آن روی سکه صندوق های بازنشستگی ورشکسته

به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت، در ذهن افکار عمومی جامعه صندوق های بازنشستگی به سان یک بانک و بنگاه اقتصادی پربازده هستند که با توجه به پول کلانی که از محل پرداختی های مردم دارند، در حوزه های مختلف سرمایه گذاری کرده اند که حضور پر حجم این صندوق ها در بورس و شرکت های بورسی تابعه آنها، این نظریه را تایید می کند.

با این همه، این صندوق ها در دولت قبل همچون بسیاری دیگر از بنگاههای سودآور اقتصادی به بیماری سوء مدیریت و اتلاف منابع کلان دچار شدند که تا مرز فروپاشی پیش رفتند به گونه ای که برای نخستین بار زنگ خطر فروریختن این سازه عظیم به گوش رسید.
تغییر دولت و بازگشت تصمیمات عقلانی بر پایه محاسبات اقتصادی در سه سال گذشته به این صندوق ها بار دیگر سبب شد تا دو نهاد بزرگ مرتبط با حوزه بازنشستگی یعنی سازمان تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی بتوانند بار دیگر به ایفای مسئولیت های خود بازگردند.
در این پیوند و برای نمایش توانمندی های این صندوق ها و نقشی که می توانند در توسعه اقتصادی کشور ایفا کنند، نخستین نمایشگاه بزرگ صندوق های بازنشستگی با شعار «صندوق بازنشستگی پیشران توسعه ملی» در هفته پایانی بهمن ماه در مصلای تهران برگزار شد.
معاونت اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار کننده این نمایشگاه بود و چهار صندوق بازنشستگی کشوری، سازمان تامین اجتماعی، صندوق بازنشستگی فولاد و صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر گوشه ای توانمندی های خود را در عرصه های مختلف اقتصادی به نمایش گذاشتند.
با توجه به اینکه صندوق های بازنشستگی در صدد هستند از محل هزینه بیمه اجتماعی، دوران فراغت از کار فعالانش را پوشش دهند، ورود منابع کلان این صندوق ها به چرخه اقتصادی کشور می تواند از دو جبهه به اقتصاد کشور کمک کند؛ نخست آنکه صندوق ها را در ارایه خدمات بهتر به خانوارهای تحت پوشش توانمند کند و دیگر اینکه به کمک عرصه تولید و اشتغال بشتابد.
بر این اساس، سود حاصل از مشارکت در طرح های اقتصادی، تضمینی برای ایفای تعهداتی که این صندوق ها نسبت به جامعه بازنشسته کشور دارند، خواهد بود.
البته موفقیت در این عرصه نیازمند مدیریت صحیح سرمایه گذاری این صندوق ها در بخش های مختلف اقتصادی و ایجاد شفافیت در عملکرد مالی آنهاست تا منجر به رشد و شکوفایی اقتصاد کشور شود. 
از این رو، علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در آئین افتتاحیه این نمایشگاه خبر از حرکت به سمت شفافیت در این صندوق ها داد و افزود: آنچه برای دولت یازدهم اهمیت داشت، خروج صندوق ها از حیاط خلوت و خروج از بنگاه داری و حرکت به سمت شفافیت مسائل مالی و اطلاعاتی در همه صندوق ها بود. 
از سوی دیگر ربیعی اعلام کرد که تنها 30 درصد از بنگاههای اقتصادی زیر مجموعه صندوق های بازنشستگی و شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی (شستا) در بورس حضور ندارند که اهمیت ویژه ای برای معرفی آن بنگاهها به بورس نیز در دو مجموعه موجود است که این نیز می تواند خبر خوشایندی برای تحلیلگران و دلسوزان اقتصاد کشور خواهد بود.
در هر حال باید پذیرفت که صندوق بازنشستگی کشوری و شستا دو نهاد مهم در بدنه اقتصاد کشور هستند که به راحتی نمی توان از کنارشان عبور کرد و با نگاهی به فعالیت های شرکت های زیر مجموعه و فهرست بنگاههای تحت مالکیت این نهاد ها متوجه سهم مهم و البته حیاتی آنها در اقتصاد کشور می شود. 
گفت و گو با برخی مدیران هلدینگ ها و شرکت هایی که در نمایشگاه بین المللی تهران حضور داشتند، روی دیگر توان راهبری این شرکت ها را در عرصه های اقتصادی به تصویر کشیده است.

