فاباتک چرا و با چه هدفی شکل گرفت و قرار است چه فعالیت‌هایی انجام دهد؟
سینائی: مرکز فابا از دو سال پیش فعالیت‌های مختلفی را در حوزه فین‌تک و استارتآپها داشته و در دو دوره از نمایشگاه تراکنش ایران، جشنواره شرکت‌های استارتآپی حوزه فین‌تک را برگزار کرده است. ما به دنبال این هستیم که به مانند موضوع بانکداری الکترونیک، به رسانه‌ها، شرکت‌ها، بانک‌ها و مجموعه‌های مختلف نشان دهیم که با فرهنگ‌سازی و آموزش می‌شود کارهای متعددی از طریق فین‌تک در جامعه انجام داد.
بنای ما بر این است که مجموعه‌ای را ایجاد و بستری را فراهم کنیم تا تمامی فعالان حوزه استارتآپی با حفظ هویت خود در عرصه داخلی و بین‌المللی فعالیت متمرکزی داشته باشند و فعالیت‌های حوزه فین‌تکی ایران را با همگرایی بیشتر به هم افزایی مناسب‌تری برسانند.
هدف ما در فاباتک از یک سو انعکاس فعالیت‌های مراکز متعدد این حوزه همچون شتاب دهنده‌ها، استارتآپها و سرمایه‌گذارن جسور و خطرپذیری است که وارد این زمینه شده‌اند و از سوی دیگر انعکاس اقدامات انجام شده در میان نهادهای دولتی و حاکمیتی همچون معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، بانک مرکزی، وزارت ICT و سازمان‌هایی همچون بانک‌ها و شرکت‌هاست.
علاوه بر این موارد، برداشت ما این بود که اکوسیستم استارتآپی کشور از بلوغ لازم برخوردار نیست و راه درازی تا رسیدن به قله تعالی دارد. فاباتک تلاش می‌کند در جاهایی که خلا‌های برجسته‌ای وجود دارد، حضور پیدا کرده و با همکاری سایر فعالان اکوسیستم، به رفع نقایص و ایجاد زمینه رشد و تحرک بیشتر استارتآپها کمک کند.
برای اجرایی شدن این اهدافی که به آنها اشاره کردید، فاباتک چه برنامه‌ها و اقدامات عملی در دستور کار خود دارد؟
سینائی: عمده فعالیت‌های فاباتک در چند حوزه تعریف شده است که از جمله آن می‌توان به؛ نشست‌های تخصصی ماهانه با حضور فعالان حوزه فین‌تک، دورهمی‌های منظم استارتاپی و معرفی استارتآپهای جدید، میزبانی از رویدادهای استارتاپی به صورت مشارکتی با برگزارکننده اصلی، نشست‌های هم‌اندیشی شرکت‌های استارتآپی با حضور سرمایه‌گذاران خطرپذیر و فعالین حوزه فین‌تک در بالاترین سطوح مدیریتی، نشست‌های رادیویی و تلویزیونی با حضور چهره‌های استارت آپی، راه‌اندازی نشریه اختصاصی برای کسب‌وکارهای نوپا، ایجاد کانون حمایت از حقوق شرکت‌های استارتآپی با حضور بخش‌های مختلف دولتی و حاکمیتی و معرفی شرکت‌های استارتآپی دارای ایده‌های خوب به مدیران ارشد صنعت بانکداری و پرداخت اشاره کرد.
برگزاری جشنواره سالانه فین‌تک ایران در کنار نمایشگاه تراکنش ایران هم بخش دیگری از برنامه‌های فاباتک است که با هدف معرفی حضوری فینتکها به تصمیم‌گیران نظام‌های پرداخت کشور انجام می‌شود.
