از شرق آسیا تا قلب اروپا؛ جا برای بشکه‌های نفت ایران باز شد

به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت، بر اساس این قانون نانوشته در روزهای نخست آغاز به کار فعالیت دولت تدبیر و امید و درست در روزهایی که گفت‎وگوهای فشرده دستگاه دیپلماسی کشور برای باز کردن گره کور تحریم‎ها با سران کشورهای عضو گروه 5+1 آغاز شده بود، بیژن زنگنه، وزیر نفت در حاشیه نشست سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) خطاب به کشورهای عضو این سازمان تاکید کرد: «جا باید برای بشکه‌های نفت ایران باز شود حتی اگر قیمت نفت به بشکه ای 20 دلار برسد». بیش از سه سال از این اظهار نظر می گذرد و در طول این مدت نه تنها جا برای بشکه‎های نفت ایران در بازارهای آسیایی و اروپایی باز شده است که مسئولان وزارت نفت تصمیم دارند با امضای نزدیک به 130 میلیارد دلار قرارداد جدید، ظرفیت تولید نفت خام ایران را در قالب اجرای برنامه ششم توسعه به بیش از چهار میلیون و 700 هزار بشکه در روز افزایش دهند. در راستای این سیاست کلان تاکنون تفاهم‎نامه‎هایی با شرکت‌های بزرگ بین‌المللی  همچون  شرکت انگلیسی-هلندی شل، توتال فرانسه، گازپروم نفت روسیه، لوک اویل، تات نفت، زاروبژنفت، روسنفت روسیه، پتروناس مالزی، پرتامینا اندونزی، شرکت ملی نفت تایلند، وینترزهل آلمان، او ام وی اتریش، اینپکس ژاپن، دی ان وی نروژ و چند شرکت دیگر آسیایی و اروپایی در صنعت نفت امضا شده است. اما در کنار برنامه های گسترده ای که به منظور افزایش ظرفیت تولید نفت خام و میعانات گازی کشور تدوین شده است در طول سه سال گذشته ایران یک برنده تمام عیار در حوزه افزایش تولید و صادرات نفت بوده به طوری که درطول دو سال گذشته تاکنون حجم صادرات روزانه نفت ایران بیش از 850 هزار بشکه افزایش یافته که بالاترین نرخ رشد صادرات نفت در میان کل کشورهای عضو اوپک بوده است.

ایران رکورددار فروش نفت در بزرگترین بازار جهان

مدیریت امور اوپک و ارتباط با مجامع انرژی وزارت نفت ایران با انتشار گزارشی درباره وضع صادرات نفت ایران به چین، اعلام کرده است: با فروش روزانه 777 هزار بشکه نفت خام سبک و سنگین ایران به چین در اکتبر سال 2016 میلادی، صادرات نفت ایران به بزرگترین بازار نفت جهان افزایش حدود دو برابری در مقایسه با مدت مشابه پارسال داشته است.

بر این اساس، حجم فروش نفت ایران اکتبر امسال با افزایشی حدود 437 هزار بشکه‌ای به 777 هزار بشکه در روز رسیده و ایران پس از روسیه، عربستان و عراق با در اختیار گرفتن حدود 10 درصد بازار نفت چین، به چهارمین تامین کننده نفت این کشور بزرگ آسیایی تبدیل شده است. نکته قابل توجه درباره حجم صادرات نفت ایران به چین آن است که در طول یک‎ سال گذشته تاکنون، ایران با ثبت افزایش 437 هزار بشکه‌ای در عمل بیشترین مقدار فروش نفت به چین در میان کل کشورهای رقیب همچون عربستان، روسیه و عراق را داشته است. در شرایط کنونی، روسیه بزرگترین صادرکننده نفت به چین بوده؛ به طوری‌که اکتبر امسال، حجم فروش نفت این کشور به چین با افزایش حدود 314 هزار بشکه‌ای، به حدود یک میلیون و 121 هزار بشکه در روز رسیده است. همزمان با افزایش صادرات نفت ایران و روسیه به چینی‌ها؛ اما فروش نفت عربستان در بزرگترین بازار نفت جهان اکتبر امسال در مقایسه با مدت مشابه پارسال کاهشی حدود سه هزار بشکه‌ای داشته و به حدود 940 هزار بشکه در روز رسیده است.

عراق به عنوان سومین تامین‌کننده نفت چین پس از روسیه و عربستان هم، روزهای پر فروغی برای تصاحب بازار نفت چین داشته؛ به طوری‌که حجم فروش نفت عراقی‌ها به چین، اکتبر امسال با افزایش 331 هزار بشکه‌ای بالاترین میزان افزایش فروش نفت پس از ایران را به خود اختصاص داده است. هم اکنون عراق با صادرات روزانه 879 هزار بشکه‌ای نفت به چین، سومین تامین کننده نفت این کشور آسیایی است.

پس از این چهار کشور، آنگولا و عمان به ترتیب با صادرات 580 هزار و 530 هزار بشکه نفت خام به چین به ترتیب پنجمین و ششمین صادرکننده بزرگ نفت به چین بوده؛ اما حجم صادرات نفت این دو کشور اکتبر امسال در مقایسه با پارسال به ترتیب با کاهشی روزانه حدود 280 و 142 هزار بشکه‌ای همراه بوده است.

ونزوئلا هم به عنوان یکی دیگر از کشورهای عضو اوپک فعال در بازار نفت چین، هر چند هم اکنون حدود 254 هزار بشکه نفت به چین صادر می‌کند؛ اما حجم صادرات نفت این کشور در مقایسه با پارسال کاهشی حدود 93 هزار بشکه در روز را تجربه می‌کند. در مجموع هم اکنون روسیه حدود 16 درصد، عربستان سعودی 14 درصد، عراق 10.1 درصد، ایران 9.9 درصد، آنگولا 8.5 درصد، عمان 7.7 درصد و ونزوئلا حدود 3.7 درصد از بازار نفت چین را در اختیار دارند.