هلدینگ صنایع عمومی تامین از جمله شرکت های تابعه سازمان تامین اجتماعی است که در این نمایشگاه حضور داشت؛ «سید کوروش هاشمی» عضو هیات مدیره آن، به خبرنگار ایرنا می گوید که شرکت «کشت و دامداری فکا» که زیرمجموعه این هلدینگ است، در زمینه تولید جنین در آزمایشگاه فعالیت می کند.
به گفته وی، این شرکت برای نخستین بار در ایران و خاورمیانه از سال 1392 تولید جنین در آزمایشگاه را با مقاصد افزایش تولیدات دامی آغاز کرد و تاکنون به کشورهای آذربایجان، ارمنستان و افغانستان نیز صادرات داشته و به تازگی نیز تفاهم نامه ای با عراق برای صادرات 2 ساله به ارزش ریالی 500 هزار دلار امضا کرده است.
به گفته عضو هیات مدیره شرکت کشت و دامداری فکا، تکنولوژی این دانش بومی بوده و در زمینه تولید این جنین های فریز شده این شرکت مناسباتی با دانشگاه تهران و دانشگاه اصفهان داشته است. 
هاشمی افزود: اکنون تولید شیر و گوشت ارزآوری زیادی برای کشور ندارد اما صادرات اسپرم و جنین سود آور بوده و تولید جنین فریز شده حدود 2 میلیون دلار ارزآوری برای کشور دارد.
وی با اشاره به اینکه نخستین بار است که جنین فریز شده به صورت IVF در کشور تولید می شود، توضیح داد: از مزایای این اقدام استفاده مکرر از ظرفیت ژنتیکی دام های ماده، کاهش فاصل بین نسل ها به منظور بهبود روند اصلاح نژاد، استفاده بهینه از دام های ماده و کم توان به عنوان دام گیرنده و مزیت رقابتی جنین های تولیدی از نظر قیمت تمام شده در مقایسه با اسپرم های ممتاز و جنین های وارداتی است. 
سعید صالحی مدیرعامل شرکت کشت و دام گلدشت نمونه اصفهان که از شرکت های زیر مجموعه هلدینگ صنایع عمومی تامین به شمار می رود نیز درباره فعالیت های این شرکت می گوید که با 6 هزار راس گاو روزانه 100 تن شیر تولید می کند و در جهت هم افزایی و حفظ بازار، شیر اولیه برای تولید مواد لبنی از دامداری شرکت تهیه می شود. 
صالحی درباره محصولات تولیدی این شرکت، گفت: شرکت کشت و دام گلدشت اصفهان در مرحله نخست شیر، ماست، دوغ و پنیر تولید می کند و در نظر دارد در آینده به خواست مشتریان توجه کند برای نمونه شیر غنی شده از کلسیم برای سالمندان و یا شیرهایی برای جلوگیری از پوسیدگی دندان دانش آموزان تولید کند. 
مدیرعامل شرکت کشت و دام گلدشت اصفهان بیان کرد: این شرکت جزء 10 شرکت برتر سازمان تامین اجتماعی است که در سال 1379 در اصفهان تاسیس شد و اکنون با 150 پرسنل به صورت مستقیم و هزار نفر به صورت بالادستی و غیرمستقیم در این شرکت فعالیت می کنند.
صالحی می گوید که محصولات این شرکت در دیگر شرکت های زیرمجموعه سازمان تامین اجتماعی همچون بیمارستان ها، هتل ها، کشتیرانی و صنایع هلدینگ صنایع سیمان مورد استفاده قرار می گیرد. 

