اقتصاد مقاومتی؛ ظرفیت سازی و حرکت در مسیر نهادینه شدن

به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت، نخستین سخنران این همایش موسی نجفی رییس پژوهشکده فرهنگ، انقلاب و تمدن اسلامی و رییس همایش بود. 

وی با اشاره به برخی برداشت های غلط از اقتصاد مقاومتی گفت: اقتصاد مقاومتی برخلاف نظر برخی، محدودیت سازی نیست بلکه یک ظرفیت سازی است و می تواند ظرفیت های زیادی را برای ما آزاد کند که آزادی معنوی مهمترین ظرفیت آن است.
نجفی با بیان اینکه مسئله اقتصاد مقاومتی یک ضرورت است گفت: در شرایط کنونی متاسفانه دو آسیب مهم اقتصاد مقاومتی را به شدت تهدید می کند. یکی از این آسیب ها چشم انداز چپ، سوسیالیستی و حالت ریاضتی و دیگری چشم انداز لیبرال است.
رییس همایش ملی اقتصاد مقاومتی، پیوند فرهنگ، سیاست و اقتصاد یادآور شد: اقتصاد مقاومتی که ریشه در فرهنگ اسلامی دارد با بیانیه های رسمی و شعار محقق نمی شود. اقتصاد مقاومتی را تنها نمی توان در زمان حال تعریف کرد بلکه این شیوه از اقتصاد ما را وارد ماجرای بزرگ تری که ماجرای دیروز، امروز و فردا است، می کند. 
وی در پایان با اشاره به راهکارهای نهادینه شدن اقتصاد مقاومتی در جامعه گفت: اگر بخواهیم اندیشه اقتصاد مقاومتی را وارد زندگی روزمره کنیم باید سه مقوله فرهنگ سازی، مقدس سازی و هنر را در دستور کار قرار دهیم. 

 قرآنی شدن هویت شرط لازم اقتصاد مقاومتی 
«عادل پیغامی» عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع) دومین سخنران این همایش بود. و با مطرح کردن مسئله هویت و نقش آن در تحقق اقتصاد مقاومتی گفت: در اقتصاد اسلامی آنچه اهمیت ویژه ای دارد هویت است . در این زمینه باید بگوییم در عرصه اقتصادی ما هویت مشخصی نداریم و در چنین شرایطی تحقق اقتصاد مقاومتی با چالش فراوانی مواجه است.
پیغامی اظهار کرد: هسته اقتصاد مقاومتی چیزی فراتر از هویت ما نیست اما زمانی که از مقوله ای مانند مصرف در دانشگاه های کشور سخن به میان می آید، نمی توانیم معنای درستی برای آن تبیین کنیم. این امر موجب شکنندگی و آسیب پذیری اقتصاد مقاومتی می شود.
وی با تشریح مثالی از حوزه آبخیزداری کشور گفت: در حوزه آبخیزداری، پدران ما برای سالیان طولانی، در این کشور بی آب، با قنات زندگی می کردند، اما نسل کنونی کشور حتی از لایروبی آن هم عاجز هستند و دانش آن برای ایرانی ها تا حدودی مغفول مانده است. 
عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع) ادامه داد: نشانه های فراوانی در حوزه شهرسازی، کشاورزی و سبک زندگی از بی هویت دانش اقتصادی در ایران وجود دارد. البته این بی هویتی تنها در بخش های کلان نیست بلکه به الگوی مصرف در خانواده های ایرانی نیز منتقل شده ، زیرا الگوی مصرف ما با الگوی مصرف پدران و پدربزرگ های ارتباط تاریخی ندارد.

تدبیر رهبری تحریم را به فرصت تبدیل کرد
دیگر سخنران این همایش «مسعود درخشان» استاد دانشگاه امام صادق(ع) بود که نقش دولت ها را در تحقق اقتصاد مقاومتی مورد بررسی قرار داد. 
وی با بیان اینکه یکی از اهداف نظام استکباری اختلال در بخش اقتصادی کشور و نابودی آن است، گفت: زمانی که دشمن در عرصه های سیاسی و نظامی از نابودی نظام ناامید شد بخش اقتصادی کشور را هدف قرار داد تا از طریق اختلال در نظام اقتصادی اهداف خود در حوزه‌های سیاسی را به دست آورد.
وی با اشاره به هوشیاری مقام معظم رهبری در مقابل توطئه های دشمن گفت: رهبر معظم انقلاب با طرح اقتصادی مقاومتی، نه تنها نیرنگ دشمن را خنثی کرد بلکه بسیاری از تحریم های غربی را به فرصت تبدیل کردند. 
استاد دانشگاه امام صادق(ع) با بیان مشکلات پیش روی اقتصاد مقاومتی گفت: متأسفانه دولتمردان دستگاه های اجرایی و دستگاه های برنامه‌ریزی ظرفیت‌های لازم را برای اجرای رهنمودهای رهبری دارا نیستند. 
درخشان با نقد قراردادهای خارجی دولت در سه سال اخیر گفت: کلید حل اکثر مشکلات و تنگناهای اقتصادی در دست دولت‌هاست اما به نظر می‌رسد در بسیاری از موارد این کلید را به‌عکس چرخانده‌اند به‌نحوی که منجر به تشدید موانع و تنگناهای قبلی شده است.
وی گفت برای پیاده سازی درست سیاست های اقتصاد مقاومتی باید افرادی در راس قدرت قرار گیرند که به ظرفیت‌های داخلی تکیه کرده، محرومیت‌زدایی را راه و رسم زندگی خود قرار داده، شجاعانه مقابل نظام سلطه ایستاده و از ظرفیت‌های نظام اسلامی به‌صراحت دفاع کنند.

