچوئران تصریح کنند که دیتا را قبول ندارند؛ یعنی بقیه محاسبات به درد نمی خورد و در بازخواست بیمه مرکزی نیز می گویند که فلان شرکت بیمه دیتای درستی در اختیار من قرار نداد در اینجا بیمه مرکزی و شرکت بیمه باقی می مانند و گزارش غلط به بیمه مرکزی نمی آید؛ بنابراین ما از این راه جلوی هر گزارش غلط و ایرادداری را گرفتیم.
بنابراین دو چالش مهم، یکی بحث دستورالعمل و دیگری اعتبارسنجی دیتا بود؛ یعنی ما از اکچوئران خواستیم که صحت و اعتبار دیتا را تأیید کنند.
به نکته ای اشاره کنم و آن اینکه نرخ شکنی ایراد است؛ اگر به کمیته ارزیابی عملکرد کارکنان کلیدی تخلفی مبنی بر نرخ شکنی بیاید ….. مدیرعاملی در شرکت بیمه ای به محاسب فنی یا معاونت فنی دستور می دهد که نرخ را تأیید کنند و او هم برای اینکه شغل خود را از دست ندهد و استقلال نداشته است نرخ غلط را تأیید کرده است.
* به نظرم وقتی نمره منفی تعلق می گیرد هیچ کس از این موضوع اطلاع نمی یابد تنها زمانی همه متوجه این موضوع می شوند که آن فرد حذف شود معتقدم باید در مورد کسانی که نمره منفی دریافت می کنند شفاف سازی صورت بگیرد.
صفری: این موضوع برای همه کسانی که در صنعت بیمه حضور دارند شفاف است. این کمیته که یک اثر قابل توجهی دارد نمایان می شود و خود را نشان می دهد و تا به امروز هم اگر مشکلی وجود داشته ناشی از این بوده که دو نفر اخراج نشدند تا مراقب کاری که می کنند، باشند؛ مثلاً وقتی نرخ غلط ارائه می دهند مقابل مدیرعامل خود بایستند.
امروز در یکی از شرکت های بیمه سهامدار یا بیمه گذار نرخ مشخصی را تعیین می کند و در غیر این صورت به شرکت بیمه دیگر مراجعه می کند بیمه گذار با این کار شرکت های بیمه را به جان هم می اندازد و بالاخره یکی از آنها می پذیرد. نکته آخر اینکه کار اکچوئری نه برای بیمه مرکزی و نه برای شرکت بیمه ارزش ندارد.
* آقای پاینده انجمن برای سال 1401 چه برنامه هایی دارد، آیا در تلاش هستید تا تعاملات تان را با ذی نفعان اصلی ارتقا بخشید؟
پاینده: من ادامه بحثم را با یک سؤال آغاز می کنم و آن اینکه بیمه مرکزی که خود عمل بیمه گری اتکایی انجام می دهد؛ آیا اکچوئر رسمی دارد؟ من اکچوئر بیمه های اتکایی هستم می دانم بیمه مرکزی نرخ و شرایط را به بازار اعلام می کند.
مسئله دیگر بحث انجمن حرفه ای است. اکچوئری یک علم است اکچوئران با حسابرسان رسمی متفاوت اند؛ چون در اکچوئری باید روش های جدید علمی به روز شود و اکچوئران رسمی و داخلی باید تحت آموزش های مستمر باشند و یک انجمن حرفه ای که کار علمی نمی کند، نمی تواند چنین آموزش هایی بدهد.
* ما انجمن علمی را نفی نمی کنیم تشکل صنفی مأموریت های خاص خود را دارد.
پاینده: بله تشکل صنفی در واقع از حق و حقوق اکچوئران دفاع می کند؛ ولی در فرآیند ارتقای علم اکچوئران نمی تواند کمک کند.
* به هر حال نافی نقش انجمن علمی نیست؛ ولی قبول کنیم که انجمن های علمی نه بودجه دارند و نه اعتبار اجرایی ویژه ای دارند.