ترویج رسانه‌ای
در حوزه تولید دانش و ترویج ادبیات فین‌تکی، چه برنامه‌هایی در فاباتک و کل مجموعه مرکز فابا خواهید داشت؟
نوروزپور: همان‌طور که علاقه‌مندان بانکداری و صنعت پرداخت کشور اطلاع دارند، یکی از مهم‌ترین وظایف مرکز فابا از بدو فعالیت، تولید و ترویج دانش فنی و روز این صنعت بوده است. نماد این تولید و ترویج دانش در مجموعه مرکز فابا، علاوه بر کارهای پراکنده‌ای که انجام می‌شود، ماهنامه بانکداری الکترونیک است که تا کنون 80 شماره از آن منتشر شده است.
پیرو سیاست‌های شورای سیاستگذاری نشریه و در هماهنگی با برنامه‌های فاباتک، از این پس ما نگاه جدی‌تری به حوزه کسب و کارها و شرکت‌های نوپا خواهیم داشت و بیشتر و پررنگ‌تر از گذشته، به مباحث فین‌تک و فعالان این حوزه می‌پردازیم و اعتقاد داریم، نسل جدید با اقتضائات عصر جدید بیشتر مأنوس است به همین خاطر باید مورد توجه کافی قرار گیرد.
برای پیاده‌سازی موثر این برنامه، فعالان اکوسیستم فین‌تک را به مشارکت دعوت می‌کنیم و چشم انتظار همکاری جوانان خلاق و صاحب ایده شرکت‌های فین‌تک، شتاب‌دهنده‌ها، سرمایه‌گذاران خطرپذیر، نهادهای دولتی و خصوصی فعال در این حوزه و تمامی پژوهشگران و علاقه‌مندان این حوزه هستیم. علاقه‌مندان می‌توانند مقالات، یادداشت‌ها، مطالعات موردی، شرح تجارب مثبت و منفی شخصی، تجربه‌های دیگران در سایر کشورها و مطالبی از این دست را که می‌تواند به ترویج و ارتقای سطح دانش داخلی کمک کند، به ماهنامه بانکداری الکترونیک ارسال کنند. همچنین بنا داریم با استفاده از ظرفیت همین متخصصان، افرادی را به شورای تحریریه ماهنامه بانکداری الکترونیک، اضافه کنیم.
با توجه به سابقه طولانی ماهنامه بانکداری الکترونیک و توزیع گسترده آن در شبکه بانکی، این نشریه راه تعامل بسیار خوبی برای شرکت‌های استارتآپی با مدیران تصمیم‌گیر صنعت بانکداری و پرداخت کشور است.
همچنین ما از سایر ظرفیت‌های رسانه‌ای مرکز فابا برای معرفی فینتکها و ترویج دانش این حوزه کمک خواهیم گرفت. تعامل با رسانه‌های سراسری از جمله صدا و سیما برای تولید محتوا، تولید محتوای دیجیتال در قالب‌های مختلف سمعی و بصری و استفاده از ظرفیت رسانه‌های اجتماعی، بخش دیگری از برنامه‌های ما برای تعالی وجهه فینتکها در کشور است.
تعامل با سایر کشورها
در حوزه ارتباطات بین‌المللی، چه برنامه‌هایی برای فینتکها خواهید داشت و تا چه حد برقرای ارتباط با استارتآپها و فعالان سایر کشورها را در برنامه‌های خود دارید؟
مصباح: ظرفیتی که فاباتک با نیروهای جوانش ایجاد می‌کند، زمانی می‌تواند به رودخانه‌ای سیال و جریان‌ساز بدل شود که با روندها و پدیده‌های موثر بین‌المللی در ارتباط باشد. ما بنا داریم با استفاده از ظرفیتی که نمایشگاه تراکنش ایران، مجموعه فابا و نمایندگی‌های مجموعه فابا در خارج از کشور ایجاد کرده است، زمینه تعامل و ارتباط شرکت‌های استارتآپی را با بازیگران و متخصصان بین‌المللی فراهم کنیم. علاوه بر این می‌توانیم با شناخت متقابلی که نسبت به هم ایجاد می‌کنیم، جلسات و نشست‌های مشترکی با شرکت‌های خارجی که به ایران می‌آیند در مجموعه فاباتک برگزار کنیم.همچنین امکان تنظیم دید و بازدیدها وتورهای آموزشی با کشورهای مختلف نیز پیش‌بینی شده تا شرکت‌های داخلی با ظرفیت‌های استارتآپی که در اقصی نقاط دنیا ایجاد شده، آشنا و متصل شوند.
