اکنون در تازه ترین اقدام، دولت برنامه خود برای واردات آن را افزایش داده و بر اساس مصوبه هیئت وزیران میزان واردات مرغ با ارز ترجیحی از 50 هزار تن به 120 هزار تن افزایش یافته است.
این در حالی است که کشور با محدودیت منابع ارزی مواجه است و ترخیص بسیاری از مواد اولیه تولید از جمله نهاده های دامی در ماه های اخیر به دلیل عدم تأمین ارز، قطره چکانی بوده و نگرانی های زیادی را ایجاد کرده است.
دولت اگر ارز دارد، کالاهای اساسی را ترخیص کند!
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان اگر دولت به موقع تدابیر لازم را برای کنترل بازار کالاهای اساسی اتخاذ کند، کشور دچار چنین چالش هایی نخواهد شد. در همین زمینه ارسلان قاسمی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون در گفتگو با خبرنگار مهر با انتقاد شدید از سیاست های دولت در بحث تولید و تأمین مرغ اضافه کرد: سال گذشته ما شاهد بودیم که قیمت مصوب مرغ حدود 4 هزار تومان از نرخ تمام شده تولید آن کمتر بود و همان موقع می شد حدس زد که چه اتفاقاتی در بازار رخ خواهد داد.
وی تاکید کرد: اگر همین میزان ارزی را که الان می خواهند صرف واردات مرغ کنند را در زمان درست، صرف تولید می کردند و از قیمت گذاری دستوری دست برمی داشتند، بازار مرغ این اندازه نابسامان نمی شد.
قاسمی با اشاره به اینکه نیاز کشور به مرغ بین 1.8 تا 1.9 میلیون تن است، گفت: ظرفیت تولید مرغ در واحدهای تولیدی کشور بیش از 2.3 میلیون تن است و این یعنی ما به راحتی می توانیم صادرکننده مرغ باشیم.
بر اساس این گزارش، کشور در حالی واردکننده مرغ شده که از اواخر سال 98، فعالان صنعت مرغداری درباره روند شرایط هشدار داده و خواستار کنترل آن شده بودند اما بی توجهی به این هشدارها و نادیده گرفتن بخش خصوصی در کنار ارائه آماری که بعدها مشخص شد، چندان هم درست نبوده منجر به از دست رفتن ظرفیت های تولید شد.
(15 دی 1398) آغاز بحران در بازار نهاده های دامی و نقطه آغاز جهش قیمت مرغ
نقطه آغاز جهش قیمت مرغ را می توان زمستان سال گذشته دانست؛ زمانی که زمزمه ها درباره افزایش قیمت نهاده های دامی تازه آغاز شده بود. 15 دی ماه 98 بود که تولیدکنندگان از افزایشی شدن قیمت نهاده های دامی خبر داده و می گفتند قیمت مرغ تحت تأثیر افزایش قیمت نهاده، افزایش یافته است. در آن زمان قیمت مرغ بین 12 هزار و 500 تا 13 هزار و 500 تومان بود.
زمزمه کمبود و گرانی نهاده های دامی به تدریج به صدای بلند اعتراض گونه تولیدکنندگان تبدیل شد و در سایه بی توجهی، بی عملی و سوءمدیریت مسئولان نه فقط بسیاری از واحدهای مرغداری تولید خود را متوقف کردند بلکه اختلال در تولید به جایی رسید که تولیدکنندگان پیش بینی کردند جریان تأمین نیاز داخلی با مشکل جدی مواجه و قیمت ها رشد لجام گسیخته ای پیدا کند. اما تجربه ثابت کرده که مسئولان گوش شنوا ندارند و تا زمانی که شرایط بحرانی نشود اقدام مؤثری انجام نمی دهند. این شرایط منجر به کمبود و گرانی شدید مرغ در بازار و ایجاد صف های طولانی مرغ شد و دولت با تشکیل قرارگاه ساماندهی مرغ توانست بازار را اندکی به تعادل نزدیک کند، تعادلی که خیلی زود از دست رفت.
