بانک و صنعت؛ در کشور ما نیز نظام مالیات بر ارزش افزوده با توجه به مزیتها و ویژگی هایی که از آن برخوردار بوده است، موفق شده سهم قابل ملاحظه ای از منابع درآمدی دولت را تأمین نماید. البته شایان ذکر است که اهمیت این نوع مالیات فقط محدود به تأمین منابع درآمدی دولت نبوده، بلکه با توجه به خصوصیاتی که این نوع مالیات دارا می باشد می تواند اثرات بیشماری را بر اقتصاد کشور ایفا نماید. اما بیش از آنکه به تبیین اثرات مالیات برارزش افزوده اشاره شود در ادامه اهم مزایا و ویژگی های آن مورد بررسی قرار می گیرد.
1) تأمین منابع مالی برای دولتها بعلت درآمد زائی بالا
2) کمک به داشتن یک نظام جامع اطلاعات مالیاتی در کشور
3) جلوگیری از فرار مالیاتی
4) کاهش هزینه های وصول
5) تشخیص دقیق تر مالیات بر درآمد در نتیجه دسترسی به اطلاعات مودیان
دولتها برای اداره امور و عمران و ابادانی کشورها نیازمند منابع مالی متعددی هستند تا بدان وسیله بتوانند به مردم خدمت کرده و مشکلات مختلف جامعه را حل، و در حفظ و حراست شئون شهروندان، تربیت و رشد استعدادها، سلامتی جسم انسان ها و ... اقدام نمایند.
همانگونه که قبلا اشاره گردید مالیات و بخصوص مالیات بر ارزش افزوده یکی از مهمترین منابع تأمین کننده درآمد دولتها محسوب می گردد. از اینرو در سالهای اخیر کلیه کشورها می کوشند برای تأمین هزینه های خود سهم بیشتری را به مالیات اختصاص دهند با توجه به اینکه اقتصاد کشور تحت تأثیر تحریم های بین المللی، رکود و سایر عوامل مرتبط با آن قرار دارد طلب می کند که دولت با سیاست گذاری های مناسب و استفاده از ظرفیتها و توان اقتصادی به رونق و رشد اقتصاد کشور کمک نماید.
در مباحث فوق ضرورت وصول مالیات و ویژگیهای مالیات بر ارزش افزوده مورد مطالعه و کنکاش قرار گرفت. در ادامه به مهمترین تأثیرات مالیات بر ارزش افزوده در شکوفائی اقتصاد اشاره می شود.
تأثیر مالیات بر ارزش افزوده بر اصلاح الگوی مصرف
در شرایطی که اقتصاد کشور با هجمه های متعددی از قبیل تحریم و رکود روبرو است بی شک اقتصاد مقاومتی یکی از بهترین تدابیری است که می تواند در حل معضلات و مشکلات کشور موثر واقع گردد. زیرا سیاست آن بر این اصل مسلم استوار است که کشور فقط به منابع و امکانات داخلی اتکا داشته و از هرگونه وابستگی به سایر کشورها خود را بی نیاز بداند.
براساس چنین سیاستی بدون تردید مالیات بر ارزش افزوده می تواند کمک فوق العاده ای به اقتصاد کشور مبذول نماید. بدین معنی که با توجه به محدود بودن منابع کشور، قانونگذار می تواند با افزایش نرخ مالیات مذکور بر کالاهای لوکس و تجملی، مصرف اینگونه کالاها را محدود تر نموده و در مقابل منابع کشور را به تولید بیشتر کالاهای اساسی و ضروری سوق دهد این امر به نوبه خود موجب می شود که افراد جامعه در عادات مصرفی خود تجدید نظر نموده و در حقیقت الگوی مصرفی خویش را اصلاح واز مصرف کالاهای غیر ضروری اجتناب نمایند. از اینرو اصلاح الگوی مصرف در جامعه باعث می شود که اولا کشور قادر گردد که با منابع موجود، مایحتاج اولیه جامعه را تأمین نموده و ثانیا در تحقق شکوفایی و رشد اقتصادی که لازمه آن خودکفائی و استقلال اقتصادی است، گامهای بلندی را بردارد.
نقش مالیات بر ارزش افزوده در توسعه زیر ساختها و طرحهای عمرانی کشور
خودباوری و اعتقاد مودیان به پرداخت مالیات هنگامی به منصه ظهور خواهد رسید که آنان بتوانند آثار آن را بطور ملموس مشاهده نمایند. در سالهای اخیر شاهد راه اندازی زیرساختها و پروژه های مختلف عمرانی در کشور بوده اما متأسفانه کمتر به منابع مالی آنها که عمدتا از طریق مالیات تأمین شده، اشاره شده است. لذا مغفول ماندن این موضوع از سوی دولتمردان در باور و اعتقادات مودیان در خصوص پرداخت مالیات اثرات نامطلوبی داشته بطوریکه همواره آنان تلاش می کنند تا به نحوی از مالیات بگریزند.
چنانچه اطلاع رسانی صحیح و وسیعی در خصوص موارد مذکور بعمل آید به نحوی که مودیان به این سطح از اگاهی دست یابند که مالیاتهای پرداختی آنان همواره صرف زیرساختها و پروژه های عمرانی شده و در نهایت خود ایشان از این تسهیلات بهره مند می گردند.
قدر مسلم نهادینه شدن چنین باور و اعتقادی در اذهان و افکار مودیان موجب می شود که آنان برداشتهای اشتباه پیشین خود را نسبت به مالیات کنار گذاشته و مالیات را بعنوان یک تکلیف تلقی نمایند.
ذکر این نکته ضروری است که بین باور و اعتقاد شهروندان به مالیات و دستاوردهای آن رابطه مستقیمی وجود داشته، بطوریکه مودیان با مشاهده طرحهای عمرانی و زیربنائی در کشور تمایل بیشتری به پرداخت مالیات پیدا می نمایند.
نظر به اینکه مالیات بر ارزش افزوده از دو بخش مالیات و عوارض تشکیل شده و قانون گذار سازمان امور مالیاتی کشور را مکلف نموده است که عوارض را پس از وصول به شهرداری ها و دهیاری های همان منطقه اختصاص نماید لذا این نوع مالیات نسبت به مالیاتهای مستقیم آثارش بیشتر ملموس بوده ودر صورت اطلاع رسانی مناسب، مودیان رغبت بیشتری به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده از خود نشان خواهند داد. زیرا شهرداری ها و دهیاریها با داشتن این منابع ( عوارض) می توانند به احداث زیر ساختها و طرحهای عمرانی منطقه مبادرت ورزند.
در این بررسی ضمن آنکه اثرات مالیات بر ارزش افزوده بر اصلاح الگوی مصرف مورد مطالعه قرار گرفت تلاش گردید نقش این نوع مالیات نیز در زیرساختهای کشور مورد بررسی قرار گیرد.