یکی از موضوعاتی که در حوزه استارتآپها مطرح است، معرفی این حوزه و فعالان آن به جامعه است. روابط عمومی مرکز فابا برای معرفی شرکت‌های استارتآپی و فعالیت‌های فاباتک چه برنامه‌هایی دارد؟
بیات: علاوه بر فعالیت‌هایی که در حوزه نشریات و بخش بین‌الملل مرکز فابا در این زمینه انجام می‌شود، چند کار دیگر را نیز ما برای استارتآپها در حوزه روابط عمومی و رسانه‌ها انجام می‌دهیم.
به عنوان اولین اقدام، به زودی بنا داریم سایت و مجموعه‌ای را فعال کنیم تا با بهره‌گیری از کمک خبرگزاری‌ها و رسانه‌های مختلف، فعالیت‌های حوزه استارتآپها و فینتکها را در قالب خبر و گزارش در عرصه‌های عمومی منتشر کنند. همچنین با صدا و سیما هماهنگی‌هایی داشته‌ایم تا رویدادهایی که در فاباتک برگزار می‌شود را انعکاس خبری دهند و از سوی دیگر با هماهنگی‌های صورت گرفته با این رسانه مقرر شده تا دوستان استارتآپی که دغدغه‌ها و نگرانی‌های جدی دارند، در نشست‌های کارشناسی که رادیو و تلویزیون برگزار خواهد کرد با افراد مسئول به گفتوگو بنشینند.
استارتآپها زاییده عصر فناوری اطلاعات هستند و معمولا ایده‌ها و محصولاتشان مبتنی بر همین موضوع است. از مدیر فناوری اطلاعات مرکز فابا می‌خواهیم تا درباره این موضوع توضیح دهند که فابا چه کمکی در این بخش به فینتکها خواهد کرد؟
سیدعلیخانی: فعالان صنایع مالی و بانکی و استارتآپهای این حوزه هر کدام با چالش‌ها و مشکلات و نیازهایی مواجه هستند و در مقابل قابلیت‌ها و توانمندی‌هایی دارند. بنابراین هر دو برای پیشرفت کارشان می‌توانند به همدیگر سرویس‌هایی را ارائه نمایند و با هم همکاری کنند، کما اینکه، همکاری بین بانک‌های سنتی و فینتکها یکی از گزینه‌های پرطرفدار و محتمل آینده است. ما با کمک متخصصین و صاحب نظران این حوزه در قالب پلتفرم فاباتک این نیازمندی‌ها و توانمندی‌ها را در ابعاد فنی و اقتصادی بررسی خواهیم نمود و آنها را به هم پیوند خواهیم داد. در این راستا تمامی فعالان و متخصصان این حوزه می توانند با ما همراه شوند تا با کمک هم موجبات تکامل و رشد فینتکها و صنایع مالی و بانکی را فراهم آوریم.
طرح و برنامه عملی ما برای تحقق این هدف، ارزیابی محصولات، خدمات و ایده‌های فینتکها با حضور متخصصان نظام‌های پرداخت الکترونیک از یک طرف و نشست هم‌اندیشی اعلام نیازمندی‌های بانک‌ها و شرکت‌های پرداخت توسط متولیان امر، از طرف دیگر است.
با این کار جوانان خلاق می‌توانند ایده‌های خود را مبتنی بر معضلات و نیازمندی‌های واقعی پرورش بدهند و استارت‌آپ خود را در راستای رفع این نیازمندی‌ها شکل بدهند. از سوی دیگر، ارزیابی تخصصی کارشناسان و اهل فن از فعالیت‌های فینتکها به غنای کار آنها می‌انجامد و معیار خوبی برای سرمایه‌گذاران هست که از ایده‌های قوی و محک خورده، پشتیبانی و حمایت کرده و در آنها سرمایه‌گذاری کنند.