«علی مصدق» مدیرفروش شرکت داروسازی رازک که در این نمایشگاه حضور داشت به خبرنگار ایرنا می گوید: اگرچه کشور از در حوزه دارویی تحریم نبود اما چون در مراودات بانکی با محدودیت هایی مواجه بودیم به ناچار از کانال غیرمستقیم مواد اولیه دارو را وارد می کردیم.
وی کیفیت داروهای وارداتی در زمان تحریم ها را مطلوب ندانست و گفت: این کار هزینه های زیادی را به بیماران و بیمه شدگان تحمیل می کرد که بسیاری از این مشکلات پس از برجام برطرف شد.
مصدق درباره گام های شرکت های داروسازی برای تولید محصولات با کیفیت ایرانی اظهار داشت: در راستای تحقق سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی حمایت از تولیدات محصولات باکیفیت ایرانی بسیاری از داروهای گیاهی و مکمل های گرانقیمت که از کشورهای فرانسه و آلمان وارد می شد، در سه سال گذشته با همان کیفیت و تحت لیسانس بین المللی در این شرکت فرموله و تولید می شود که مانع از خروج حداقل 2 میلیون دلار ارز شده است.
مصدق با بیان اینکه شرکت داروسازی رازک 2 درصد سهم بازار دارویی را پوشش می دهد، اظهار داشت: این شرکت سال 1343 توسط کمپانی فایزر اینترنشنال آمریکا بنیان نهاده شد و بعد از انقلاب به رازک تغییر نام داد و به مالکیت سازمان تامین اجتماعی درآمد و امروز در تولید داروهای دامی و انسانی فعال است.
وی از مسئولان خواست برای حمایت بیشتر از تولید، از ورود داروهایی که مشابه آن در داخل تولید می شود، جلوگیری کنند.
مصدق ادامه داد: از آنجا که تجویز دارو خط آخر چرخه درمان است و تمام مسائل تشخیصی، ویزیت و بیمارستان ها به دارو ختم می شود و دارو باید از کیفیت لازم را داشته باشد، باید بیمه ها پوشش بهتری برای هزینه های داروهای گران بیماران ارائه کنند.

سودآوری صنعت گردشگری از چشم صندوق های بازنشستگی مخفی نمانده و با توجه رونق این بخش در دوران پسابرجام، شاهد ورود سرمایه گذاران به بخش های مختلف این صنعت اعم از حمل و نقل و اقامت هستیم.
شرکت خدمات مسافرتی هگتا از شرکت های وابسته به تامین اجتماعی و تحت پوشش هگتا (هلدینگ گردشگری تامین اجتماعی) است که در حوزه حمل و نقل و اقامت فعال شده و در سه سال گذشته توانسته گردشگرانی از کشورهای ایتالیا، اسپانیا، آلمان، اتریش و کشورهای عربی و امارات متحده عربی را جذب کند.
این شرکت اکنون پروژه «100 هتل 100 کسب و کار» را آغاز کرده است که در صورت اجرا، یکصد هتل در سراسر کشور ساخته و به دنبال آن صدها نفر مشغول به کار می شوند.
طبق برنامه قرار است ساخت این هتل ها از سال آینده و با در نظر گرفتن توان مالی اقشار جامعه برای استفاده از این اقامتگاهها آغاز می شود.

گفت و گو با غرفه داران و شرکت کنندگان در نمایشگاه «صندوق های بازنشستگی پیشران توسعه ملی» تنها گوشه ای از فعالیت های این صندوق ها و شرکت های تابعه آنان را نشان داد.
امروز این صندوق ها در طرح های بزرگ فولادی، کشتی سازی، فناوری اطلاعات، تجارت و امور مالی ورود کرده اند و در شاخه های مختلف اقتصادی می توان ردپایی از آنها یافت.
سهم فعالیت‌ شرکت های تحت پوشش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از کل فعالیت‌های اقتصادی کشور قابل توجه است زیرا 16.5 درصد سیمان، 33 درصد فولاد، 21 درصد سنگ آهن، 40 درصد دارویی، حدود 10 درصد پتروشیمی و 17 درصد خودرویی را در اختیار دارند.
آنگونه که «حجت میرزایی» معاون اقتصادی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی می گوید، در مجموع 208 هزار نفر به‌ طور مستقیم یا در شرکت های تابعه صندوق‌های بازنشستگی مشغول فعالیت هستند.
امروز سرمایه شرکت های مدیریتی تحت پوشش صندوق های بازنشستگی در دولت تدبیر و امید از 200 هزار میلیارد ریال در ابتدای دولت به 350 هزار میلیارد ریال افزایش یافته است.
با وجود این فعالیت ها و توانمندی ها، تغییرات نسلی، خطری است که در کمین آینده این صندوق ها نشسته است؛ ورود جمعیت جوان و شاغل کشور به دوره سالمندی و سپس بازنشستگی در دو دهه آینده، هوشمندی بیش از پیش و سرمایه گذاری هرچه بهتر صندوق های بازنشستگی را طلب می کند تا بتوانند از عهده پرداخت هزینه های خود بر آیند.