فروردین ماه؛ هشدار مرغداران درباره وضعیت جوجه یک روزه
همچنین در تاریخ 28 فروردین ماه 1400 بود که کانون سراسری مرغداران گوشتی در نامه ای به وزارت خانه های جهاد کشاورزی و صمت با اشاره به شکل گیری بازار سیاه جوجه گوشتی، اعلام کرد: اگر قیمت جوجه یک روزه تا هفته آینده به قیمت مصوب نرسد، این تشکل صنفی مسئولیتی درباره کاهش تولید مرغ ندارد. (جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید)
در این نامه عنوان شده بود: قیمت جوجه یک روزه از حد اعتدال گذشته و فشار مرغداران در رابطه با برگزاری تجمع اعتراضی نسبت به این مسئله بیش از پیش بر کانون انجمن های صنفی مرغداران بیشتر شده است لذا تقاضا می شود که هر چه سریع تر نسبت به کنترل قیمت جوجه یک روزه اعمال نظارت شود.
اردیبهشت ماه؛ انتقاد مرغداران از عدم کنترل قیمت مؤلفه های تولید و سرکوب نرخ مرغ
13 اردیبهشت 1400 نیز مرغداران در نامه ای به کاظم خاوازی، وزیر جهاد کشاورزی خواستار کنترل قیمت مؤلفه های تولید شدند.
کانون سراسری مرغداران گوشتی کشور در این نامه ضمن انتقاد از دخالت دولت در بازار مرغ و سرکوب قیمتی این کالا، خواستار کنترل قیمت مؤلفه های تولید مرغ شد و تاکید کرد که اعلام آمار ساختگی و ادعاهای غیر واقعی در خوب نشان دادن شرایط و عملکرد دولت، واقعیت را تغییر نمی دهد.
در این نامه همچنین آمده بود: همانگونه که مستحضر هستید از تصویب قیمت 14400 تومانی برای هر قطعه مرغ در مهرماه تا اصلاح قیمت در فروردین ماه بسیاری از مؤلفه های تولید از جمله نهاده ها، کرایه حمل، دستمزدها، واکسن و دارو و … افزایش قیمت داشته و این تأخیر در اصلاح قیمت، مرغداران را متحمل ضرر و زیان نموده است. (جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید)
همچنین در تاریخ 16 اردیبهشت 1400، حبیب اسداله نژاد، نایب رئیس کانون سراسری مرغداران گوشتی با بیان اینکه افزایش قیمت مؤلفه های تولید، بازار مرغ را بی ثبات می کند، گفت: بعد از اینکه دولت با تأخیر چندماهه، یازدهم فروردین ماه با اصلاح قیمت، نرخ هر کیلوگرم مرغ زنده را 17 هزار و 100 تومان و مرغ گرم را 24 هزار و 900 تومان اعلام کرد انتظار این بود که قیمت مؤلفه های تولید افزایش نیابد، اما این انتظار برآورده نشد.
وی ادامه داد: بر این اساس حتی یک ماه قیمت مؤلفه های تولید مرغ ثابت نماند و شاهد این هستیم که قیمت ذرت افزایش 14 درصدی داشته است و قیمت سویا از 3 هزار و 200 به 3 هزار و 400 رسیده، همچنین هزینه های حمل و نقل 30 درصد افزایش یافته است، ضمن اینکه جوجه یک روزه که قیمت مصوب آن 4 هزار و 200 تومان است در حال حاضر به 7 هزار و 500 تومان رسیده و زمزمه هایی مبنی بر افزایش قیمت مصوب جوجه یک روزه نیز از طرف ستاد تنظیم بازار مطرح است. (جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید)
افزایش قیمت مصوب نهاده های دامی
اوایل اردیبهشت ماه نرخ مصوب نهاده های دامی افزایش یافت و قیمت هر کیلوگرم کنجاله سویا 3400 تومان، جو 1,800 تومان و ذرت نیز 1,900 تومان تعیین شد. بر این اساس قیمت هر کیلوگرم ذرت نسبت به سال 99؛ 11.7 درصد، سویا 6 درصد، کرایه حمل 35 درصد، دستمزدها 42 درصد و ریز مغذی ها 26 درصد رشد کرد.