پاینده: مسئله دیگر تأیید صحت داده هاست. واقعاً یکی از معضلات و مشکلات ما با شرکت های بیمه همین مسئله است؛ وقتی داده ها از شرکت بیرون می آید ممکن است مشتری ها و بیمه گذاران از دست بروند و به همین دلیل ترجیح می دهند داده را در اختیار اکچوئران رسمی قرار ندهند؛ بنابراین عملاً وقتی داده های صحیحی نداشته باشیم یا داده های یک سال را داشته باشیم، نمی توانیم ارزیابی درستی داشته باشیم. به نظرم بیمه مرکزی باید الزام قانونی کند که داده ها در اختیار اکچوئران قرار گیرد.
* دو مسئله مطرح است؛ یکی اعتماد متقابل و دیگری متن قراردادهاست؛ وقتی حسابرس می تواند اطلاعات را دریافت کند شما هم می توانید.
پاینده: شاید حسابرس نتواند از داده ها استفاده های خاصی کند. مسئله به نظر من یک چیز نشدنی است در واقع اکچوئر می تواند به شرطی که اعتماد شرکت بیمه را جلب کند. شرکت هم باید بداند؛ اگر گام اول یعنی ارائه اطلاعات را انجام ندهد عملاً اکچوئر نمی تواند کاری انجام دهد. کما اینکه اگر داده ها درست نباشد یک اکچوئر نمی تواند محاسبات درست و دقیقی داشته باشد.
در حوزه غیر زندگی هم باید به مسئله ای توجه داشته باشیم؛ اول اینکه رشته ها در این حوزه بسیار گسترده است؛ مثلاً بیمه مسئولیت در حدود 31 حوزه متفاوت صادر می شوند. حال چطور انتظار دارید یک اکچوئر این همه محاسبات را در یک فرصت بسیار کم انجام دهد. مسلماً امکان پذیر نیست. من شخصاً به صورت موردی انجام داده ام؛ مثلاً در سال گذشته پنج رشته را انتخاب کردم و انجام دادم. بنابراین نباید یک استاندارد ثابتی داشته باشیم. استانداردی که پیشنهاد می شود باید دستورالعمل های کلی داشته باشد؛ مثلاً راستی آزمایی با نمونه گیری انجام شود یا سراغ رشته هایی برویم که بیش از 5 الی 10 درصد پرتفوی شرکت را اشغال کرده اند؛ مثلاً برای یک شرکت محاسباتی انجام می دادم که بزرگ ترین پرتفوی آن مربوط به حوزه درمان بود؛ بنابراین خود را ملزم دانستم که حوزه درمان این شرکت را به صورت دقیق انجام دهم.
در مورد اینکه انجمن چه برنامه هایی دارد باید بگویم که برای انجمن دوره هایی را در چند فاز مشخص کرده ایم که به زودی اعلام می شود و این آمادگی را داریم که در فرآیند برگزاری آزمون ها به صورت مستقل وارد شویم یا با بیمه مرکزی در برگزاری آنها همکاری کنیم.
بحث مهم دیگر اینکه چه اکچوئری داخلی و چه اکچوئری رسمی و چه کسانی که در محاسبات فنی دخالت می کنند باید دانش به روزی داشته باشند آنها به آموزش های مستمر و به کمیته هایی نیاز دارند که در آنها فعالیت کنند و گزارش های حرفه ای بنویسند و بخوانند و ارزیابی کنند. یکی از اقداماتی که انجمن می تواند به بیمه مرکزی کمک کند این است که گزارش ها به انجمن ارسال شود تا آنها را توزیع کند و روی آنها گزارش بنویسد و آنها را ارزیابی و نقد کند.
* خانم تیموریان سال 1401 را چطور می بینید و به نظرتان چه اقداماتی می توان انجام داد تا نهاد اکچوئران مستقل استحکام بیشتری داشته باشد.
تیموریان: به نظرم این ماشین راه افتاده است و با استناد به صحبت آقای نمن الحسینی مبنی بر اینکه تکامل تدریجی است باید بگویم که من هم فکر می کنم به جاهای خوبی می رسیم و فکر می کنم در صورت های مالی سال 1401 شاهد این موضوع خواهیم بود.