جایگاه فاباتک در اکوسیستم فین‌تک
آقای سینائی در حال حاضر چه ظرفیت‌هایی در بخش‌های استارتآپی کشور و حوزه فین‌تک وجود دارد و این ظرفیت‌ها چگونه می‌توانند خود را در فاباتک ببینند؟
سینائی: ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان و استارتآپی در ایران چند سالی است که رونق گرفته و شاهد جوانان خلاق زیادی هستیم که با ایده‌های جدید به دنبال راه‌اندازی کسب و کار خود هستند.علاوه بر شرکت‌های نوپا، شاهد رشد بقیه اجزای اکوسیستم هم هستیم. به وجود آمدن مراکز حمایتی، شتاب‌دهنده‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر گواه این امر است که این کار در کشور قوام خوبی یافته است. در کنار این فعالیت‌ها، شاهد رویدادها و گردهمایی‌های زیادی در این حوزه هم هستیم که البته متأسفانه گاهی به انحراف هم رفته و حاشیه جای متن را گرفته به طوری که برگزاری رویدادهای استارتآپی مانند استارت‌آپ ویکند و ... تبدیل به هدف شده است.
در مجموع با وجود حرکت نسبتا خوبی که شروع شده، هنوز تا رسیدن به بلوغ اکوسیستم راه درازی در پیش است واز ایده پردازی تا سرمایه‌گذاری، از غرور کاذب برخی جوانان استارتآپی تا حمایت ناقص و گاهی نادرست مراکز حمایتی، نبود قوانین و مشکلات گاه و بیگاه فیلترینگ، همه و همه عدم بلوغ این اکوسیستم را نمایان می‌سازند.
تاسیس فاباتک قدمی برای رفع برخی از این خلا‌ها و کاستی‌ها است. میزبانی از رویدادهای فینتکها، ایجاد فرصت گفتوگو و تعامل بین بانکداران، شرکت‌های پرداخت و فینتکها، ایجاد زمینه همکاری و ادغام فعالیت‌های فین‌تکی، همفکری برای چالش‌های استارتآپها از جمله مشکلات حقوقی آنها، همه اقداماتی هستند که در صورت همراهی استارتآپها می‌تواند به رشد و بلوغ این اکوسیستم کمک کند.
در فاباتک به روی همه باز است؛ شرکت‌های فین‌تکی و استارتآپهای حوزه فناوری اطلاعات می‌توانند با این مجموعه همکاری کنند و از خدمات آن بهره‌مند شوند. همان‌طور که اشاره شد جشنواره فین‌تک ایران، در آبان ماه همزمان با نمایشگاه تراکنش ایران برگزار می‌شود که از همین‌جا از همه استارتآپهای حوزه مالی دعوت می‌کنم در این رویداد حضور یابند و از خدمات و امکانات آن بهره‌مند شوند.
اگر ممکن است درباره جشنواره فین‌تک ایران، بیشتر توضیح دهید.
سینائی: همان‌طور که در ابتدا عرض کردم، این جشنواره ادامه دو سال فعالیت نمایشگاه تراکنش در حوزه استارتآپها است و امسال به صورت پررنگ‌تر انجام می‌شود. جشنواره فین‌تک ایران در واقع محل تجمع همه اضلاع اکوسیستم استارتآپی و فین‌تکی ایران اعم از استارتآپها، مراکز شتاب دهنده، VCها و سایر افرادی است که خریدار و خواهان این ایده‌ها و محصولات جدید هستند.
این جشنواره در طول سه روز برگزار می‌شود و فضای اختصاصی برای استارتآپها در نظر گرفته شده است که می‌توانند در نمایشگاه حضور یافته و محصولات خود را به مدیران و کارشناسان بانکی و شرکت‌های بانکی و پرداخت الکترونیک معرفی کنند.
