به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت، مجید شفیع‌پور با اشاره به اینکه سال گذشته توافقنامه پاریس به عنوان مهمترین خروجی بیست و یکمین کنوانسیون متعاهدین تغییر آب و هوا در پاریس به اجماع و پذیرش 195 کشور عضو کنوانسیون رسید گفت: مهمترین هدف این توافقنامه ارتقای جدی اهداف پیش بینی شده در کنوانسیون تغییر آب و هوا است که هدف اصلی پیش بینی شده در این کنوانسیون تلاش برای پایدار سازی غلظت گاز دی اکسید کربن به عنوان یک گاز گلخانه‌ای به گونه‌ای که در سطح 1990 میلادی در اتمسفر حفظ شود.
وی با بیان اینکه غلظت دی اکسید کربن در سال 1990 در اتمسفر حدود 350 جزء در میلیون ppm بود اظهار کرد: این تلاش به گونه‌ای است که غلظت گاز دی اکسید کربن به سطح سال 19900 بر گردد. حقیقت علمی این نیاز و تصمیم آن است که ارتباط مستقیمی بین استفاده از سوخت‌های فسیلی، انتشار گاز دی اکسید کربن در اتمسفر و افزایش میانگین دمای کره زمین و پدیده گرمایش جهانی شکل گرفته است.
رئیس مرکز امور بین‌الملل و کنوانسیون‌های سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در ایام انقلاب صنعتی در نیمه قرن نوزدهم غلظت این گاز در اتمسفر حدود 280 جزء در میلیون بوده است که بعد از انقلاب صنعتی به علت استفاده گسترده از ماشین و سوخت‌های فسیلی و همچنین رخدادهای غیر منتظره و تکرار آن رخدادها در یکی دو دهه قبل از 1990 شامل طوفان‌ها، خشکسالی‌ها و سیل‌ها حکایت از تغییر در رژیم‌های جوی و اقلیم می‌کرد. کنوانسیونی تحت عنوان چهارچوبی تغییر آب و هوا به تصویب سازمان ملل رسید و 196 کشور به آن پیوستند.
به گفته شفیع‌پور، طبیعتا برای این کنوانسیون که جمهوری اسلامی ایران هم عضو آن است یک پروتکل و یک توافقنامه موسوم به توافقنامه پاریس ذیل این کنوانسیون به اجماع جهانی رسید که کشورها با پیوستن به آن در مجالس قانونگذاری عملا به مفاد، جزئیات، خواسته‌ها و تعهدات درون آن می‌پیوندند که به عنوان یک حرکت در مقیاس جامعه جهانی دنبال می‌شود.
وی ادامه داد: آنچه مد نظر است بحث تعهدات درون کنوانسیون تغییر آب و هوا و پرتکل کیوتو صرفا تعهدات اجرایی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و استفاده کمتر از انرژی‌های با منبع فسیلی، انتقال و توسعه فناوری به کشورهای در حال توسعه، تامین منابع مالی و ظرفیت سازی از تعهدات کشورهای توسعه یافته است اما کشورهای در حال توسعه مثل ایران صرفا تعهدشان تامین یک گزارش ملی در مورد انتشار گازهای گلخانه‌ای در کشور و چاهک‌های جذب و دفع آنها است.
افزایش غلظت دی اکسید کربن از 350 ppm به 404 ppm طی 26 سال اخیر
این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه کشورهای در حال توسعه از جمله ایران تا سال 2020 هیچ تعهدی در این زمینه ندارند، گفت: به رغم همه تلاش‌ها و تعهدات کشورها کماکان شاهد افزایش سالانه 2/5 جزء در میلیون غلظت گاز دی اکسید کربن در اتمسفر هستیم به گونه‌ای که از سال 1990 تا کنون و طی 26 سال اخیر غلظت دی اکسید کربن از 350 ppm به حدود 404 ppm افزایش یافته است. اگر تداوم این روند را در جهان داشته باشیم طبیعتا طبق پیش بینی دانشمندان تا پایان قرن 21 دمای جهان حدود 4/5 تا 5 درجه نسبت به میانگین دمای امروز کره زمین افزایش خواهد یافت که این بسیار خطرناک است.
شفیع پور با اشاره به اینکه در عصر یخبندان تنها دما، حدود 5 درجه سیلسیوس کمتر از میانگین دمای امروز کره زمین بوده است اظهار کرد: عصر یخبندان حدود 10 درجه بوده در حالیکه میانگین دمای امروز زمین 15 درجه سیلسیوس است در حقیقت تنها 5 درجه سیلسیوس کاهش داشته است. حالا اگر دمای زمین نسبت به میانگین 15 درجه‌ای، تا پایان قرن 21، 5 درجه افزایش داشته باشد، می‌توانیم پایان این قرن را عصر جوشان بنامیم که در این صورت حیات کره زمین با مخاطره روبرو می‌شود.
وی با بیان اینکه تمام کشورهای عضور سازمان ملل در یک ندای جمعی متقاضی این شدند که بایستی تلاش‌های مجدانه توسط کشورهای توسعه یافته دنبال شود افزود: آنچه در پاریس به اجماع رسید در پی تلاش‌هایی بود که از سال 2010 در کشورهای آفریقای جنوبی و مکزیک دنبال شد سپس به دوحه، ورشو و پس از آن پرو و در نهایت به پاریس رسید. اینها محل‌های اجلاس برای اجرای مجدانه‌تر و ارتقاء یافته اهداف کنوانسیون آب و هوا یعنی حفظ غلظت دی اکسید کربن در سطح غلظت سال 1990، بود.