یکی از پیشنهاداتم که فکر می کنم می تواند به این حوزه کمک کند برگرفته از صحبت های آقای صفری است که بیان کردند ما آیین نامه ای برای ارزیابی عملکرد کارکنان کلیدی داریم پیشنهادم این است که یک سیستم رتبه بندی برای اکچوئران رسمی ایجاد شود. ما شرکت های بیمه ای بزرگی مانند آسیا، البرز، ایران با پرتفوی های بالا داریم که کار آنها را باید اکچوئران بسیار توانمند یا دو اکچوئر انجام دهند؛ حال رتبه هر اکچوئر را چه کسی تعیین می کند؟ بیمه مرکزی می تواند بر اساس عملکرد اکچوئران و گزارشاتی که ارسال کرده اند آنها را رتبه بندی کنند.
* شاید موقعیت حقوقی آنها باید تغییر کند.
تیموریان: درست است. مثلاً برای شرکت های بزرگ از اکچوئران حقوقی استفاده کنند؛ اگر اکچوئران رتبه بندی شوند اکچوئران هنگام گزارش نویسی سعی می کنند هنگام گزارش نویسی دقت بیشتری می کنند. وکلا نیز مدرک معتبر دارند؛ ولی اگر در دادگاه پیروز شوند همه می دانند که اینها افراد توانمندی هستند؛ بنابراین پرونده های بیشتری می گیرند در غیر این صورت اوضاع خوبی نخواهند داشت؛ بنابراین در اکچوئران رسمی هم معتقدم باید چنین اتفاقی بیفتد. اکچوئر رسمی که کارش را درست انجام می دهد مورد تأیید نهاد ناظر است و بنابراین مورد اعتماد سهامداران و مالکان شرکت های بزرگ بیمه خواهد بود و موجب یافتن موقعیت های بهتر شغلی برای اکچوئران رسمی است.
* اگر تشکل صنفی نداشته باشید کارتان به سختی پیش می رود؛ چون یک نهاد واحدی باید باشد تا با نهاد ناظر صحبت کند.
تیموریان: تصور می کنم یکی از دلایلی که تشکل صنفی تشکیل نمی شود تعداد کم اکچوئران رسمی است. آقای نمن الحسینی اشاره کردند که فقط هشت نفر در بیمه های غیر زندگی حضور دارند. به طور کلی 20 اکچوئر داریم؛ بنابراین ایجاد تشکل صنفی الان زود است.
به این ترتیب پیشنهاد اول من این است که اکچوئران را اولویت بندی کنیم و هر اکچوئر با توجه به توانمندی اش آپشن هایی برای کار داشته باشد. این موضوع باعث می شود کار حرفه ای به بیمه مرکزی تحویل داده شود؛ از طرفی کار را در اختیار کاردان قرار می دهیم.
بحث دیگر استانداردها هستند. من هم استانداردهایی که آقای دکتر صفری تهیه کرده اند مشاهده کرده ام؛ البته از استانداردهای حوزه غیر زندگی اطلاعی ندارم. امیدوارم همه اینها عمومی شود و ما بتوانیم از آنها استفاده کنیم؛ هر چند استانداردها جای بحث بسیاری دارند و می توان هر سال آنها را بهبود بخشید.
در بحث دیتاها قبلاً تأکید بر ثبت داده های مهم و فاکتورهای مؤثر در سنهاب پیشنهاداتی را بیان کردم. مطلب دیگر اینکه در گزارش حسابرسان می آید که مسئولیت صحت دیتاها بر عهده هیئت مدیره شرکت است من بقیه موارد را بررسی کرده ام. این ویژگی در همه گزارش های حسابرسی موجود است؛ ولی استانداردی که آقای دکتر صفری و دوستان دیگر تهیه کرده اند این طور است که اکچوئر رسمی موظف است که صحت اطلاعات را تأیید کند. آقای پاینده اشاره کردند که مسئولیت اکچوئر رسمی از حسابرس بالاتر می رود؛ مثلاً وقتی شرکت بیمه به اکچوئر اعلام می کند که از بیمه مرکزی مجوز دریافت کرده ایم نباید این موضوع برای اکچوئر گواه باشد بلکه باید آن را به عنوان اسناد در اختیار داشته باشد؛ اما معتقدم از طرفی کمک و حمایت بیمه مرکزی هم باید همراه اکچوئران رسمی باشد؛ چون اگر نهاد ناظر روی این موارد تأکیدی نداشته باشد اکچوئر به تنهایی نمی تواند کاری انجام دهد.