به گفته فعالان صنعت دام و طیور به دنبال افزایش نرخ مصوب نهاده های دامی، متوسط افزایش قیمت خوراک مرغ گوشتی نسبت به قیمت مصوب سال 99 باید حدود 26 درصد و متوسط افزایش قیمت خوراک مرغ تخم گذار نسبت به مصوب سال 99 حدود 25 درصد باشد و افزایش قیمت محصولات پروتئینی همچون شیر، گوشت مرغ و تخم مرغ نیز امری بدیهی خواهد بود.
13 میلیون قطعه کسری در میزان جوجه ریزی!
با این حال نه تنها مسئولان نسبت به افزایش نرخ مصوب نهاده های دامی و بازنگری در قیمت مصوب مرغ، واکنشی نداشتند بلکه بازار جوجه یک روزه نیز همچنان ملتهب به کار خود ادامه داد تا جایی که قیمت جوجه یک روزه از 8500 تومان نیز گذشت و هم اکنون شاهد آن هستیم که کاهش تولید جوجه در فروردین و اردیبهشت ماه، بازار مرغ را نیز دچار التهاب کرده است، در همین زمینه حبیب اسدالله نژاد، نایب رئیس کانون سراسری مرغداران گوشتی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه حجم نهایی جوجه ریزی در اردیبهشت ماه به 112 میلیون قطعه رسیده است، گفت: بنابراین با حدود 13 میلیون کسری در این زمینه مواجه هستیم.
به گفته وی، حجم نرمال جوجه ریزی برای تأمین مرغ مورد نیاز کشور با عنایت به شرایط فصلی و تلفات و کاهش وزن گیری ناشی از گرمای هوا در ماه چیزی حدود 125 میلیون قطعه است.
روند ملتهب بازار در خرداد ماه نیز ادامه دارد
اسدالله نژاد در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه در فروردین ماه نیز 113 میلیون قطعه جوجه ریزی انجام شده بود، افزود: افزایش قیمت مرغ به بیش از 30 هزار تومان که در حال حاضر شاهد آن هستیم، به دلیل کاهش جوجه ریزی در فروردین ماه و نبود نظارت بر توزیع مرغ و عرضه نامناسب در شبکه توزیع بوده و آثار کاهشی که در اردیبهشت ماه اتفاق افتاده، اواسط خرداد در بازار نمایان می شود.
این فعال بخش خصوصی ادامه چنین روندی را خطرناک خواند و خواستار تأمین جوجه مورد نیاز مرغداران به نرخ مصوب شد و تاکید کرد که با شعار مشکلات بازار مرغ حل نمی شود و باید در عمل قیمت مؤلفه ها را کاهش داد.
علاوه بر این مسائل، روند واردات نهاده های دامی در سال جاری نیز تعریفی ندارد و آن طور که گفته می شود دولت در زمینه واردات نهاده ها نیز همان روندی را پیش گرفته که سال گذشته انجام داد. (جزئیات بیشتر را اینجا بخوانید)
نکته قابل توجه در این میان، بی توجهی مسئولان به وضعیت تولید داخل، بحث اشتغال زایی و حفظ منابع ارزی کشور است و به نظر می رسد هشدارها و مباحث کارشناسی که مطرح می شود به هیچ عنوان برای آنان قابل اهمیت نیست و همواره تنها اقدام محکمی که از مسئولان در زمینه تنظیم بازار شاهد هستیم ممنوعیت ناگهانی صادرات یا واردات کالا به کشور است که این اقدامات نیز معمولاً راه به جایی نمی برد و علاوه بر اینکه تولیدکننده نابود می شود مصرف کننده نیز زیان بزرگی می کند.