در طول جشنواره، کارگاه‌هایی هم برای استارتآپها برگزار می‌شود، همچنین خود استارتآپها می‌توانند متقاضی برگزاری کارگاه شوند و محصولاتشان را به مخاطبان نمایشگاه معرفی کنند.
حضور فینتکها و سرمایه‌گذاران خارجی در جشنواره سال جاری فین‌تک ایران به چه صورت خواهد بود؟ آیا از کشورهای دیگر هم شرکتی در این رویداد حضور می‌یابد؟
مصباح: مذاکرات خیلی خوبی با برخی مؤسسات و شرکت‌ها در همین زمینه انجام شده است و هماهنگی‌هایی در حال شکل‌گیری است. در حداقل وضعیت،می‌توانم بگویم تعدادی از استارتآپهای کشورهای خارجی در این رویداد حضور پیدا می‌کنند. مهم‌تر از این گروه، حضور بازاریاب‌ها و مشارکت‌کنندگان شرکت‌های بین‌المللی هستند که قصد داریم ارتباط مستقیمی بین آنها با استارتآپهای داخلی برقرار کنیم و توانمندی‌های بخش استارتآپی و فین‌تکی ایران را به آنها معرفی کنیم.
جشنواره فین‌تک
روابط عمومی مرکز فابا برای برگزاری جشنواره فین‌تک، چه برنامه‌ای دارد؟
بیات: امسال شور و هیجان خاصی به واسطه حضور جوان‌ها در نمایشگاه تراکنش وجود خواهد داشت. فضاسازی‌های محیطی بسیار زیبایی را برای آنها در نظر گرفتیم و یک سالن مجزا با بیش از1000 مترمربع به آنها اختصاص داده‌ایم و محل مناسبی برای ملاقات با همکاران و مدیران صنعت و علاقه‌مندان این حوزه فراهم کرده‌ایم.
علاوه بر این در مستندات و انتشارات نمایشگاه، جایگاه ویژه‌ای برای استارتآپها در نظر گرفته‌ایم و قصد داریم تیم‌ها و ایده‌های آنها را به طور مبسوط در کتاب نمایشگاه و سایر انتشارات نمایشگاه منتشر کنیم که با توکل بر خدا با تیراژ گسترده توزیع هم خواهد شد. پخش گزارش تصویری از جشنواره در صدا و سیما هم نوید دیگری است که من به حاضران در جشنواره می‌دهم که هماهنگی آن با صدا و سیما انجام شده است.
آیا جشنواره صرفا محدود به فضای نمایشگاهی می‌شود یا اقدامات دیگری مثل مسابقه هم خواهد داشت؟
سینائی: در جشنواره، علاوه بر 1000 متر فضای نمایشگاهی که در اختیار فینتکها قرار می‌گیرد، امکانات و برنامه‌های دیگری هم پیش‌بینی کرده‌ایم. برگزاری کارگاه‌های آموزشی و همین‌طور فرصت برگزاری کارگاه برای اینکه تیم‌ها بتوانند محصولات خود را معرفی کنند، پیش‌بینی شده است. یک بخش مسابقه هم داریم که مجموعه‌ای از مدیران کارکشته بانکی و پرداخت در هیات داوران آن حضور دارند و خدمات، توانمندی‌ها و ایده‌های فینتکها را مورد ارزیابی قرار می‌دهند و به تیم‌های اول تا سوم، جوایز ارزنده‌ای هم تعلق خواهد گرفت.
نکته مهم دیگر در نمایشگاه تراکنش سال جاری، برگزاری سمینار تخصصی فین‌تک در روز سوم نمایشگاه است که در آن سخنرانان داخلی و خارجی به شرح تجارب خود می‌پردازند و آخرین روندهای جهانی فینتکها مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. تمامی تیم‌های حاضر در جشنواره به رایگان می‌توانند در این سمینار حضور پیدا کنند.