 اقتصاد مقاومتی بدون پرسشگری معنا ندارد
در ادامه این همایش «قاسم پورحسن»، استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی به تبیین سیاست های اقتصاد مقاومتی پرداخت و گفت: وقتی از اقتصاد مقاومتی صحبت می‌کنیم برخی تلقی قطع رابطه با دنیا را می کنند اما باید بگویم در اقتصاد مقاومتی قطع رابطه با دنیا در دستور کار نیست بلکه خط بطلان بر این نظریه است که کشور راهی جز پیروی از سیاست های غربی ندارد. باید بگویم اقتصاد مقاومتی به معنای کناره گیری از سیستم غربی نیست ولی پیام اصلی این شیوه از اقتصاد این است سیستم غربی برای نظام های اقتصادی ناکارآمد است و ما درصدد برطرف کردن کاستی های آن هستیم. 
پورحسن با بیان اینکه اقتصاد مقاومتی تنها جنبه اقتصادی نیست، گفت: این شیوه از اقتصاد یک بنیان است که از راه تفکر به دست می آید وقتی از اقتصاد مقاومتی سخن به میان می آید باید پرسشگری در جامعه نهادینه شود زیرا جامعه بدون پرسشگر جامعه ای زنده نیست.
استاد فلسفه دانشگاه علامه افزود: هیچ کشور اسلامی آگاهی پیدا نکرده که در ذیل فرهنگ غربی زندگی می‌کند. ما در ایران این را فهمیده‌ایم اما التفات جدی به آن نداریم.

 نفی نگاه یک سویه به اقتصاد مقاومتی 
یکی دیگر از سخنرانان این همایش «موسی حقانی»، دبیرعلمی همایش بود. وی با بیان اینکه نگاه یک سویه به اقتصاد مقاومتی درست نیست ، گفت: اقتصاد مقاومتی، موضوعی صرفا اقتصادی نیست و شاید نقطه ضعف اجرای اقتصاد مقاومتی در ایران این باشد که آن را صرفا اقتصادی بدانیم اما هدف ما این بود که نشان دهیم اگر در رابطه با اقتصاد مقاومتی، فرهنگ سازی صورت نگیرد، این مساله در حد شعار و برگزاری چند همایش باقی می ماند.
وی گفت: هر چند که اقتصاد مقاومتی در چند سال گذشته توسط مقام معظم رهبری مطرح شد اما باید بگویم این شیوه از اقتصاد تقاضای200 ساله ایرانی ها بوده، زیرا نخستین برخورد های جامعه سنتی ما با مدرنیته غربی، این سوال را در ذهن بسیاری از مردم ایجاد کرد که چگونه باید با مدرنیته برخورد کنیم.
حقانی در ادامه با اشاره به نقشه های استعمارگران در یک سده گذشته گفت: شاید اغراق آمیز نباشد اگر بگوییم ایران یکی از معدود کشورهایی بود که غربی‌ها علاوه بر استعمار، در پی نابودی آن هم بودند و این نابودی از راه های نفوذ اقتصادی باید محقق می شد.
وی با یادآوری نقش مراجع تقلید در مبارزه با نفوذ اقتصادی غرب اظهار کرد: مرحوم میرزای شیرازی و شاگردان ایشان همانند میرزا حسن آشتیانی و شیخ فضل الله نوری، نمونه بارزی از این مقاومت محسوب می شود و گاه این تلاش آنان به قاجارها کمک می‌کرد که بتوانند در مقابل روس و انگلیس مقاومت کنند.

 اقتصاد مقاومتی با اراده و پشتکار محقق می شود
«بهجت قاسمی» همسر شهید «مجید شهریاری» (از شهدای هسته ای) آخرین سخنران همایش بود. و پس از رونمایی چند دستاورد محققان وطنی گفت: اقتصاد مقاومتی تکیه بر دانش و فن آوری جوانان ایرانی است و هر کسی به اندازه توان خود می تواند سهمی در تحقق آن داشته باشد.
وی با اشاره به تلاش های شهید شهریاری در عرصه هسته ای گفت: زمانی که ایران از سوی کشور های غربی به شدت تحریم شده بود و اجازه خرید هیچ گونه وسیله ای برای پیشرفت دانش هسته ای خود نداشت، شهید شهریاری با تکیه بر توانمندی های خود و دیگران همکارانش توانست سطح غنی سازی در ایران را به 20 درصد برساند. نتیجه این تلاش به برگ برنده ای برای تیم مذاکره کننده هسته ای کشور تبدیل شد.
قاسمی در پایان گفت: اگر شهید شهریاری اقتصاد مقاومتی را با تکیه بر توانایی بومی در بخش هسته ای توانست معنا کند چرا دیگران نتوانند. اقتصاد مقاومتی در تمامی مشاغل کشور به اراده و پشتکار نیاز دارد. دانشجویان و جوانان ما می توانند در عرصه های کوناگون خودکفایی ایجاد کنند.

منبع:ایرنا