جهش 2 برابری صادرات نفت در سرزمین آفتاب تابان

همزمان با ثبت بالاترین نرخ فروش نفت ایران به پالایشگران چینی، مدیریت امور اوپک و ارتباط با مجامع انرژی ایران، با انتشار گزارشی اعلام کرده است: در ماه اکتبر سال 2016 میلادی، حجم واردات نفت خام ژاپن با ثبت کاهشی 67 هزار بشکه‌ای معادل دو درصد،  به حدود سه میلیون و 55 هزار بشکه در روز رسید. در این مدت، عربستان سعودی با صادرات یک میلیون و 262 هزار بشکه نفت، کماکان بزرگترین صادرکننده نفت به ژاپن بوده و در ماه اکتبر هم، حجم صادرات نفت این کشور به ژاپن با افزایشی حدود 205 هزار بشکه‌ای همراه بوده است. بعد از عربستان سعودی، امارات متحده‌ عربی دومین صادرکننده بزرگ نفت به ژاپن بوده؛ به طوری که حجم فروش نفت شیخ‌نشینان اماراتی به این کشور آسیایی، با ثبت افزایشی 9 هزار بشکه‌ای به حدود 688 هزار بشکه در روز رسیده است؛ هم اکنون قطر 7.2 درصد و ایران، هفت درصد از بازار نفت ژاپن را در اختیار گرفته‌اند.

حجم صادرات نفت ایران به ژاپن در ماه اکتبر سال 2016 میلادی، با 22 هزار بشکه افزایش به حدود 214 هزار بشکه رسیده است. پس از ایران، کویت با 202 هزار بشکه صادرات نفت و روسیه با 115 هزار بشکه پنجمین و ششمین صادرکننده بزرگ نفت به ژاپن در ماه اکتبر سال 2016 میلادی بوده‌اند. نکته قابل توجه درباره حجم صادرات نفت روسیه به ژاپن آن است که فروش نفت روسها، اکتبر امسال در مقایسه با سال 2015 میلادی با ثبت سقوطی آزاد 229 هزار بشکه‌ای همراه بوده است. هم اکنون، ایران با بیشتر پالایشگران بزرگ نفتی ژاپن همچون «شرکت جی ایکس اویل اند انرژی»، «آیدیمیتسو»، «شواشل» و  «کوزمو اویل» قراردادهای فروش نفت امضا کرده؛ اما برای تصاحب عنوان سومین صادرکننده بزرگ نفتی به این کشور، دوئلی با قطری‌ها آغاز شده است.

15 شرکت اروپایی مشتری نفت ایران

به گزارش نشریه هفتگی مشعل، در آغاز فعالیت دولت تدبیر و امید، حجم صادرات نفت خام ایران به کشورهای اروپایی متوقف شده بود و در عمل حتی یک بشکه نفت خام ایران به صورت مستقیم در پالایشگاه های قاره سبز مورد استفاده قرار نمی گرفت. با این وجود در طول سه سال گذشته با امضای 15 قرارداد بلندمدت و کوتاه مدت (با احتساب پالایشگاه تاپراش ترکیه) حجم صادرات نفت ایران به اروپایی‎ها از نقطه صفر به حدود 700 هزار بشکه در روز افزایش یافته که یک رکورد جدید فروش نفت در دوران پسا برجام به شمار می رود. شرکت ملی نفت ایران با هفت شرکت بزرگ اروپایی شامل توتال فرانسه، ساراس ایتالیا، هلنیک پترولیوم یونان، لوک اویل روسیه، سپسای اسپانیا، انی ایتالیا و تاپراش ترکیه قراردادهای بلندمدت فروش نفت امضا کرده است.از ابتدای سال 2016 میلادی تاکنون به طور متوسط روزانه 160 هزار بشکه نفت توسط توتال فرانسه، 60 هزار بشکه توسط هلنیک پترولیوم، 30 تا 65 هزار بشکه ازسوی ساراس، حدود 80 هزار بشکه توسط لوک اویل روسیه، 60 هزار بشکه ازسوی سپسا و حدود 150 هزار بشکه نفت توسط تاپراش خریداری شده که پیش بینی می‌شود این روند برای سال 2017 میلادی هم ادامه یابد. افزون بر این به تازگی مدیریت امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران با شرکت انی ایتالیا قراردادی 100 هزار بشکه ای برای فروش نفت در سال 2017 میلادی امضا کرده است که از ابتدای ژانویه سال جدید میلادی این قرارداد هم عملیاتی خواهد شد. در کنار قراردادهای بلندمدت و یا یکساله فروش نفت ایران به این 6 شرکت بزرگ نفتی اروپایی، شرکت ملی نفت ایران با 9 شرکت نفتی دیگر اروپایی شامل شرکت‌های «او ام وی» اتریش، انی ایتالیا، لوتوس و «پی کی ان اورلن» لهستان، «ام او ال» مجارستان، شل و بی پی انگلیس، ویتول سوئیس و رپسول اسپانیا قراردادهای تک محموله نفت خام و یا میعانات گازی امضا کرده است. البته افزایش صادرات نفت ایران نه تنها تاکنون در بازارهای راهبردی همچون چین، ژاپن، هند، اتحادیه اروپا افزایش یافته که در سایر بازارهای منطقه ای و جهانی همچون کره جنوبی، تایوان، ترکیه، مالزی و اندونزی هم رونق یافته است.