گزارش

شتاب دهنده ها موثر در رونق استارتاپ ها

شتاب‌دهنده‌ ها شرکت‌هایی هستند که روی ایده‌های جدید، سرمایه‌گذاری می‌کنند. آن‌ها به صاحبان ایده‌ها کمک می‌کنند تا بتوانند تعریفی صحیح و نمونه اولیه مناسبی از کالا و یا خدماتی که قصد نوآوری در آن صنعت را دارند ارائه دهند.

بانک و صنعت ، شتاب دهنده ها در تعیین هویت مشتری‌های هدف و تامین منابع نظیر سرمایه و نیروی کار، به صاحبان ایده‌ها یاری می‌رسانند.

تاریخچه شتاب دهنده ها
در سال 2005 در شهر کمبریج ایالت ماساچوست آمریکا مفهوم Seed Accelerator  با تأسیس شرکت  Y Combinator  شکل گرفت. البته Y Combinator بعدا به سیلیکون ‌ولی منتقل شد تا جایگاه بهتری در حمایت و شتاب ‌دادن به استارتاپ‌های فناوری بازی کند.

پس از این شتاب ‌دهنده‌های دیگری نیز با الگو برداری از Y Combinator شکل گرفت تا مفهوم شتاب‌دهندگی در چرخه‌ی استارتا‌پ‌ها شکل گیرد و سبب اتکای استارتاپ‌های مختلف شود.

شتاب دهنده ها چه می کنند؟
برنامه‌هایی که شتاب‌دهنده‌ها ارائه می‌دهند معمولاً از لحاظ زمانی محدود هستند و در اکثر مواقع این بازه زمانی در حدود 3 ماه است و سعی می‌کنند در این بازه زمانی با فراهم آوردن اندکی سرمایه و محل کار برای صاحبان ایده‌ها به آن‌ها در رسیدن به هدفشان کمک کنند .در طول مرحله دوم و6 ماهه‌ای که تیم ها برای پیاده‌سازی ایده خود فرصت دارند، شتاب‌دهنده، فضا و امکانات مناسب را در اختیار استارتاپ ها قرار می‌دهد. در این زمان همچنین مربیانی نیز بر روی کار تیم ها نظارت می‌کنند و تلاش می‌نمایند تا تجربیات خود را با شرکت‌کنندگان به اشتراک‌ گذارند. در نهایت و پس از پایان مرحله دوم، یک‌بار دیگر استارتاپ ها باید نتیجه کار خود را برای هیآت داوران تشریح کنند. در این گام نیز تعدادی دیگر از تیم ها حذف می‌شوند و تنها چند استارتاپ، این فرصت را دارند تا سرمایه اصلی را از شتاب‌دهنده دریافت نمایند. معمولاً این افزایش سرمایه، با افزایش سهام شتاب‌دهنده در استارتاپ نیز همراه می‌شود.

شتاب‌دهنده در ایران
معنا و مفهوم شتاب‌دهنده در ایران از سال 1393 یعنی4 سال پیش در ایران باب شد. در آن سال سه شتاب‌دهنده‌ی آواتک، دیموند و مپس فعالیت‌شان را شروع کردند و به شتاب‌دهندگی پرداختند. البته در این میان شتاب‌دهنده‌ی آواتک فعال‌تر بوده است. شتاب‌دهنده‌های کسب‌وکار یکی از اولین اجزای زیست‌بوم استارت‌آپ‌ها در ایران بودند و علاوه بر فعالیت‌های رایج در زمینه توسعه کسب‌وکارهای نوپا توانستند در فرهنگ‌سازی و ایجاد گرایش به کارآفرینی نیز موثر باشند. اکنون شتاب‌دهنده‌ها با سرعت بیشتری در حال رشد هستند و طبق آمارهای موجود نزدیک به 40 مرکز شتاب‌دهی در ایران فعالیت می‌کنند. این موضوع اگرچه لزوماً به معنی توسعه زیست‌بوم یا شاخصی برای ارزیابی آن نیست، اما نشان می‌دهد فرصت‌های بیشتری در حال شکل‌گیری است. بااین‌حال برخی از فعالان حوزه کسب‌وکارهای نوپا معتقدند این تنها یک روی ماجرا است و تسهیلاتی که دولت برای بهبود و تسریع در رشد کسب‌وکارهای نوپا ارایه داده است موجب شده عده‌ای به سودای بهره‌مندی از این حمایت‌ها وارد بحث شتاب‌دهی شوند بدون اینکه خروجی مطلوبی در پی این حمایت ایجاد شود.

ریسک سرمایه گذاری در ایران
زیست‌بوم فعلی ایران ظرفیت‌های قابل قبولی برای توسعه فعالیت شتاب‌دهنده دارد اما ریسک‌های فراوان در این حوزه مخاطرات زیادی برای بخش خصوصی ایجاد می‌کند. منظور از حمایت این نیست که دولت پول بدهد، قوانین نیز می‌توانند حمایتی باشند. در کشور ما این عوامل محیطی هستند که ریسک را برای شتاب‌دهنده‌ها بالا می‌برند.

حمایت شتاب‌دهنده‌ها از یک استارتاپ شامل موارد زیر است:
کمک های مالی، اختصاص فضای کاری مناسب و تامین تجهیزات اداری، آزمایشگاهی و کارگاهی، دعوت و حضور مربیان حرفه‌ای برای همراهی تیم ها، کمک‌های فکری و فنی، حمایت‌های قانونی، حقوقی، رفع موانع اداری و دولتی و تورهای مرتبط با ایده‌ها و ... 

شتاب‌دهنده‌ها در ازای کمک‌های فوق، بسته به این که در کدام مرحله از ورود ایده خود به آن مرکز باشند، با تیم اجرایی قرارداد منعقد کرده و بخشی از سود سهام استارتاپ را به مالکیت خود در می‌آوردند. درآپ ‌باکس و تویتر از نمونه استارتاپ های موفق جهان می‌باشند که از طریق شتاب‌دهنده‌ها رشد کرده و تبدیل کسب و کارهای بزرگی شده‌اند. 

در مجموع شتاب‌دهنده‌ها شرکت‌های خصوصی هستند که با حمایت خود، یک استارتاپ را تا تبدیل‌شدن به یک کسب‌وکار مستقل همراهی می‌کنند و در بخشی از سود یا سهام آن استارتاپ شریک می‌شوند. نتیجه آن یک سود دو طرفه برای تیم اجرایی و تیم حمایت کننده می باشد.