* آقای مظلومی سال 1401 از منظر انتظاراتی که شرکت های بیمه از نهاد اکچوئری دارند را چگونه سالی می بینید؟
مظلومی: همان طور که از نام آن برمی آید اکچوئریال ساینس یک علم است و علم بسیار دشواری است و نیاز به بازآموزی دارد؛ ولی وقتی این علم را به شغل و حرفه تبدیل می کنیم نیاز به یک تشکل صنفی خواهیم داشت تا هم بتواند با بیمه مرکزی و هم شرکت های بیمه و هم سندیکای بیمه گران صحبت کند.
مثلاً امروز با خانم دکتر تیموریان و آقای دکتر پاینده صحبت کردیم و نظرات متفاوتی از آنها شنیدیم و شرکت های بیمه دقیقاً موضع مشترک آنها را نمی دانند. به نظرم نیاز است که تشکل صنفی ایجاد شود.
نکته دیگر محصولات جدید هستند؛ من به عنوان کسی که قصد دارم برای محصول جدیدم قیمت گذاری کنم صرفاً نمی توانم بر اساس دیتای شرکت خودم قیمت گذاری انجام دهم. به نظرم همه شرکت های بیمه به جز بیمه ایران همین شرایط را دارند؛ بنابراین بیمه مرکزی باید در سامانه سنهاب هم برای شرکت های بیمه و هم اکچوئران، دسترسی به دیتا را فراهم کند. منظورم از دسترسی این نیست که نام و نام خانوادگی و آدرس و کد ملی آنها را ارائه کند؛ بلکه منظورم این است که مثلاً پراید هاچ بک در سال چه تعداد حادثه دارد و چه تعداد منجر به فوت می شود و میانگین فوت هر حادثه چقدر است و چیزهایی از این قبیل.
* بیمه مرکزی باید برخی گزارش ها را منتشر کند.
مظلومی: منتشر کند یا دسترسی بدهد که تا به امروز چنین اتفاقی نیفتاده است.
در شرکت های بیمه اصطلاحاً قول می فروشیم؛ به بیمه گذار قول می دهیم که اگر خانه اش آتش گرفت خسارتش را بپردازیم؛ بنابراین در مورد آینده محتمل صحبت می کنیم که ممکن است یک رویداد و یک پیشامد نامطلوب در آن اتفاق بیفتد و از آنجایی که این اتفاق کمی دور است و اگر اتفاق هم بیفتد اثراتش دورتر است؛ چون گاهی یک الی دو سال طول می کشد تا پرونده خسارت بسته شود؛ بنابراین ما مدیران در شرکت های بیمه بعضی وقت ها بی محابا تصمیم گیری می کنیم و نتایج تصمیم گیری های بی محابا یک جایی باید مشخص شود. باید جایگاهی وجود داشته باشد تا نتایج تصمیم گیری های بی محابا را به نهاد ناظر گزارش کند و به نظرم این همان کاری است که اکچوئری ها باید انجام دهند؛ یعنی اگر شرکتی بی مهابا چنین قراردادهایی که دوستان بیان کردند بست اثر آن روی صورت های مالی همان سال و چه بسا سال های آینده دیده شود.
در دنیا یک سری مؤسسات ریتینگ هستند که شرکت های بیمه را ریت می کنند و اگر شرکت بیمه ای ریت داشته باشد به او اطلاع می دهند و یک الی دو ریت پایین می آورند؛ ولی در ایران چنین مؤسساتی وجود ندارند. یکی از مسئولیت هایی که برای اکچوئران تعریف می کنیم این است که اثرات این نوع تصمیم گیری ها را باید روی آثار مالی شرکت های بیمه شناسایی و گزارش کنند.
