اندازه گیری و گزارش گیری مداوم شبکه پرداخت با شاخص های شاپرک

به گزارش بانک و صنعت ، این شاخص ها به سه دسته اقتصادی، شاخص های عملکردی و شاخص های کیفی تقسیم می شوند.

شاخص های اقتصادی صنعت پرداخت 
به منظور بیان اینکه صنعت پرداخت الکترونیک تا چه میزان در اقتصاد ملی نقش داشته و چه قدر در تسهیل مبادلات اقتصادی کشور موثر بوده است . شاخص نسبت ارزش تراکنش های شاپرک به نقدینگی هم چنین شاخص نسبت اسکناس و مسکوک به نقدینگی نیز مورد توجه قرار می‌گیرد.

حاصل مبلغ تراکنش های شبکه پرداخت، از تولید ناخالص داخلی است و در حالت عمومی رابطه مستقیمی بین تقاضا در دوره مشخص و مبلغ پرداخت‌های صورت گرفته در آن دوره وجود دارد؛ زیرا بهای کالای مورد تقاضا از راه‌های متفاوت از قبیل پرداخت الکترونیک یا پرداخت نقدی صورت می‌پذیرد.

عوامل تاثیرگذار بر شاخص اقتصادی صنعت
عواملی از قبیل تورم، نرخ بهره، رکود و رونق اقتصادی، اوضاع سیاسی و سایر عوامل، بر تقاضا، عادات و رفتار مصرفی آحاد جامعه اثرگذار است.  یعنی رفتار مصرفی مصرف کننده با کاهش یا افزایش تقاضا و خرید کالاها و خدمات تغییر می‌کند و انتظار بر آن است که پرداخت وجوه چه به صورت نقدی و چه به صورت الکترونیکی در مجموع تغییر کند. به عبارت دیگر روند ارزش پرداختهای الکترونیک کارتی، به تنهایی عملکرد شرکت شاپرک و یا اعتماد افراد جامعه به صنعت پرداخت الکترونیک کارتی را نشان نداده و لازم است بررسی ارزش تراکنش های کارتی را با توجه به وضعیت سیکل های تجاری 6 و دوره های رکود و رونق اقتصادی کشور و نسبت به تولید ناخالص داخلی مورد تحلیل قرار داد. اما به منظور نشان دادن اندازه اقتصادی بخش پرداخت الکترونیک، مقایسه مبالغ شبکه و تولید ناخالص داخلی صورت می پذیرد.

محاسبه تولید ناخالص داخلی
در محاسبات تولید ناخالص داخلی برای جلوگیری از محاسبه چند باره ارزش کالای تولید شده، صرفا ارزش کالاهای نهایی و نه واسط محاسبه می شود. اما از آنجا که ارزش تراکنش های شبکه پرداخت الکترونیک، شامل بهای همه انواع کالا، چه نهایی و چه واسط است، امکان بالاتر رفتن ارزش تراکنشها از ارزش تولید ناخالص داخلی وجود دارد که به این دلیل ارزش تراکنش های شاپرک از میزان تولید ناخالص داخلی در برخی برهه های زمانی بیشتر است.

همان گونه که در جدول مشاهده می‌کنید نسبت مبلغی تراکنشهای شاپرک به تولید ناخالص داخلی، از 71 درصد در تابستان 93 ، به 111 درصد در پائیز 95 رسیده است که رشد قابل توجهی را در کنار سهم بزرگی از اقتصاد ملی را نشان می‌دهد.

شاخص عملکرد شبکه پر داخت
عملکرد شبکه پرداخت، در قالب تعداد و مبلغ تراکنش های انجام شده به تفکیک ابزار و نوع سرویس در دوره گزارش مورد بررسی قرار می گیرد. بررسی روند تاریخی نشان می‌دهد که به طور کلی روند تعدادی و مبلغی تراکنش ها صعودی و مثبت بوده است مگر اینکه سیاست گذاری‌ها و یا محدودیت‌های وضع شده براین روند اثر گذاشته باشند.

شاخص کیفیت تراکنش های پرداخت الکترونیک
منظور از کیفیت ارائه خدمات شبکه پرداخت، میزان دسترس پذیری شبکه و کاهش خطاهای آن در زمان انجام تراکنش ها است. تمام مساعی و برنامه ریزی های شاپرک، به جهت حفظ آن صورت می پذیرد.