رئیس مرکز امور بین الملل و کنوانسیون‌های سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه توافقنامه پاریس به عنوان یک توافقنامه متوازن اولویت کشورهای در حال توسعه و کشورهای توسعه یافته را در بر می‌گیرد، گفت: 195 کشور بلافاصله در پاریس پذیرش خود را برای طی ترتیبات قانونی پیوستن به این توافقنامه اظهار کردند، قرار بر این شد که کشورها برنامه مشارکت داوطلبانه ملی تدوین کنند که بالاترین تلاش را بتوانند انجام دهند. همچنین لازمه‌ها و موارد مورد نیاز اجرای برنامه‌های مشارکت ملی را تبیین کنند و سپس از سال 2021 آن را به مرحله اجرا ببرند که این اقدامات در زمینه تعدیل، سازگاری، توسعه و بسط فناوری های لازم، ظرفیت سازی و تامین منابع مالی باشد.
به گفته شفیع پور، در همین ارتباط در آبان ماه سال گذشته هیات وزیران برنامه مشارکت ملی کشور ما را به تصویب رساند و اظهار کردیم که تا سال 2030 تلاش می‌کنیم در ادامه تلاش‌ها برای رشد اقتصادی نسبت به وضع موجود 4 درصد کاهش انتشار گاز گلخانه‌ای را داشته باشیم و در صورت اخذ مشارکت‌ها و برطرف شدن کلیه موانع و تحریم‌ها و تامین منابع مالی 8 درصد دیگر اضافه خواهد شد، بنابراین اگر تردیدی در اذهان وجود داشته باشد که توافقنامه پاریس با منافع ملی کشورمان در تقابل قرار دارد باید تاکید کنم که درست برعکس است.
وی اظهار کرد: آنچه کشورها در قالب توافقنامه پاریس انجام خواهند داد صرفا بر اساس برنامه مشارکت ملی داوطلبانه خود است و خود میزان کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای را تعیین می‌کنند که در جمهوری اسلامی ایران با این سطح مصرف انرژی و راندمان پایین در صنایع، حمل و نقل، نیرو و منازل و با توجه به سیاست‌های کلی نظام در بخش انرژی که ضرورت داشت تا پایان برنامه پنجم از مصرف حامل‌های سوختی و انرژی به 50 درصد تقلیل یابد متوجه می‌شویم که باید منافع ملی خود را بیشتر از طریق کاهش شدت و مصرف انرژی در منابع مختلف مد نظر قرار دهیم.
رئیس مرکز امور بین الملل و کنوانسیون‌های سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه باید از اتلاف این منابع اقتصادی جلوگیری کنیم گفت: از این طریق می‌توانیم از به وجود آمدن آلودگی هوا و هدر رفت منابع اقتصادی اجتناب کنیم و همچنین در جامعه جهانی سهمی اندک در افزایش غلظت دی اکسید کربن داشته باشیم که در ادامه مسیر توسعه کشور از سوخت‌های فسیلی و حتی صادرات آن با هیچ محدودیتی روبرو نخواهیم بود و هیچ تقلیلی در وضع موجود حاصل نخواهد شد حتی با توجه به پیش بینی‌های سازمان آژانس بین المللی انرژی تا سال 2040 یعنی تا 25 سال دیگر مقدار نیاز واقعی مصرف جهان با احتساب اقداماتی که کشورها در همسویی با توافقنامه پاریس انجام خواهند داد به سطح بالغ بر 105 میلیون بشکه نفت روزانه در سطح جهان خواهد رسید.
وی با اشاره به اینکه امروز نزدیک به 92 میلیون معادل بشکه نفت مصرف جهانی است افزود: هیچ محدودیت و ممنوعیتی بر ظرفیت صادرات ما نخواهد داشت بلکه در همسویی با تلاش‌هایی که خود در مقیاس ملی انجام می‌دهیم، است و فرصتی را برای کشور ما فراهم می‌کند. در همین بازه زمانی بخش‌هایی را که خود مصرف نمی‌کنیم بیشتر به صادرات اختصاص دهیم که این می‌تواند سرمایه گذاری برای نسل آینده محسوب شود.
شفیع پور با بیان اینکه در برخی اذهان غیر تخصصی تردیدهای اینچنینی مطرح می‌شود که توافقنامه پاریس مانع توسعه کشورهای در حال توسعه به ویژه کشورهای صادر کننده نفتی می‌شود گفت: درست برعکس است و توافقنامه پاریس این ملاحظات را در خود گنجانده است و حتی هشدارهای جدی نسبت به اقداماتی که بتواند رشد و وضعیت اقتصادی کشورهای صادر کننده نفت را متضرر کند اعلام کرده است. بنابراین کشورها نمی‌توانند هیچ گونه اقدامی علیه رشد اقتصادی کشورهای صادر کننده نفت مانند جمهوری اسلامی ایران انجام دهند.
رئیس مرکز امور بین الملل و کنوانسیون‌های سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه توافقنامه پاریس، توافقنامه‌ای متوازن و عادلانه است گفت: خوشبختانه تا کنون 120 کشور اعم از توسعه یافته و در حال توسعه از طریق مراجع قانونی به آن پیوستند و نافذ و جاری هم شده است بنابراین از همسویی کامل با سیاست‌های کلی نظام در بخش انرژی، برنامه پنجم و ششم و منافع ملی است که عملکرد توافقنامه پاریس از لحاظ به وجود آمدن چنین ساز و کارهایی در تقویت و حصول اطمینان برای طی کردن عادلانه مسیر توسعه می‌تواند مورد ارزیابی قرار گیرد.
