به گزارش پایگاه تحلیلی خبری بانک و صنعت ،ارزش قطعات وارداتی در سال گذشته 2 میلیارد و 120 میلیون دلار اعلام شده است که نسبت به سال پیش از آن حدود 40 درصد افزایش داشته است. تفکیک این آمار نشان می‌دهد قطعاتی مانند کمک‌فنر، جعبه‌فرمان، پولوس و کلاچ برای پراید و قطعاتی مثل کلاچ، دیسک ترمز، لنت و طبق جلو برای تولید پژو 206 و پژو 405 وارد شده است که سهم عمده‌ای از واردات قطعات را به خود اختصاص داده است. بر اساس این اطلاعات موجود، سالانه حدود یک و نیم میلیون دلار از کل ارزش واردات قطعه در کشور، صرف قاچاق این قطعات می‌شود. با وجود تمام انتقاداتی که به نبود کنترل مناسب بر ورود قطعات قاچاق به کشور می‌شود و برنامه‌ریزی‌ها و طرح‌هایی که برای کاهش این معضل جدی اقتصادی مطرح می‌شود، همچنان حجم این گروه از قطعات و لوازم یدکی خودرو در بازار بالاست.
قطعات بی‌کیفیت در بازار تولید داخل نیست
به گفته برخی از کارشناسان این حوزه، دلیل اینکه بازار کشش عرضه قطعات نامرغوب و قاچاق را دارد و مشتری هم از خرید آن استقبال می‌کند، ناتوانی تولیدکنندگان داخل برای تامین نیاز و تقاضای موجود در بازار از سویی و قیمت عرضه قطعات ساخت داخل نسبت به نمونه‌های مشابه وارداتی بالاتر از سویی دیگر است.
سخنگوی انجمن قطعه‌سازان با تاکید بر اینکه قطعه‌سازان داخل به طور کامل امکان تامین نیاز بخش تولید و بازار خدمات پس‌از فروش را دارند، گفت: ما در صنعت خودروی کشور حدود چهار سال و نیم پیش، تولید یک میلیون و 600 هزار دستگاه خودرو را تجربه کرده‌ایم و الان بعد از این سال‌ها بیش از این هم ظرفیت تولید وجود دارد.
فرهاد بهنیا با بیان اینکه ورود قطعات قاچاق و بی‌کیفیت به کشور و عرضه ارزان آن در بازار آسیبی جدی به اقتصاد و صنعت خودرو به شمار می‌رود، اظهار کرد: خیلی از واردکنندگان بدون توجه به سلامت مصرف‌کننده و بدون کنترل، قطعاتی که با مواد نامرغوب ساخته شده‌اند را با قیمت ارزان وارد می‌کنند و به دنبال رسیدن به سود، آنها را به بازار عرضه می‌کنند. این مساله باعث می‌شود مردم بدون اینکه بدانند، ایراد این قطعات را به حساب تولید داخل بگذارند. در واقع مصرف‌کننده خیلی وقت‌ها تصور می‌کند قطعه مورد نیازی که از بازار خریده، تولید داخل است.
وی در ادامه افزود: به همین دلیل است که وقتی بعد از یک مدت قطعه با مشکل مواجه می‌شود، به حساب بی‌کیفیت بودن قطعه تولید داخلی گذاشته می‌شود، در حالی که واقعیت چنین نیست و تولیدکنندگان داخل برای عرضه درست قطعه، یک فرایند چند مرحله‌ای شامل کنترل مواد اولیه، کنترل فرایند تولید در خط، کنترل مونتاژ، کنترل نهایی و کنترل ارسال را طی می‌کنند. در همین مرحله کنترل ارسال، وقتی قطعه به دست خودروساز می‌رسد، دوباره کنترل می‌شود. طی کردن همه این مراحل نه ضمانت 100درصد، اما ضمانت بالایی برای کیفیت کالای تولید داخل محسوب می‌شود.
حجم بالا و قابل توجه و ارزش میلیارد دلاری قطعات وارداتی به کشور در حالی است که بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط گمرک کشور، آمار صادرات خودرو و قطعات در چهارماهه نخست امسال، کمی بیش از 30 میلیون دلار اعلام شده است.
وزارت از قطعه‌سازان حمایت کند
در رابطه با میزان واردات قطعات قاچاق به کشور، دبیر انجمن قطعه‌سازان نیز در آخرین اظهار نظر خود، با بیان اینکه بر اساس برآوردهای انجام شده توسط انجمن، 85 درصد کل بازار قطعات توسط قطعات خارجی تامین می‌شود، گفت: اینکه چه میزان از این رقم شامل قطعات قاچاق می‌شود، محل اختلاف است. به طور کلی آمار جزئی و دقیقی در خصوص میزان قاچاق قطعات در اختیار نداریم.
مازیار بیگلو با اشاره به اینکه با توجه به شکایات موجود و افزایش واردات قطعات به کشور، به نظر می‌رسد قاچاق در این بخش سیر صعودی داشته است، اظهار کرد: ارقامی که در زمینه قاچاق قطعات مطرح می‌شود عددهای مختلفی را نشان می‌دهد.
وی با بیان اینکه مسلما میزان قاچاق قطعات رقم بالایی خواهد بود، تاکید کرد: بر اساس آخرین آمارها جریان ورود قطعات قاچاق نه‌تنها متوقف نشده، بلکه روند افزایشی داشته است. از این رو اجرای هر چه سریعتر طرح کد رهگیری و نصب هولوگرام بر روی قطعات پرمصرف بر جریان ورود قطعات قاچاق بسیار موثر بوده و کنترل در این بخش را افزایش می‌دهد.
بیگلو با اشاره به ابهامات مطرح در خصوص اجرای طرح نصب کد رهگیری بر روی 16 قلم قطعه پر مصرف، گفت: آخرین اخبار حاکی از آن است که در نتیجه فعالیت گروه تشکیل شده در وزارت صنعت، معدن و تجارت در خصوص ایجاد بانک اطلاعات و نصب هولوگرام بر روی قطعات پرمصرف، تاکنون نرم‌افزار این طرح راه‌اندازی شده و در حال حاضر روند دریافت اطلاعات فنی، ظاهری و مشخصات عمومی قطعات از تولیدکنندگان 16 قطعه پرمصرف و ورود این اطلاعات در جریان است.
مساله ورود لوازم یدکی خارجی قاچاق به بازار کشور یا فروش قطعات بی‌کیفیت که در بسته‌بندی برندهای معروف عرضه می‌شوند، مشکلی است که با توجه به آسیب‌هایی که در پی دارد، برای حل و کنترل آن نباید وقت را تلف کرد. به همین دلیل است که مسئولان در وزارت صنعت، معدن و تجارت و تصمیم‌گیران در سازمان گسترش و نوسازی صنایع کشور، در این مسیر بر لزوم حمایت و پشتیبانی از صنعت داخلی به ویژه قطعه‌سازان تاکید می‌کنند. آنها معتقدند وضع تعرفه‌های مناسب گمرکی و جلوگیری از واردات بی‌رویه خودرو و قطعات می‌تواند در ایجاد جریان کنترل و کاهش ورود قطعات قاچاق و عرضه آن به بازار یدکی موثر باشد.
